Vua A Xà Thế (hay được gọi là A Xà Thế vương) là con trai của vua Tần Bà Sa La (hay vua Bình Sa) trị vì nước Ma Kiệt Đà và hoàng hậu Vi Đề Hy.

A Xà Thế vốn là vị Thái tử khôi ngô, tài giỏi nhưng ông lại tin theo lời Đề Bà Đạt Đa tạo tác mưu đồ bất chính như: sát hại vua cha để chiếm đoạt ngôi vị, thả 500 voi say để hãm hại Đức Phật. 

Với tội lỗi đó, ông đáng phải đọa địa ngục chịu khổ đau cùng cực. Thế nhưng, trước oai lực từ bi và phương tiện thiện xảo giáo hóa của Đức Phật, vua A Xà Thế dần thức tỉnh lỗi lầm. Bằng sự ăn năn, sám hối chân thành trước bậc Đạo Sư, A Xà Thế đã cải tà quy chính, trở thành bậc minh quân tán thán, ủng hộ Phật Pháp và được giải thoát khỏi khổ đau.

Mối oán thù tiền kiếp của vua A Xà Thế và vua cha

Một lần nọ, vua Tần Bà Sa La dẫn đoàn tùy tùng và các cung nữ vào rừng săn bắn. Trong lúc nhà vua mải đuổi theo con mồi, các cung nữ bắt gặp một vị Tiên nhân đang ngồi dưới gốc cây, họ vội chạy đến đảnh lễ và cúng dường.

Lúc sau, vua Tần Bà Sa La quay lại, thấy các cung nữ đang vây quanh vị Tiên nhân, trong lòng ông liền dấy lên nghi ngờ, cho rằng vị tu sĩ đã quyến rũ các cung nữ của mình. Trong cơn phẫn nộ và sân hận, nhà vua hạ lệnh tra khảo, đánh đập, rồi tàn nhẫn chặt tay chân, bức hại vị ấy.

Trước khi trút hơi thở cuối cùng, vị Tiên nhân thốt lên lời thề độc: Sau khi bỏ báo thân này, nhất định sẽ trả thù vua Tần Bà Sa La.

Theo lời nguyện ấy, sau khi mệnh chung, thần thức của vị Tiên nhân đầu thai vào làm con vua Tần Bà Sa La và hoàng hậu Vi Đề Hy - chính là A Xà Thế. 

Kể từ khi nhập vào bào thai, cậu bé A Xà Thế đã khiến hoàng hậu Vi Đề Hy rất phiền não, khổ tâm. Thậm chí, bà chỉ khao khát được uống máu của vua Tần Bà Sa La. Khi sự thèm khát lên đến tột đỉnh, hoàng hậu đã phải nói thật với chồng. Nhà vua vì rất yêu quý vợ nên đã sẵn sàng rạch tay, cho hoàng hậu uống những giọt máu của mình. Khi ấy, hoàng hậu mới thấy mát mẻ, thoải mái.

Đến ngày hoàng hậu sinh nở, các tướng sư đã tiên đoán A Xà Thế là nghịch tử, sau này sẽ giết hại phụ vương. Quần thần khuyên nhà vua nên bỏ đứa bé nhưng vua Tần Bà Sa La vẫn kiên quyết giữ lại và yêu thương, nuôi dưỡng con chu đáo.

Từ thuở ấu thơ, cậu bé A Xà Thế vốn rất khó nuôi, thường ốm đau, bệnh tật triền miên. Có lần, ngón tay cậu mọc mủ, đau nhức không dứt khiến cậu khóc la suốt ngày đêm. Vì thế, mỗi khi xong việc triều chính, vua Tần Bà Sa La lại đến bế ẵm, đưa ngón tay đầy máu mủ của A Xà Thế lên miệng, rồi mút hết mủ cho con. Lạ thay, khi vua cha làm vậy, đứa trẻ liền ngưng khóc. 

Tình phụ tử ấy thật bao la, thẳm sâu. Quả thực, vua Tần Bà Sa La rất thương yêu cậu quý tử của mình.

Vua A Xà Thế cấu kết với Đề Bà Đạt Đa tạo tác mưu đồ bất chính

Tuy được vua cha yêu thương hết mực nhưng sau này, Thái tử A Xà Thế lại trở thành người vô cùng bất hiếu, bất nhân. Khi đó, A Xà Thế coi Đề Bà Đạt Đa là quốc sư rồi cấu kết, nghe theo lời xúi giục của ông ta mà tạo tác mưu đồ bất chính, phạm ngũ nghịch trọng tội như: giết vua cha Tần Bà Sa La chiếm đoạt ngôi vị, thả 500 voi say để sát hại Đức Phật. 

Dưới đây là 2 sự kiện lịch sử về tội ác đó của đức vua A Xà Thế - những sai lầm lớn đã khiến bậc đế vương phải trả giá bằng sự dày vò trong tâm thức; cũng như bài học sâu sắc về nhân quả và sức mạnh sám hối trong Phật giáo:

1. Giết vua cha cướp đoạt ngôi vị

Thời gian sau, A Xà Thế được giao uy quyền, ông đã nghe theo lời xúi giục của Đề Bà Đạt Đa, lật đổ vương vị của phụ thân, bắt giam và bỏ đói cha cho đến chết.

Khi vua Tần Bà Sa La bị giam trong ngục, mỗi lần A Xà Thế cho phép hoàng hậu Vi Đề Hy vào thăm, bà đều mang thức ăn theo để chăm sóc vua. Biết được điều ấy, A Xà Thế ra lệnh cấm tuyệt đối không cho bà mang theo bất kỳ vật gì. Thương chồng mà không đành lòng nhìn ông chịu đói khát, hoàng hậu bèn nghĩ ra cách khác. Trước khi vào ngục, bà tắm rửa sạch sẽ, rồi lấy mật và bột trét kín lên người, sau đó mặc áo vào. Khi vào ngục, bà cởi áo, dùng tay cào lớp bột ấy cho vua ăn. Nhờ vậy, nhà vua được nuôi sống qua ngày.

Về sau, việc làm đó của hoàng hậu bất ngờ bị vua A Xà Thế phát hiện. Ông lập tức cấm mẹ không được vào ngục nữa, bởi trong lòng ông đã nuôi ý định để vua cha chết trong ngục tối.

Tàn nhẫn hơn, A Xà Thế còn cho người gọt da chân vua cha rồi trét thêm muối khiến đức vua phải chịu đau đớn, vô cùng khổ sở. 

Vua Tần Bà Sa La khi ấy đã là một Phật tử thuận thành, hết lòng kính tín Tam Bảo và nghiêm trì giới luật. Bởi vậy, chứng kiến đứa con trai mà mình hằng yêu thương lại phạm tội bất hiếu, nhà vua đã vô cùng đau xót. Ông biết đây là oán nợ phải trả nên hướng về đảnh lễ Đức Phật, thỉnh cầu Ngài thị hiện để được quy y Tam Bảo và sám hối các tội lỗi. Đức Phật đã thị hiện thuyết Pháp cho đức vua. Sau nghi nghe Pháp, nhà vua liền chứng sơ quả Tu Đà Hoàn và sinh về cõi trời Tứ Thiên Vương.

Cùng lúc đó, A Xà Thế vui mừng đón đứa con đầu lòng. Vua bày tỏ tình thương vô bờ với đứa bé. Hoàng hậu Vi Đề Hy nhân đó nhắc rằng, trước kia vua cha cũng từng thương A Xà Thế sâu sắc như vậy.

Bà kể lại chuyện xưa: khi A Xà Thế mắc bệnh, vua cha từng mút mủ ở tay con; dù triều đình khuyên giết đứa trẻ, vua vẫn kiên quyết bảo vệ. Nghe xong, A Xà Thế bừng tỉnh, nhận ra tình cha sâu nặng, liền ra lệnh thả vua cha. Nhưng khi quân lính đến nơi thì vua đã băng hà. Thái tử vô cùng đau khổ, và chính sự hối hận ấy đã trở thành nhân duyên để sau này ông tìm đến Đức Phật.

2. Thả 500 voi say để hại Đức Phật

Trong kinh Phật Hàng Phục Năm Trăm Con Voi Say có ghi chép rằng: Vua A Xà Thế và Đề Bà Đạt Đa bàn kế hãm hại Đức Phật và chúng Tăng. Vua ra lệnh cho dân chúng không được phụng thờ Đức Phật, không được cúng dường chúng Tăng đi khất thực. Lúc ấy, các vị trưởng lão như Xá Lợi Phất, Mục Kiều Liên, Ca Diếp, Tu Bồ Đề,… và các vị trưởng lão Ni như Ba Hòa Đề,… đều dẫn đệ tử đi đến nước khác, chỉ còn Phật và 500 vị A-la-hán trú tại núi Kỳ Xà Quật.

Có lần, vua A Xà Thế và Đề Bà Đạt Đa cùng bàn cách sát hại Đức Phật - đó là thỉnh Phật và Tăng đoàn vào thành khất thực; sau đó cho 500 con voi lớn uống rượu say, thả nó ra để đạp chết Đức Phật và Tăng đoàn.

Vua A Xà Thế dặn người quản tượng (người trông giữ voi) phải tuyệt đối nghe theo lệnh của Đề Bà Đạt Đa. Cùng với đó, vua cũng đích thân đến gặp Đức Phật, thỉnh mời Ngài và Tăng chúng hôm sau vào thành Vương Xá khất thực. 

Hôm sau, vào giờ thọ thực, Đức Phật cùng Tăng đoàn đi vào thành. Bỗng bầy voi say 500 con gầm rống xông đến, tường vách bị húc đổ, cây cối gãy rạp, người đi đường hãi sợ, cả thành hỗn loạn kinh hoàng. Đề Bà Đạt Đa và vua A Xà Thế tin chắc rằng, Đức Phật và Tăng đoàn khó lòng thoát nạn.

Thế nhưng, một điều kỳ diệu đã xảy ra, khi bầy voi đến trước mặt Đức Phật. Ngài điềm nhiên giơ bàn tay lên, năm ngón tức thời hóa thành 500 sư tử chúa, đồng thanh rống lớn chấn động khắp đất trời. Cơn say điên đảo tan biến, đàn voi hạ vòi xuống, hai tai buông rủ, ngoan ngoãn quỳ mọp cả bốn chân rồi lết tới, nằm phủ phục dưới chân Đức Phật và rơi lệ ăn năn.

Trước hiện trạng ấy, vua A Xà Thế và thần dân vô cùng kinh ngạc, thán phục. Lúc này, nhà vua mới thấy thần lực của Phật hơn hẳn Đề Bà Đạt Đa. Sau đó, đức vua đối trước Thế Tôn mới thành tâm bạch rằng:

- Con vì tâm tính u tối mới tin nghe theo lời sàm báng, gây tạo nghịch ác, mưu đồ bất chính. Xin Ngài hãy rủ lòng từ bi tha thứ cho sự ngu mê của con.

Bấy giờ, Đức Phật liền thuyết giảng cho vua A Xà Thế và quần thần được khai ngộ.

Vua A Xà Thế trở thành vị Phật tử thuận thành, ủng hộ Tam Bảo

Nhờ tâm hối hận giày vò sau khi giết hại vua cha cùng phương tiện thiện xảo, năng lực từ bi của Đức Thế Tôn, vua A Xà Thế đã sám hối, quy y và chuyển tâm trở thành một vị đại Hộ Pháp cho Tam Bảo.

Xem thêm: Sám hối để tiêu trừ tội lỗi, tâm hồn thanh thản với 5 cách sau

Sau khi Như Lai nhập diệt, ông đã đứng ra triệu tập, tổ chức đại hội kết tập kinh điển lần thứ nhất. 

Đến lúc băng hà, A Xà Thế Vương chỉ tạm vào địa ngục, rồi liền được giải thoát (theo kinh Nghiệp Báo Sai Biệt).

Trên đây là những phân tích của Thầy Thích Trúc Thái Minh về vua A Xà Thế. Qua bài viết trên, chúng ta thấy được sự nguy hiểm của lòng sân hận - ngọn lửa có thể thiêu rụi trí tuệ và đẩy con người vào khổ đau vô tận.

Nhưng cũng chính từ câu chuyện ấy, ta thấy được sức mạnh nhiệm màu của pháp sám hối. Khi con người biết dừng lại, nhìn sâu vào lỗi lầm của chính mình và thành tâm ăn năn, hạt giống thiện lành sẽ được khơi dậy, hận thù được hóa giải, giúp chuyển hóa khổ đau, mở ra con đường giải thoát.