Tôi nay hạnh phúc biết bao, Pháp bậc tối thượng bước vào tiến tu, Vui xa tham ái ngục tù, Gặp Phật không phí công phu một đời.
16/02/2023
Như thế này tôi nghe, một thuở đức Thế Tôn ở Tinh xá Đại Lâm nơi thành Tỳ-xá-ly. Lúc đó Bà-la-môn tên là Tỳ-lê-da Bà-la-đậu-bà-giá đang đi tìm bò lạc. Buổi sáng ông vừa mua một con bò cho sữa, còn thiếu tiền chưa trả, thì ngay chiều hôm đó, đã bị lạc mất bò! Ông đi tìm khắp nơi suốt sáu ngày không gặp.
Trên đường đi tìm bò, vị Bà-la-môn này đến Tinh xá Đại Lâm. Từ xa ông trông thấy đức Thế Tôn an tọa bên dưới một gốc cây, dung nghi thực đĩnh đạc, các căn đều thanh tịnh vì trong tâm vắng lặng, thành tựu chỉ quán thiền. Thân Thế Tôn vàng kim tỏa hào quang sáng rỡ. Khi trông thấy như vậy, vị Bà-la-môn liền đến trước đức Thế Tôn, dùng kệ thưa hỏi Phật:
Vì sao chẳng có tìm cầu
Các căn vắng lặng vào sâu cõi thiền
Một mình trong cảnh lặng yên
Mà được hạnh phúc an nhiên thế này?
Bấy giờ đức Thế Tôn nghe thưa hỏi như vậy, mới dùng kệ trả lời:
Được mất… cảnh có bất đồng
Cũng không loạn được cõi lòng Như Lai
Này Bà-la-môn có hay?
Như Lai giải thoát không ai sánh bằng
Người lo được mất lăng xăng
Thân không tự tại tâm hằng bất an.
Vị Bà-la-môn này nghe đức Phật đáp xong, lại dùng kệ trình thưa:
Phạm Chí tối thắng là đây
Nghe Tỳ-kheo nói lời này đúng thay
Nay tôi xin được giải bày
Lời chân việc thật mong Ngài nghe cho!
Sa-môn chắc chắn không lo
Đi tìm bò lạc mất cho sáu ngày!
Người đời phiền não, ai hay?
Người tu an lạc ngày ngày thảnh thơi.
Sa-môn sống khác với đời
Không trồng mè đậu hôm mai bận lòng
Không lo cỏ mọc đầy đồng
Nên an lạc sống giữa vòng thế gian!
Sa-môn có cuộc sống nhàn
Không lo nắng hạn, sợ khan nước đồng
Lá vàng lúa chết uổng công
Không sợ không tiếc trong lòng thường vui.
Sa-môn không con phải nuôi
Gả bảy con gái, chồng xuôi về trời
Con côi mẹ góa rối bời
Không có con gái, thảnh thơi ai bì.
Sa-môn không phải sầu bi
Con trai bảy đứa vô nghì ăn chơi
Nợ nần mang tiếng với đời
Không con nên mới thảnh thơi tu hành.
Sa-môn không nợ vây quanh
Không sợ chủ nợ đứng canh trước nhà!
Ba y một bát không nhà
Không lo tiền bạc thực là bình an.
Sa-môn không phải tính toan
Có nhiều chăn đệm, trướng màn thế gian
Suốt ngày bắt rệp rộn ràng
Đời tu đơn giản, thân an tâm nhàn.
Sa-môn không vướng cô nàng
Thành bà vợ dữ, tóc vàng, mắt xanh
Suốt ngày bị mắng bị hành,
Sao bằng tu sĩ an lành, thảnh thơi.
Sa-môn không bận việc đời
Sợ lo kho trống chuột chơi cả bầy
Được thua thành bại bao vây
Người tu buông xả ngày ngày an vui.
Bấy giờ đức Thế Tôn nghe vị Bà-la-môn này đã trình bày như vậy, liền dùng kệ đáp rằng:
Ta nay chắc chắn không lo
Đi tìm bò lạc mất cho sáu ngày!
Người đời phiền não, ai hay?
Người tu an lạc ngày ngày thảnh thơi.
Ta nay sống khác với đời
Không trồng mè đậu hôm mai bận lòng
Không lo cỏ mọc đầy đồng
Nên an lạc sống giữa vòng thế gian!
Ta nay có cuộc sống nhàn
Không lo nắng hạn, sợ khan nước đồng
Lá vàng lúa chết uổng công
Không sợ không tiếc trong lòng thường vui.
Ta nay không con phải nuôi
Gả bảy con gái, chồng xuôi về trời
Con côi mẹ góa rối bời
Không có con gái thảnh thơi ai bì.
Ta nay không phải sầu bi
Con trai bảy đứa vô nghì ăn chơi
Nợ nần mang tiếng với đời
Không con nên mới thảnh thơi an lành.
Ta nay không nợ vây quanh
Không sợ chủ nợ đứng canh trước nhà!
Ba y một bát không nhà
Không lo tiền bạc thực là bình an.
Ta nay không phải tính toan
Có nhiều chăn đệm trướng màn thế gian
Suốt ngày bắt rệp rộn ràng
Đời tu đơn giản thân an tâm nhàn.
Ta nay không vướng cô nàng
Thành bà vợ dữ tóc vàng mắt xanh
Suốt ngày bị mắng bị hành
Nên Như Lai sống an lành thảnh thơi.
Ta nay không bận việc đời
Sợ lo kho trống chuột chơi cả bầy
Được thua thành bại bao vây
Như Lai buông xả ngày ngày an vui.
Chúng sinh lấy khổ làm vui
Ghét thương không bỏ trôi xuôi dòng đời
Đoạn dục ân ái xa rời
Mới được an lạc thảnh thơi mỗi ngày.
Sau đó đức Thế Tôn lại dùng mọi phương tiện chỉ dạy làm lợi ích khiến cho Bà-la-môn được vui mừng hoan hỷ. Đức Phật lần lượt nói pháp bố thí, trì giới… cho đến pháp giải thoát trong chánh pháp Như Lai để tâm được vô úy.
Bà-la-môn nghe xong, từ chỗ ngồi đứng dậy, chắp tay bạch Phật rằng: “Kính bạch đức Thế Tôn, không biết con có được xuất gia tu học đạo trong Chánh Pháp và Luật, trở thành vị Tỳ-kheo, tu phạm hạnh hay không?”
Bấy giờ đức Thế Tôn liền từ bi hứa khả: “Ông nay được xuất gia trong Chánh Pháp và Luật, được thọ giới cụ túc, tu phạm hạnh thanh tịnh, cho đến chứng được quả A-la-hán giải thoát.”
Bấy giờ, Bà-la-môn liền xuất gia học đạo, không lâu sau chứng được quả vị A-la-hán. Vị A-la-hán này vì tự mình chứng nghiệm được niềm vui siêu việt của Niết Bàn giải thoát, nên nói kệ sau đây:
Tôi nay hạnh phúc biết bao
Pháp bậc tối thượng bước vào tiến tu
Vui xa tham ái ngục tù
Gặp Phật không phí công phu một đời.
(Nguồn: Kinh Tạp A-Hàm, Kinh 1179. Mất Bò, Hán dịch: Tống, Tam tạng Cầu-na-bạt-đà-la. Việt dịch: Thích Đức Thắng)
Văn kinh🞄 11/8/2023
Bậc Đạo Sư kể chuyện này trong khi đang trú tại thành Xá Vệ (Sāvatthī). Lúc ấy, chừng mười Tỷ-kheo, sau khi nhận được đề tài thực hành thiền quán từ bậc Đạo Sư, đang tìm một nơi cư trú.
Văn kinh 🞄 11/8/2023
Bậc Đạo Sư kể chuyện này trong khi đang trú tại thành Xá Vệ (Sāvatthī). Lúc ấy, chừng mười Tỷ-kheo, sau khi nhận được đề tài thực hành thiền quán từ bậc Đạo Sư, đang tìm một nơi cư trú.
Văn kinh🞄 28/7/2023
Người ấy nhớ nghĩ Như Lai như vậy rồi, nếu có những ác dục liền được tiêu diệt. Trong tâm có những điều bất thiện nhớp nhơ, sầu khổ âu lo cũng được tiêu diệt. Bạch y Thánh đệ tử duyên vào Như Lai, tâm tịnh được hỷ, nếu có những điều ác dục, liền được tiêu diệt.
Văn kinh 🞄 28/7/2023
Người ấy nhớ nghĩ Như Lai như vậy rồi, nếu có những ác dục liền được tiêu diệt. Trong tâm có những điều bất thiện nhớp nhơ, sầu khổ âu lo cũng được tiêu diệt. Bạch y Thánh đệ tử duyên vào Như Lai, tâm tịnh được hỷ, nếu có những điều ác dục, liền được tiêu diệt.
Văn kinh🞄 05/7/2023
Dừng nghỉ nghĩa là dứt tâm ý tưởng, chí tánh rõ ràng, cũng không tháo động, hằng chuyên một lòng, ý thích nhàn cư. Thường tìm phương tiện nhập định tam-muội, thường nhớ không ham hơn thua, dành địa vị trên trước.
Văn kinh 🞄 05/7/2023
Dừng nghỉ nghĩa là dứt tâm ý tưởng, chí tánh rõ ràng, cũng không tháo động, hằng chuyên một lòng, ý thích nhàn cư. Thường tìm phương tiện nhập định tam-muội, thường nhớ không ham hơn thua, dành địa vị trên trước.
Văn kinh🞄 05/7/2023
Niệm Thân nghĩa là: tóc, lông, móng, răng, da, thịt, gân, xương, mật, gan, phổi, tim, tỳ, thận, ruột non, ruột già, bạch mô, bàng quang, phẩn tiểu, lá lách, thương đãng, dịch vị, nước mắt, đờm dãi, mỡ máu, mỡ lá, nước miếng, đầu lâu, não. Cái nào là thân?
Văn kinh 🞄 05/7/2023
Niệm Thân nghĩa là: tóc, lông, móng, răng, da, thịt, gân, xương, mật, gan, phổi, tim, tỳ, thận, ruột non, ruột già, bạch mô, bàng quang, phẩn tiểu, lá lách, thương đãng, dịch vị, nước mắt, đờm dãi, mỡ máu, mỡ lá, nước miếng, đầu lâu, não. Cái nào là thân?
Văn kinh🞄 05/7/2023
Niệm Chết nghĩa là chết chỗ này, sanh chỗ khác, qua lại các đường, mạng chết chẳng dừng. Các căn tan hoại, như cây hư mục, mạng căn cắt đứt, tông tộc phân ly, không hình không tiếng cũng không tướng mạo.
Văn kinh 🞄 05/7/2023
Niệm Chết nghĩa là chết chỗ này, sanh chỗ khác, qua lại các đường, mạng chết chẳng dừng. Các căn tan hoại, như cây hư mục, mạng căn cắt đứt, tông tộc phân ly, không hình không tiếng cũng không tướng mạo.
Văn kinh🞄 05/7/2023
Hơi thở ra vào nghĩa là nếu lúc hơi thở dài, cũng nên quán biết “Tôi đang thở dài”; nếu lại hơi thở ngắn, cũng nên quán biết “Tôi đang thở ngắn”; nếu hơi thở cực lạnh, cũng nên quán biết, “Tôi đang thở lạnh”; nếu hơi thở lại nóng, cũng nên quán biết, “Tôi đang thở nóng”.
Văn kinh 🞄 05/7/2023
Hơi thở ra vào nghĩa là nếu lúc hơi thở dài, cũng nên quán biết “Tôi đang thở dài”; nếu lại hơi thở ngắn, cũng nên quán biết “Tôi đang thở ngắn”; nếu hơi thở cực lạnh, cũng nên quán biết, “Tôi đang thở lạnh”; nếu hơi thở lại nóng, cũng nên quán biết, “Tôi đang thở nóng”.
Văn kinh🞄 01/7/2023
Niệm Thí: “Tôi nay bố thí, nơi vật bố thí trọn không có tâm hối tiếc, không nghĩ sẽ được đền đáp, không thích được lợi. Nếu người chửi tôi, tôi trọn không trả thù. Dù người hại tôi, dùng tay đấm, thêm dao gậy đập, ngói gạch ném vào mình, tôi sẽ khởi lòng từ, không nổi sân giận. Ý bố thí của tôi không đoạn dứt”.
Văn kinh 🞄 01/7/2023
Niệm Thí: “Tôi nay bố thí, nơi vật bố thí trọn không có tâm hối tiếc, không nghĩ sẽ được đền đáp, không thích được lợi. Nếu người chửi tôi, tôi trọn không trả thù. Dù người hại tôi, dùng tay đấm, thêm dao gậy đập, ngói gạch ném vào mình, tôi sẽ khởi lòng từ, không nổi sân giận. Ý bố thí của tôi không đoạn dứt”.
Văn kinh🞄 01/7/2023
Thánh đệ tử tự mình niệm Thí của mình: “Thật là được lợi cho ta! Thật là khéo được lợi cho ta, vì rằng với quần chúng bị cấu uế xan tham chi phối, ta sống trong gia đình, với tâm không bị cấu uế của xan tham chi phối, bố thí rộng rãi với bàn tay sạch sẽ, ưa thích từ bỏ, sẵn sàng để được yêu cầu, ưa thích phân phát vật bố thí”.
Văn kinh 🞄 01/7/2023
Thánh đệ tử tự mình niệm Thí của mình: “Thật là được lợi cho ta! Thật là khéo được lợi cho ta, vì rằng với quần chúng bị cấu uế xan tham chi phối, ta sống trong gia đình, với tâm không bị cấu uế của xan tham chi phối, bố thí rộng rãi với bàn tay sạch sẽ, ưa thích từ bỏ, sẵn sàng để được yêu cầu, ưa thích phân phát vật bố thí”.
Văn kinh🞄 01/7/2023
Thánh đệ tử tùy niệm các Giới của mình: “Giới không bị bể vụn, không bị sứt mẻ, không bị vết chấm, không có uế tạp, đưa đến giải thoát, được người trí tán thán, không bị chấp thủ, đưa đến Thiền định”.
Văn kinh 🞄 01/7/2023
Thánh đệ tử tùy niệm các Giới của mình: “Giới không bị bể vụn, không bị sứt mẻ, không bị vết chấm, không có uế tạp, đưa đến giải thoát, được người trí tán thán, không bị chấp thủ, đưa đến Thiền định”.
Văn kinh🞄 01/7/2023
Niệm Giới: “Không bị phá hoại, không bị đâm cắt, không bị nhiễm ô, không bị uế nhiễm, đem lại giải thoát, được người trí tán thán, không bị chấp thủ, đưa đến Thiền định”.
Văn kinh 🞄 01/7/2023
Niệm Giới: “Không bị phá hoại, không bị đâm cắt, không bị nhiễm ô, không bị uế nhiễm, đem lại giải thoát, được người trí tán thán, không bị chấp thủ, đưa đến Thiền định”.
Văn kinh🞄 30/6/2023
Thánh đệ tử niệm Tăng: “Diệu hạnh là chúng đệ tử Thế Tôn; Trực hạnh là chúng đệ tử Thế Tôn; Ứng lý hạnh là chúng đệ tử Thế Tôn; Chơn chánh hạnh là chúng đệ tử Thế Tôn, tức là bốn đôi tám chúng. Chúng đệ tử của Thế Tôn là đáng cung kính, đáng tôn trọng, đáng cúng dường, đáng được chắp tay, là phước điền vô thượng ở đời”.
Văn kinh 🞄 30/6/2023
Thánh đệ tử niệm Tăng: “Diệu hạnh là chúng đệ tử Thế Tôn; Trực hạnh là chúng đệ tử Thế Tôn; Ứng lý hạnh là chúng đệ tử Thế Tôn; Chơn chánh hạnh là chúng đệ tử Thế Tôn, tức là bốn đôi tám chúng. Chúng đệ tử của Thế Tôn là đáng cung kính, đáng tôn trọng, đáng cúng dường, đáng được chắp tay, là phước điền vô thượng ở đời”.
Văn kinh🞄 29/6/2023
Do người ấy niệm Pháp, tâm được tịnh tín, hân hoan sanh khởi, các phiền não của tâm được đoạn tận. Này Tỳ-xá-khư, đây gọi là Thánh đệ tử thực hành Pháp trai giới, vị ấy sống với Pháp.
Văn kinh 🞄 29/6/2023
Do người ấy niệm Pháp, tâm được tịnh tín, hân hoan sanh khởi, các phiền não của tâm được đoạn tận. Này Tỳ-xá-khư, đây gọi là Thánh đệ tử thực hành Pháp trai giới, vị ấy sống với Pháp.
Văn kinh🞄 26/6/2023
Phàm Chính pháp, nghĩa là đối với dục cho đến vô dục, đều lìa bệnh của các ràng buộc, các che đậy. Pháp này ví như mùi các thứ hương, không có dấu vết của niệm loạn tưởng.
Văn kinh 🞄 26/6/2023
Phàm Chính pháp, nghĩa là đối với dục cho đến vô dục, đều lìa bệnh của các ràng buộc, các che đậy. Pháp này ví như mùi các thứ hương, không có dấu vết của niệm loạn tưởng.
Văn kinh🞄 20/6/2023
Một vị nữ nhân đến đảnh lễ chư Tăng với tâm đầy thành tín, kính cẩn và thiện ý. Về sau nàng từ trần được tái sanh vào cõi trời Ba mươi ba...
Văn kinh 🞄 20/6/2023
Một vị nữ nhân đến đảnh lễ chư Tăng với tâm đầy thành tín, kính cẩn và thiện ý. Về sau nàng từ trần được tái sanh vào cõi trời Ba mươi ba...
Văn kinh🞄 20/6/2023
Lúc bấy giờ, nhân ngày trăng tròn Bố tát Tự tứ, Thế Tôn ngồi giữa đại chúng, sau khi nhìn quanh đại chúng im lặng, liền bảo các Tỷ kheo: Này các Tỷ kheo, Ta mời các ông nói lên, các ông có điều gì chỉ trích Ta hay không, về thân hay về lời nói?
Văn kinh 🞄 20/6/2023
Lúc bấy giờ, nhân ngày trăng tròn Bố tát Tự tứ, Thế Tôn ngồi giữa đại chúng, sau khi nhìn quanh đại chúng im lặng, liền bảo các Tỷ kheo: Này các Tỷ kheo, Ta mời các ông nói lên, các ông có điều gì chỉ trích Ta hay không, về thân hay về lời nói?
Văn kinh🞄 17/6/2023
Ðó là tu hành niệm Phật, sẽ có danh dự, thành tựu quả báo lớn, các điều lành đầy đủ, được vị cam lồ, đến được chỗ vô vi, sẽ thành tựu thần thông, trừ các loạn tưởng, đạt được quả Sa-môn, tự đến Niết-bàn.
Văn kinh 🞄 17/6/2023
Ðó là tu hành niệm Phật, sẽ có danh dự, thành tựu quả báo lớn, các điều lành đầy đủ, được vị cam lồ, đến được chỗ vô vi, sẽ thành tựu thần thông, trừ các loạn tưởng, đạt được quả Sa-môn, tự đến Niết-bàn.
Văn kinh🞄 17/6/2023
Thế nào là thực hành mười pháp được vào Niết-bàn? Ðó là mười niệm: niệm Phật, niệm Pháp, niệm Tăng, niệm Giới, niệm Thí, niệm Thiên, niệm hơi thở vào, niệm hơi thở ra, niệm thân, niệm chết, niệm Niết Bàn. Ðó là mười pháp, chúng sinh thực hành sẽ dứt sạch dục ái, sắc ái, vô sắc ái, kiêu mạn, vô minh liền được vào Niết-bàn.
Văn kinh 🞄 17/6/2023
Thế nào là thực hành mười pháp được vào Niết-bàn? Ðó là mười niệm: niệm Phật, niệm Pháp, niệm Tăng, niệm Giới, niệm Thí, niệm Thiên, niệm hơi thở vào, niệm hơi thở ra, niệm thân, niệm chết, niệm Niết Bàn. Ðó là mười pháp, chúng sinh thực hành sẽ dứt sạch dục ái, sắc ái, vô sắc ái, kiêu mạn, vô minh liền được vào Niết-bàn.