Ngày nay, nhiều người cho rằng chết là hết. Tuy nhiên, theo lời Phật dạy, sau khi mạng chung, con người không mất đi mà sẽ tái sinh vào một trong 10 cõi giới, tùy theo nghiệp thiện hay nghiệp ác đã tạo. Có người sinh về cõi lành hưởng phước an vui, có người lại đọa vào cảnh giới khổ đau.

Bài viết dưới đây sẽ giúp quý vị hiểu hơn về 10 cõi giới trong đạo Phật và cách gieo nhân để được sinh về cảnh giới an lành. Kính mời quý vị và các bạn đón đọc!

Đức Phật khẳng định 10 cõi giới có thật

Sau khi Đức Phật Thích Ca thành đạo, với thiên nhãn siêu nhiên và thuần tịnh, Ngài thấy rõ pháp giới này có đến mười cõi giới chúng sinh cùng tồn tại và hiện hữu. Trong đó, có cõi hữu hình như loài người, loài súc sinh (trâu, bò, sâu, kiến,...) và những cõi vô hình mắt thường không thể nhìn thấy được như địa ngục, ngạ quỷ, cõi Trời,... 

Đức Phật khẳng định, chết không phải là hết. Sau khi chết, con người tiếp tục tái sinh vào các cõi giới. Việc tái sinh vào cảnh giới nào là do nghiệp của kiếp này và nghiệp quá khứ quyết định. Như trong kinh Phật Thuyết Giải Ưu Kinh - Số Kiếp Luân Hồi có đoạn: “Chúng sinh vô số, luân hồi vô biên, như kiến đi vòng quanh, không bao giờ kết thúc. Chúng sinh bị tham ái, vô minh che lấp giống như núi bị chìm đắm trong bùn không thể thoát ra được. Hữu tình quá khứ luân hồi qua lại vô số kiếp không thể biết được”.

Tìm hiểu về 10 cõi giới 

Pháp giới có 10 cõi, bao gồm bốn cõi Thánh và sáu cõi phàm.

Bốn cõi Thánh (tứ Thánh)

1. Cõi chư Phật: Trong 10 cõi, đây là cảnh giới cao nhất - cảnh giới của mười phương chư Phật. Cảnh giới này siêu việt, vượt khỏi tầm tư duy và tưởng tượng của chúng ta.

2. Cõi Bồ tát: Bồ tát là chúng hữu tình đã giác ngộ. Các Ngài đã chứng quả diệu thâm trong Phật giáo nhưng còn ở lại trong tam giới để thực hành tâm nguyện độ thoát chúng sinh, hành trì đại nguyện. Theo kinh Lăng Nghiêm, có 52 quả vị Bồ tát (gồm Thập tín, Thập trụ, Thập hạnh, Thập hồi hướng, Thập địa và hai quả vị Diệu Giác, Đẳng Giác).

3. Cõi Duyên Giác Phật: Cõi Duyên Giác bao gồm Độc Giác Phật và Duyên Giác Phật. 

• Độc Giác Phật là những vị từng nghe chư Phật và các vị đệ tử Phật giảng dạy giáo Pháp, đã tu tập và chứng quả Tu-đà-hoàn. Nhiều kiếp sau, vị Thánh ấy sinh ra ở cõi người trong thời không còn Phật Pháp, vị ấy sẽ tự tu và tự chứng quả A-la-hán. 

• Duyên Giác Phật cũng sinh vào thời không còn Phật Pháp; nhờ quán chiếu Pháp 12 nhân duyên mà tu hành và chứng Thánh quả.

4. Cõi Thanh Văn: Bao gồm bốn quả Thánh là Tu-đà-hoàn, Tư-đà-hàm, A-na-ham, A-la-hán.

Sáu cõi phàm (lục phàm)

1. Cõi Trời: Gồm 28 tầng trời, trong đó phân chia thành cõi Trời Vô Sắc, cõi Trời Sắc Giới và cõi Trời Dục Giới. Đây là cảnh giới dành cho những người sống có đạo đức, biết vì mọi người; không tham lam, trộm cắp, sát sinh, nói dối, tà dâm, say sưa nghiện ngập. 

2. Cõi Thần (cõi Atula): Chúng sinh trong cõi này có nhiều phước báu, của cải và vẻ ngoài xinh đẹp nhưng tâm hay sân giận, nóng nảy.

3. Cõi người: Trong 20 điều khó làm mà Đức Phật dạy, được sinh làm thân người là vô cùng khó. Đức Phật ví điều ấy khó như có con rùa mù cả hai mắt dưới đáy biển, trăm năm mới ngoi lên mặt nước một lần và phải chui lọt vào lỗ hổng của khúc gỗ lênh đênh trên đại dương đó. Vì từ thân người, chúng ta mới có thể dễ thăng tiến, siêu nhập Hiền Thánh. Các vị Phật đều thành quả Phật trong các kiếp làm người. 

4. Cõi súc sinh: Đây là cõi của các loài vật. Làm các loài trong cõi súc sinh cũng phải chịu đau khổ vì chúng không có trí tuệ, không biết phân biệt thiện ác, không biết đạo đức,... 

5. Cõi ma quỷ (ngạ quỷ): Nếu con người không rèn luyện, tu dưỡng, không biết bố thí, giúp đỡ, làm phước thiện nơi Tam Bảo, dính mắc vào tài sản,... thì đa phần khi chết sẽ rơi vào cõi ngạ quỷ.

Xem thêm: 4 sự thật ít người biết về cõi ngạ quỷ: Để không còn ám ảnh về ma quỷ

6. Cõi địa ngục: Đây là cõi đau khổ nhất - nơi các tội nhân phải trả những nghiệp báo nặng.

Xem thêm: Địa ngục là gì? Cách thoát khỏi cảnh giới đau khổ theo lời Phật dạy

Cách sinh về cảnh giới an lành

Với quan niệm của đạo Phật, cái chết không đáng sợ, mà điều chúng ta cần quan tâm là khi chết, ta sẽ đi về đâu. Việc đi xuống ba đường ác (địa ngục, ngạ quỷ, súc sinh) hay sinh lên các cõi thiện (làm người, Thần, làm Trời hay về cõi Phật) đều do chúng ta quyết định. Nếu phải đọa vào ba đường ác thì sẽ rất đau khổ. 

Trong luận Đại Tỳ Bà Sa nêu rõ, tất cả chúng sinh trong địa ngục - cõi thấp nhất trong các cõi, có thân tướng xấu xí, kì dị; tâm thức vô cùng đau khổ; luôn bị hành hạ, tra tấn, chịu cảnh đói khát, sợ hãi,... Cho nên, việc chúng ta cần tu dưỡng để sinh về cảnh giới lành là vô cùng quan trọng. 

1. Tích lũy thiện nghiệp

Chúng ta phải lo tu tập để tích lũy thiện nghiệp, vun bồi phước báu để khi rời bỏ thân này được sinh vào cảnh giới cao quý, tốt lành. 

Như trong kinh Tương Quan Giữa Tội Và Phước (trích kinh Mi Tiên Vấn Đáp), có đoạn: “...ác nghiệp nặng thường đưa chúng sanh đi xuống, thiện nghiệp nhẹ thường đưa chúng sanh đi lên. Tuy nhiên, nếu đã lỡ tạo ác nghiệp rồi thì phải siêng năng, tinh tấn làm việc lành; chính nhờ việc lành, nhờ thiện nghiệp, nó có khả năng nâng đỡ cho tất cả chúng sanh…”. 

Bên cạnh đó, đối với người sắp lâm chung, cận tử nghiệp (tức là nghiệp cuối cùng xuất hiện trước khi chết) sẽ quyết định người ấy đầu thai, tái sinh về đâu. Vì vậy, mỗi chúng ta cần tích lũy nhiều thiện nghiệp, để khi ra đi mới hy vọng có cận tử nghiệp tốt đẹp. Chúng ta cũng nên huân tập những tập quán nghiệp (thói quen tốt); như hàng ngày biết lễ Phật, tụng kinh, sám hối, ngồi thiền, nghe Pháp, thọ Bát quan trai giới,... Nếu có những tập quán nghiệp tốt thì chúng ta sẽ tích lũy được nghiệp và cận tử nghiệp tốt đẹp.

Xem thêm: Công đức tu Bát quan trai - Được phước báu, nhiều đời sống hạnh phúc

Hơn nữa, khi sống, tâm chúng ta hướng về đâu thì khi lâm chung sẽ hướng về đó. Nếu tâm hướng đến những điều thiện, cao thượng thì chúng ta sẽ được tái sinh vào cảnh giới thiện lành và cao quý. Điều này đã được Đức Phật dạy trong kinh Tương Ưng Bộ, phẩm Saranàni.

Xem thêm: Người mất sẽ đi về đâu? Liệu có cách nào để hương linh được siêu thoát không?

2. Thực tập trì giới

Trong kinh Lợi Ích Của Giữ Giới, Đức Phật dạy: “...người giữ giới, sống theo giới luật sau khi thân hoại mạng chung, sẽ được sanh vào thiện thú, Thiên giới…”. 

Cho nên, khi thân hoại mạng chung, người biết giữ giới sẽ được sinh lên cõi Trời hoặc sinh vào các cõi lành (hay còn gọi là thiện thú), không bị đọa lạc. Biết rằng ai cũng phải ra đi, rời bỏ thế gian; cho nên, ta phải tu tập để chuẩn bị cho ngày đó. Chúng ta lấy công đức trì giới để đảm bảo kiếp sau được tái sinh vào chốn lành, tu học Phật Pháp để tối thiểu phải tái sinh lại làm người, không làm loài bò, trâu đi cày hay làm con heo cho loài người chọc tiết,... Đối với người Phật tử tại gia, Đức Phật dạy phải trì năm giới để được tái sinh lại làm người. 

Xem thêm: 5 giới của người Phật tử tại gia và cách giữ giới mang hạnh phúc, an vui cho người thọ trì

Qua những thông tin căn bản về 10 cõi giới trong đạo Phật, chúng ta hiểu rằng, chết không phải là hết mà sẽ tiếp tục tái sinh, tùy theo căn cơ, duyên nghiệp của mỗi người. Bởi vậy, mỗi chúng ta cần ý thức hơn trong từng hành động, lời nói, ý nghĩ, để gieo nhân thiện lành, tránh tạo nghiệp ác, hướng tới đời sống an vui và giải thoát khỏi khổ đau luân hồi.