Đức Phật ra đi ở độ tuổi xuân xanh - một cái tuổi thanh niên cường tráng tràn trề nhựa sống, một tương lai xán lạn, chuẩn bị kế vị ngai vàng, bên cạnh mình là một người vợ xinh đẹp, hiền đức, một đứa con yêu quý,... nhưng Ngài quyết định từ bỏ tất cả để xuất gia cầu chân lý vì lý tưởng duy nhất là tìm hạnh phúc cho muôn loài.

Có thể thấy, đây là sự từ bỏ để lại nhiều bài học to lớn cho hậu thế sau này. Vậy những bài học mà Phật tử tại gia rút ra được từ sự kiện Thái tử xuất gia là gì? Kính mời quý Phật tử cùng theo dõi bài viết dưới đây.

Bài học số 1 - Đối với người xuất gia - Phải xuất gia hàng ngày

Trong giới luật Phật có dạy rằng, sáng sớm khi thức dậy, vị Tỳ-kheo hãy sờ lên đầu của mình, thấy mình không còn tóc để ghi nhớ mình là người xuất gia. Đó là xuất thế tục gia, xuất phiền não gia và xuất tam giới gia. Mỗi ngày cố gắng vượt qua khỏi phiền não, ngày hôm nay không được giữ phiền não của ngày hôm qua, không để nó chi phối, làm chủ mình. Người xuất gia phải ngày ngày xuất phiền não ra như vậy thì dần dần mới ra được khỏi luân hồi.

Như vậy qua việc Thái tử Tất Đạt Đa xuất gia, người đệ tử xuất gia rút ra cho mình bài học là phải xuất gia hàng ngày. Không phải nhớ ngày cạo tóc là ngày xuất gia, mà hàng ngày mình phải xuất gia, có xuất gia như vậy thì mình mới giải thoát, đi qua các cửa ải phiền não, dần dần sẽ ra khỏi nhà phiền não, hết phiền não thì sẽ ra được ngôi nhà tam giới.

Bài học số 2 - Đối với người tại gia - Tập buông bỏ dục lạc thế gian

Khi chứng kiến về sự vô thường: sinh, già, bệnh, chết của cuộc đời, Thái tử Tất Đạt Đa vô cùng trăn trở, suy tư về cái chết: chết rồi còn hay hết, chết rồi đi đâu, chúng ta còn gì sau cái chết; làm thế nào để thoát khỏi những khổ đau của cuộc sống trần thế? Những suy tư ấy cứ lớn dần trong tâm Thái tử và sau này trở thành sức mạnh để Ngài dứt bỏ danh vọng, địa vị, tài sản, tình duyên ái luyến,... xuất gia đi tìm cầu chân lý.

Chúng ta thấy rõ sự thật rằng, mọi vạn vật trên thế gian này đều chịu sự chi phối của vô thường. Từ ngôi nhà được xây to đẹp nhưng theo thời gian cũng bị hoại tan; cho đến thân thể gắn với chính ta cũng sẽ phải già, phải chết mà mình không thể thay đổi được. Tất cả mọi thứ chỉ là giả tạm, nhàm chán, không có gì là vui, không có gì là chắc thật, bền lâu.

Vậy nên, những người Phật tử tại gia noi theo gương Đức Thế Tôn, hãy tập dần việc tư duy quan sát như vậy để không đắm nhiễm vào thế tục, dục lạc trần gian, có tâm xả ly thế gian, hướng đến giác ngộ thì dần dần mình sẽ có cơ duyên để xuất gia giải thoát.

Như trong kinh Bát Đại Nhân Giác cũng nhấn mạnh, tuy chúng ta còn ở tại gia, nhưng thường nuôi chí nguyện xuất gia, luôn tâm niệm rằng sẽ có ngày nào đó đủ duyên đủ phước để được xuất gia. Tuy kiếp này chưa được xuất gia nhưng nguyện kiếp sau mình sẽ xuất gia.

Bài học số 3 - Đối với người tại gia - Hướng tâm nuôi dưỡng chí nguyện xuất gia

Chúng ta thấy rằng, qua sự kiện Thái tử Tất Đạt Đa xuất gia, chúng ta nên tự soi lại mình để thấy được rằng mình cũng phải nuôi chí nguyện xuất gia như Ngài. Dù già hay trẻ, trong tâm luôn phải ấp ủ hạt giống “sẽ xuất gia” để từ đó có cơ hội để xuất gia giải thoát sinh tử.

Vì Đức Phật thấy rõ rằng ngôi nhà tại gia chính là ngục tù trói buộc, nếu chúng ta không có trí tuệ và không tư duy sâu, cả đời không khởi ý xuất gia thì không những không thể dứt bỏ được mà còn nhiều kiếp bị chìm đắm đau khổ.

Cho dù mình sống trong gia đình giàu có, đầy đủ, sung túc nhưng phải thấy được rằng cuộc sống tại gia là tù túng, trói buộc, không thể giải thoát, và từ đó nuôi dưỡng ý chí xuất gia để thoát khỏi ngôi nhà đau khổ này.

Cho nên, người đệ tử tại gia tâm thường hướng đến xuất gia thì sẽ chăm chỉ học và thực hành Pháp Phật để đem lại lợi ích cho bản thân và cộng đồng.

Ngược lại, nếu không có chí hướng tới việc xuất gia thì việc tu cũng là tu chơi, học là học vui, đi chùa cho vui, cho khuây khỏa, không phải là người thật lòng học đạo, tu đạo để cầu giải thoát.

Hy vọng qua những bài học quý báu từ sự xuất gia của Đức Phật, quý Phật tử sẽ có được cách quán chiếu, tư duy để từ bỏ sự tham ái và kiên định trên con đường thực hành thiện nhân quả. Hãy nghĩ về sự từ bỏ vĩ đại của Thái tử để sinh ra được ý niệm ngày nào đó sẽ đi xuất gia, thoát khỏi sinh tử trần lao.

Chúc quý Phật tử tinh tấn và an lạc.

Hạnh Ngân