Vua Ba Tư Nặc là bậc quân vương quyền lực, thường hưởng thụ cao lương mỹ vị, sống buông thả trong dục lạc. Chính sự tham ăn vô độ, chỉ vỗ béo thân thể khiến ông trở nên béo phì, tâm trí phiền não. Khi được Đức Phật chỉ dạy, ông quyết tâm vâng lời thực hành, từ đó được chuyển hóa rõ rệt, thân thể gầy trở lại, đi lại nhẹ nhàng. Từ nhân duyên này, Đức Phật đã chỉ dạy cho vua cũng như hàng hậu học về việc từ bỏ chấp thân, chú trọng đến nuôi dưỡng trí tuệ, đạo đức,... để có được thành công, hạnh phúc cho bản thân và mọi người xung quanh. 

Kính mời quý vị cùng theo dõi bài viết dưới đây để hiểu hơn về sự kiện này và những bài học quý báu: tỉnh giác trong mọi hành động, ăn uống tiết độ, điều phục thân thể, rèn luyện đạo đức và trí tuệ,...  

Vua Ba Tư Nặc là ai?

Vua Ba Tư Nặc sống cùng thời với Đức Phật Thích Ca. Ông bằng tuổi Đức Phật và cũng mất cùng năm với Đức Phật.

Ông trị vì vương quốc Kosala (hay còn gọi là Kiều Tát La) - một đất nước nằm ven châu thổ sông Hằng, trù phú bậc nhất thời bấy giờ. Vua Ba Tư Nặc vốn là người quyền thế, lại đắm say hưởng thụ dục lạc. 

Vợ của vua Ba Tư Nặc là hoàng hậu Mạt Lợi - một nô tỳ trong cung của đất nước Ca Tỳ La Vệ thuộc dòng họ Thích Ca cai quản. Vua có hai người con trai là Thái tử Kỳ Đà và Thái tử Lưu Ly.

Vua Ba Tư Nặc vâng lời Phật dạy chữa bệnh béo phì

Thời ấy, Đức Phật thuyết Pháp, giáo hóa tại nước Xá Vệ. Trời, rồng, quỷ, thần, vua chúa, Nhân dân mỗi ngày ba buổi đều đến nghe Pháp. Lúc ấy, vua Ba Tư Nặc tính tình kiêu mạn, phóng túng dục tình, mắt đắm theo sắc, tai mê theo tiếng, mũi ham hương thơm, miệng thỏa thuê với năm vị, thân thọ dụng êm mát.

Do ăn uống cao lương mỹ vị, vua ăn mãi không biết chán. Mặc dù ăn càng lúc càng nhiều nhưng vua luôn thấy đói. Nhà bếp lúc nào cũng tất bật lo bếp núc, chuẩn bị bữa ăn cho vua. Lâu ngày, thân vua mỗi lúc một phì nộn, lên xe khó khăn, nằm ngồi bất tiện, luôn thở hổn hển. Có lúc, vua nằm chết ngất một hồi sau mới tỉnh. Vua chỉ biết nằm ngồi than thở cho tấm thân nặng nề xoay trở khó nhọc của mình. 

Khi ấy, vua bèn sai người thắng xe ngựa đến chỗ Đức Phật. Đến nơi, người hầu đỡ vua xuống chào hỏi Đức Phật, rồi vua ngồi xuống chắp tay bạch:

- Bạch Đức Thế Tôn, đã lâu không gặp, không được nghe lời dạy bảo của Ngài. Con không biết nghiệp tội gì mà thân thể tự nhiên phát phì. Nguyên do nào khiến như thế. Con luôn cảm thấy đau khổ về việc này, và cũng vì lẽ đó mà không thường đến thăm Đức Thế Tôn.

Đức Phật bảo:

- Này đại vương, người ta có năm việc khiến bị phát phì:

• Một là ăn nhiều lần.
• Hai là ham ngủ.
• Ba là sung sướng.
• Bốn là không buồn lo.
• Năm là rỗi rảnh.

Nếu muốn hết mập, ông hãy bớt ăn, sống đạm bạc rồi sau sẽ gầy.

Bấy giờ, Đức Thế Tôn liền nói kệ:

Phải luôn tự tỉnh giác

Khi ăn biết tiết độ

Giữ kham khổ đạm bạc

Sẽ gầy và sống lâu.

Vua Ba Tư Nặc nghe kệ xong vô cùng hoan hỷ, bèn gọi người nấu bếp đến và bảo:

- Ông hãy ghi nhớ bài kệ này đọc cho ta nghe trước mỗi bữa ăn.

Vua từ giã Đức Phật trở về cung. Từ đó, mỗi khi dọn món dâng lên vua, người đầu bếp đều đọc bài kệ nhắc vua. Vua nghe kệ, mỗi bữa giảm bớt một muỗng. Ngày qua ngày, do ăn mỗi ngày một ít, thân vua cũng lần lần nhẹ nhàng, gầy lại như xưa. Thấy vậy, nhà vua vui mừng khôn xiết, nhớ đến Phật và quyết định đi bộ đến tinh xá. 

Khi thấy nhà vua, Đức Phật mời ngồi, rồi hỏi:

- Xe ngựa và người tùy tùng ở đâu, sao vua lại đi bộ?

Vua hoan hỷ trả lời:

- Trước đây, con được nghe Phật dạy, phụng hành như pháp. Thân thể giờ được nhẹ nhàng là nhờ ân đức Thế Tôn. Hôm nay, con đi bộ đến tinh xá xem thử thế nào.

Đức Phật nói với vua:

- Người đời không biết lẽ vô thường, cứ đắm mình trong tình dục không biết làm phước. Khi chết thần thức ra đi, thân xác để nơi phần mộ. Vì vậy, người trí nuôi dưỡng tinh thần, kẻ ngu cung dưỡng huyễn thân. Nếu hiểu được lẽ này sẽ biết tu theo Thánh giáo.

Bấy giờ, Đức Thế Tôn lại nói kệ:

Người không học đến già

Giống như là bò đực

Chỉ lo lớn thịt xương

Không một phần trí tuệ

Sinh tử thật nhàm chán

Qua lại rất gian nan

Do chấp thân tham đắm

Đau khổ mãi buộc ràng

Người trí thấy đau khổ

Nên từ bỏ chấp thân

Dứt ý, cắt tham dục

Hết ái được vô sinh.

Vua nghe kệ xong, hoan hỷ hiểu rõ, liền phát tâm Vô Thượng Bồ đề. Cũng nhờ đó, vô số người nghe đắc được Pháp nhãn.

3 bài học quý báu từ sự giảm cân của vua Ba Tư Nặc

Thứ nhất, luôn tự ý thức được về chính mình, tỉnh giác trong tất cả việc làm, hành vi, ăn uống phải biết tiết độ. Chúng ta thường thấy đồ ăn ngon thì ăn uống thả phanh, không kiềm chế - đó là điều không tốt. Nhiều khi chỉ cần nhìn nết ăn của người khác chúng ta có thể đánh giá được nết người. 

Người biết tiết độ trong ăn uống là người biết tu. Còn người tham ăn thì vẫn đang tham dục, để tham dục dẫn đầu, lương tri ít và có thể trở thành người bội bạc,. Bởi khi có lòng tham nhiều, họ sẽ sẵn sàng phản bội nếu gặp điều bất lợi hay có lợi, cuộc đời khó mà tốt đẹp.  Vì vậy, chúng ta nên tu trong khi ăn uống - tức ăn uống tiết độ. 

Thứ hai, biết kham khổ một chút - ăn không nên quá no đủ, mặc không nên quá dư thừa, ngủ không nên quá nhiều. Sự kham khổ sẽ giúp mỗi người có thêm sức sống, ý chí, khỏe mạnh và sống lâu.

Thứ ba, hiểu về lẽ vô thường (sinh tử), từ bỏ chấp thân, chú trọng rèn luyện tinh thần. Vô thường có nghĩa là vạn vật đều biến đổi, sinh ra và đi đến chỗ hoại diệt. Chúng ta đều biết rằng ai cũng sẽ phải ra đi, nhưng lại không nghĩ đến và cố quên đi điều đó. Đa phần người thế gian chìm đắm trong dục tình (những thỏa mãn, ham muốn của bản thân), chỉ lo chăm sóc, lo lắng xác thịt mà không biết làm thiện, tu phúc.

Chúng ta nên biết, ở nơi mỗi người đều có hai phần: thân và tâm (hay còn gọi là thể xác và tinh thần). Tinh thần là thứ vô cùng quan trọng, mang đi theo được; còn thân xác sẽ nằm lại dưới đất sau khi bỏ báo thân. Vì vậy, mỗi người nên xem nhẹ vật chất, thân xác, từ bỏ chấp thân, điều phục cái thân, cắt tham dục,... Nếu làm được như vậy sẽ hết ái nhiễm, không còn sinh tử trở lại, dứt trừ đau khổ.

Bên cạnh đó, nên chú trọng nuôi dưỡng tinh thần, trau dồi giới thân, tuệ mạng; bằng cách quy y Tam Bảo, thọ trì giới Pháp - đó là giới thân; nghe Pháp, tu tập - đó là tuệ mạng. Chúng ta nên hướng tới tâm có trí tuệ và đức hạnh (tài và đức), bởi đó là hai yếu tố đưa đến thành công, đem lại hạnh phúc cho mình và mọi người.  

Trên đây là những chia sẻ của Thầy Thích Trúc Thái Minh về vua Ba Tư Nặc vâng lời Phật dạy giảm béo và bài học thiết thực rút ra trong cuộc sống. Mong rằng, qua bài viết trên, chúng ta biết rèn luyện thân tâm, trau dồi đạo đức, trí tuệ để mang lại hạnh phúc cho bản thân và mọi người xung quanh.