trực tuyến
[Video] Pháp thoại: "Bậc minh đức" (Phần 2) - Kinh Hiền Nhân, Bài 18 | Ngày 06/9/Ất Tỵ

Thứ Bảy, 15/11/2025

tức 26/9 Ất Tỵ

Kinh Giàu Sang Không Bố Thí Chịu Quả Báo Nghèo Khổ

5

Này các Bà-la-môn, trên đời có bốn việc mà người ta không biết làm theo. Nếu biết làm theo thì sẽ được phước không bị nghèo...

16/11/2021

5
-
aa
+

Thuở xưa, đức Phật trú tại tinh xá nước Xá-vệ, vì hàng trời người đế vương thuyết pháp. Lúc ấy, có một thôn Bà-la-môn gồm hơn năm trăm gia đình. Thôn ấy, có năm trăm thiếu niên học pháp thuật Bà-la-môn, tính tình kiêu mạn cống cao bất kính với các bậc trưởng lão.
Một hôm, năm trăm người này bàn luận với nhau:
- Ông Sa môn Cù Đàm tự xưng là Phật, đủ tam minh trí tuệ, không ai dám luận biện. Chúng ta thử mời ông luận nghị, cật vấn mọi điều xem sao?
Nói xong, họ bèn lo sắp xếp đầy đủ mọi chuyện, đi mời Phật về làng.
Đức Phật nhận lời cùng các đệ tử đến thôn Phạm Chí. Sau khi đã an tọa, các Phạm Chí bèn dâng nước rửa chân tay, rồi thiết trai thỉnh Phật và đệ tử thọ dụng. Thọ trai xong, họ lại mang nước đến cho Phật và đại chúng rửa tay, mọi việc rất chu đáo.
Lúc ấy, có hai vợ chồng Phạm Chí già đang đi xin giữa thôn, đức Phật biết ông Phạm Chí đó vốn giàu có vô số, từng làm quan lớn. Ngài bèn hỏi các Phạm Chí này:
- Các ngươi có biết ông Bà-la-môn lớn tuổi kia không?
Mọi người đều đáp:
- Có biết.
Phật lại hỏi:
- Ông ta trước đây là người như thế nào?
Đáp:
- Ông ấy vốn là quan lớn, tài sản nhiều vô số.
Hỏi:
- Vậy sao ngày nay ông ta phải đi ăn xin?
Đáp:
- Do ông ăn xài hoang phí, không có độ lượng, nên phải chịu nghèo.
Đức Phật bảo:
- Này các Bà-la-môn, trên đời có bốn việc mà người ta không biết làm theo. Nếu biết làm theo thì sẽ được phước không bị nghèo cùng như vậy. Bốn việc đó là gì?
1- Một là tuổi trẻ khỏe mạnh, cẩn thận chớ nên kiêu mạn.
2- Hai là tuổi già siêng năng, không có tham dâm.
3- Ba là có tiền bạc châu báu thường nghĩ bố thí.
4- Bốn là theo thầy học tập, biết nghe nhận lời chân chính.
Ông Bà-la-môn lớn tuổi không thực hành theo bốn việc trên. Đây gọi là không biết xét đến lẽ thành bại, nên một mai phải chịu cảnh tán gia bại sản. Ví như con chim hộc già đứng canh giữa ao trống, không kiếm chác được chút gì.
Bấy giờ, đức Thế Tôn liền nói kệ:

Ngày đêm lười, kiêu mạn
Già chẳng bỏ được dâm
Có của không bố thí
Lời Phật chẳng để tâm.
Bốn món che ngăn này
Ai có họa tự gây
Than ôi khi già đến
Tiều tụy sẽ theo đây.
Tuổi trẻ được như ý
Đến già bị khinh khi
Đã không tu phạm hạnh
Của cải chẳng còn chi.
Già như chim hộc trắng
Canh giữ ao trống vắng
Giới hạnh mình đã không
Của cải bàn tay trắng.
Già khí lực suy kiệt
Nghĩ lại làm sao kịp
Già như lá mùa thu
Lại nhơ rách hạnh tu
Mạng sống qua mau chóng
Hối hận nào kịp đâu.

Đức Phật lại bảo các Phạm Chí:
- Trên đời, có bốn khoảng thời gian mà ta có thể hành đạo, được phước đắc độ, tránh khỏi các khổ. Đó là bốn thời điểm nào?
1- Một là lúc tuổi trẻ có sức khỏe, oai thế.
2- Hai là lúc giàu sang có tài sản.
3- Ba là lúc gặp được Tam Bảo phước điền.
4- Bốn là lúc quán xét được lẽ vô thường của vạn vật, sinh tâm nhàm chán.
Nếu vào bốn thời điểm trên, biết nỗ lực làm việc, tiến tu thì sẽ thành tựu mọi sở nguyện, chứng đắc đạo quả. Bấy giờ, đức Thế Tôn lại nói kệ:

Ngày đêm mạng lần giảm
Nên tinh tấn kịp thời
Thế gian vô thường lắm
Đừng mê đọa tối tăm.
Hãy thắp sáng ý thức
Huấn luyện mình, cầu tuệ
Thanh tịnh, lìa trần cấu
Cầm đuốc soi đường mê.

Lúc Phật đang nói, liền phóng hào quang chiếu khắp đất trời, năm trăm Phạm Chí thiếu niên nhân đó tâm ý khai mở, lông tóc dựng đứng, cùng nhau đỉnh lễ dưới chân Phật, bạch rằng:
- Chúng con xin quy mạng với đức Thế Tôn, xin hãy nhận chúng con làm đệ tử.
Phật bảo:
- Lành thay! Hãy lại đây các Tỳ-kheo!
Các vị ấy liền trở thành Sa-môn, chứng đắc đạo quả A-la-hán. Kẻ lớn người nhỏ trong làng đều ân triêm pháp nhũ, thấy được đạo ai cũng hoan hỉ.

Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni!

(Trích soạn từ: kinh Pháp Cú Thí Dụ)

5
Xem thêm

Mục Liên Sám Pháp - Quyển Thứ Nhất

Văn kinh🞄 02/10/2025

Từ Bi Đạo Tràng Mục Liên Sám Pháp - Quyển Thứ Nhất

Văn kinh 🞄 02/10/2025

Từ Bi Đạo Tràng Mục Liên Sám Pháp - Quyển Thứ Nhất

Mục Liên Sám Pháp - Quyển Thứ Hai

Văn kinh🞄 02/10/2025

Từ Bi Đạo Tràng Mục Liên Sám Pháp- Quyển Thứ Hai

Văn kinh 🞄 02/10/2025

Từ Bi Đạo Tràng Mục Liên Sám Pháp- Quyển Thứ Hai

Mục Liên Sám Pháp - Quyển Thứ Ba

Văn kinh🞄 02/10/2025

Từ Bi Đạo Tràng Mục Liên Sám Pháp - Quyển Thứ Ba

Văn kinh 🞄 02/10/2025

Từ Bi Đạo Tràng Mục Liên Sám Pháp - Quyển Thứ Ba

Đức Phật Độ Cho Mẹ - Phật Mẫu Ma Ha Ma Da Chứng Thánh Quả Tu Đà Hoàn - Kinh Ma Ha Ma Da

Văn kinh🞄 18/8/2025

Ma-ha Ma-da nghe nói rồi, do thần lực của Phật nên biết được đời trước. Dùng thiện căn thuần thục phá tám mươi ức quyện khói nóng ràng buộc, đắc quả Tu-đà-hoàn

Văn kinh 🞄 18/8/2025

Ma-ha Ma-da nghe nói rồi, do thần lực của Phật nên biết được đời trước. Dùng thiện căn thuần thục phá tám mươi ức quyện khói nóng ràng buộc, đắc quả Tu-đà-hoàn

Cách Tu Tập Cho Người Tại Gia Được Quả Tu Đà Hoàn - Kinh Ưu-Bà-Tắc

Văn kinh🞄 26/6/2025

- Này Xá-lợi-phất, nếu Thầy biết rằng bạch y Thánh đệ tử gìn giữ, thực hành năm pháp (năm giới) một cách hoàn hảo và được bốn tăng thượng tâm (nhớ nghĩ về Phật, Pháp, Tăng, giới), thì đối với hiện pháp lạc trú dễ được, chứ không phải khó được.

Văn kinh 🞄 26/6/2025

- Này Xá-lợi-phất, nếu Thầy biết rằng bạch y Thánh đệ tử gìn giữ, thực hành năm pháp (năm giới) một cách hoàn hảo và được bốn tăng thượng tâm (nhớ nghĩ về Phật, Pháp, Tăng, giới), thì đối với hiện pháp lạc trú dễ được, chứ không phải khó được.

Pháp Tăng Thượng Tâm Thứ Tư Nhớ Nghĩ Đến Giới - Kinh Ưu-Bà-Tắc

Văn kinh🞄 26/6/2025

Bạch y Thánh đệ tử tự nhớ nghĩ giới, giới này không sứt mẻ, không rách nát, không ô uế, không cấu bẩn, vững như đất, không hư vọng; đó là điều mà Đức Phật ngợi khen thọ trì đầy đủ tốt đẹp.

Văn kinh 🞄 26/6/2025

Bạch y Thánh đệ tử tự nhớ nghĩ giới, giới này không sứt mẻ, không rách nát, không ô uế, không cấu bẩn, vững như đất, không hư vọng; đó là điều mà Đức Phật ngợi khen thọ trì đầy đủ tốt đẹp.

Kinh Trường Trảo - Chấp Thủ - Tà Kiến Khiến Chánh Pháp Thành Phi Pháp

Văn kinh🞄 22/6/2025

Như người dựng đứng lại những gì bị quăng ngã xuống, phơi bày ra những gì bị che kín, chỉ đường cho kẻ bị lạc hướng, đem đèn sáng vào trong bóng tối để những ai có mắt có thể thấy sắc; cũng vậy, Chánh pháp đã được Tôn giả Gotama dùng nhiều phương tiện trình bày giải thích.

Văn kinh 🞄 22/6/2025

Như người dựng đứng lại những gì bị quăng ngã xuống, phơi bày ra những gì bị che kín, chỉ đường cho kẻ bị lạc hướng, đem đèn sáng vào trong bóng tối để những ai có mắt có thể thấy sắc; cũng vậy, Chánh pháp đã được Tôn giả Gotama dùng nhiều phương tiện trình bày giải thích.

Hý Luận Sinh Luân Hồi - Phật Nói Kinh Tà Kiến

Văn kinh🞄 22/6/2025

Này Bà-la-môn, Đức Thế Tôn có trí tuệ, có tri kiến, là Như Lai, Bậc Vô Sở Trước, Đẳng Chánh Giác, dứt bỏ tà kiến, đoạn trừ tà kiến, không có đề cập đến vấn đề: “Thế gian hữu thường, cho đến vấn đề không có mạng chung”.

Văn kinh 🞄 22/6/2025

Này Bà-la-môn, Đức Thế Tôn có trí tuệ, có tri kiến, là Như Lai, Bậc Vô Sở Trước, Đẳng Chánh Giác, dứt bỏ tà kiến, đoạn trừ tà kiến, không có đề cập đến vấn đề: “Thế gian hữu thường, cho đến vấn đề không có mạng chung”.

Kinh 'Như Lý Tác Ý” - Pháp Làm Tăng Trưởng Chánh Kiến

Văn kinh🞄 21/6/2025

Ta không thấy một pháp nào khác, này các Tỷ-kheo, do pháp ấy, các pháp thiện chưa sanh được sanh khởi, và các pháp thiện đã sanh đi đến tăng trưởng, quảng đại, này các Tỷ-kheo, như chánh kiến.

Văn kinh 🞄 21/6/2025

Ta không thấy một pháp nào khác, này các Tỷ-kheo, do pháp ấy, các pháp thiện chưa sanh được sanh khởi, và các pháp thiện đã sanh đi đến tăng trưởng, quảng đại, này các Tỷ-kheo, như chánh kiến.

Kinh Tứ Thánh Đế

Văn kinh🞄 21/6/2025

Trong các loài chúng sinh hai chân, bốn chân ở cõi Dục, cõi Sắc, cõi Vô sắc, hữu tưởng, vô tưởng, Như Lai là tối thượng, đã thành tựu bốn Đế này.

Văn kinh 🞄 21/6/2025

Trong các loài chúng sinh hai chân, bốn chân ở cõi Dục, cõi Sắc, cõi Vô sắc, hữu tưởng, vô tưởng, Như Lai là tối thượng, đã thành tựu bốn Đế này.

Kinh Chấp Nhận - Chánh Kiến Nhân Sanh Cõi Trời - Tà Kiến Nhân Sanh Địa Ngục

Văn kinh🞄 15/6/2025

Thành tựu với bốn pháp, này các Tỷ-kheo, như vậy tương xứng bị rơi vào địa ngục. Thế nào là với bốn pháp? Tự mình có tà kiến, khích lệ người khác có tà kiến, chấp nhận tà kiến và tán thán tà kiến.

Văn kinh 🞄 15/6/2025

Thành tựu với bốn pháp, này các Tỷ-kheo, như vậy tương xứng bị rơi vào địa ngục. Thế nào là với bốn pháp? Tự mình có tà kiến, khích lệ người khác có tà kiến, chấp nhận tà kiến và tán thán tà kiến.

Link các ngày tụng kinh của chương trình tu mùa hạ - CHƯƠNG TRÌNH 5: Nhận biết chánh kiến - tà kiến

Văn kinh🞄 13/6/2025

Link các ngày tụng kinh của chương trình tu mùa hạ - CHƯƠNG TRÌNH 5: Nhận biết chánh kiến - tà kiến

Văn kinh 🞄 13/6/2025

Link các ngày tụng kinh của chương trình tu mùa hạ - CHƯƠNG TRÌNH 5: Nhận biết chánh kiến - tà kiến

Kinh Mi-tiên vấn đáp, câu số 177: Đầu đà khổ hạnh có ích lợi gì? (Trích đoạn)

Văn kinh🞄 22/3/2025

Người muốn thực hành hạnh đầu đà cần có mười đức tính và 28 đức tính cao thượng siêu việt của mười ba pháp đầu đà khổ hạnh

Văn kinh 🞄 22/3/2025

Người muốn thực hành hạnh đầu đà cần có mười đức tính và 28 đức tính cao thượng siêu việt của mười ba pháp đầu đà khổ hạnh

Kinh Phật Bản Hạnh Tập - Tuần Lễ Thứ Nhất Sau Khi Đức Phật Thành Đạo - Suy Niệm Về 12 Nhân Duyên

Văn kinh🞄 29/12/2024

Ngài nhất tâm chánh niệm, xuất khỏi chánh định, ngồi nơi tòa Sư tử, đêm đầu tiên Ngài quán sát mười hai nhân duyên. Kinh Phật Bản Hạnh Tập.

Văn kinh 🞄 29/12/2024

Ngài nhất tâm chánh niệm, xuất khỏi chánh định, ngồi nơi tòa Sư tử, đêm đầu tiên Ngài quán sát mười hai nhân duyên. Kinh Phật Bản Hạnh Tập.

Kinh Tám Pháp Vi Diệu Của Cư Sĩ Ugga

Văn kinh🞄 12/11/2024

Này Tỷ-kheo, hãy thọ trì rằng gia chủ U-ga, người Tỳ-xá-ly, được thành tựu tám pháp vi diệu chưa từng có này. Kinh Tăng Chi Bộ Kinh - Tập 4

Văn kinh 🞄 12/11/2024

Này Tỷ-kheo, hãy thọ trì rằng gia chủ U-ga, người Tỳ-xá-ly, được thành tựu tám pháp vi diệu chưa từng có này. Kinh Tăng Chi Bộ Kinh - Tập 4

Kinh Chuyện Pháp Tối Thượng - Cách Quán Niệm Để Giữ Pháp Quy Y Tam Bảo

Văn kinh🞄 25/8/2024

Ðức Thế Tôn, khi ở Tinh xá Kỳ Viên, gần Xá-vệ, đã thuyết pháp thoại này. Vì ai, pháp thoại này được đề cập? Vì năm trăm người bạn của vị triệu phú Cấp Cô Ðộc...

Văn kinh 🞄 25/8/2024

Ðức Thế Tôn, khi ở Tinh xá Kỳ Viên, gần Xá-vệ, đã thuyết pháp thoại này. Vì ai, pháp thoại này được đề cập? Vì năm trăm người bạn của vị triệu phú Cấp Cô Ðộc...

Kinh Ma-ha-nam - Các Đức Tính Của Người Phật Tử Chân Chính

Văn kinh🞄 12/8/2024

Ai quy y Phật, này Ma-ha-nam, quy y Pháp, quy y chúng Tăng. Cho đến như vậy, này Ma-ha-nam, là người cư sĩ.

Văn kinh 🞄 12/8/2024

Ai quy y Phật, này Ma-ha-nam, quy y Pháp, quy y chúng Tăng. Cho đến như vậy, này Ma-ha-nam, là người cư sĩ.

Kinh 10 Niệm Đưa Đến Giác Ngộ Giải Thoát

Văn kinh🞄 09/8/2024

Đức Phật dạy về mười niệm đưa đến giác ngộ giải thoát tại các bộ kinh: Kinh Tăng Chi Bộ, Kinh Tăng Nhất A-Hàm, Kinh Tương Ưng Bộ:...

Văn kinh 🞄 09/8/2024

Đức Phật dạy về mười niệm đưa đến giác ngộ giải thoát tại các bộ kinh: Kinh Tăng Chi Bộ, Kinh Tăng Nhất A-Hàm, Kinh Tương Ưng Bộ:...

Kinh Quả Báo Bố Thí Của Trưởng Giả - Giữ Niệm Quy Y, Trì Giới, Phát Tâm Bồ Đề

Văn kinh🞄 09/8/2024

Đức Phật bảo Trưởng giả:- Nếu như có người dùng các đồ ăn uống thượng diệu đúng như pháp bố thí, hoặc tự tay mình thí, hoặc thường xuyên thí, nhưng không đạt...

Văn kinh 🞄 09/8/2024

Đức Phật bảo Trưởng giả:- Nếu như có người dùng các đồ ăn uống thượng diệu đúng như pháp bố thí, hoặc tự tay mình thí, hoặc thường xuyên thí, nhưng không đạt...