Có những lúc, chúng ta không thể buông bỏ những điều khiến bản thân đau khổ như tình yêu, tình bạn, những khó khăn, tổn thương,... Việc này khiến cuộc sống của chúng ta không hạnh phúc, mà quanh quẩn trong bế tắc, mệt mỏi.

Vậy làm thế nào để biết cách buông bỏ, giúp cuộc sống trở nên an lành, hạnh phúc? Đừng bỏ qua bài viết dưới đây nhé!

Buông bỏ là gì?

Buông bỏ là buông bỏ mọi dính mắc, tham đắm, lưu luyến; mà trong đạo Phật, buông bỏ chính là tu. Và cái khiến con người dính mắc nhiều nhất chính là “ái”.

“Ái” là gì?

“Ái” chính là cảm xúc yêu/ghét. Trên đời này, điều gì cũng khiến chúng ta ái luyến. Ví dụ, chúng ta ái cha mẹ, bạn bè,... hay ái con chó, con mèo, ái phim ảnh, điện thoại,...

Khi chúng ta tiếp xúc với một người/vật nào đó thì sẽ sinh ra cảm thọ (cảm giác), từ cảm thọ sẽ sinh ra ái rồi muốn chiếm hữu, nắm giữ.

Ví dụ, khi ăn kem, chúng ta cảm nhận được vị ngon của que kem, nên chúng ta bắt đầu có cảm thọ thích thú, ái que kem và muốn có thêm một que nữa để ăn tiếp (tức là “thủ” - sở hữu).

Chúng ta nên biết, tâm “ái” là sợi dây xích, trói chặt tất cả chúng ta mà Đức Phật gọi đó là giọt mật ở trên lưỡi dao. Mặc dù lưỡi dao sắc bén, nguy hiểm là thế, nhưng chúng ta vẫn ham muốn, bất chấp mà thè lưỡi, liếm giọt mật trên đó. Tâm ái này cũng có những niềm vui, mà Đức Phật gọi là vị ngọt của dục, khiến chúng ta say mê.

Trong kinh Phật Thuyết Giải Ưu Kinh, Đức Phật chỉ dạy về sự khổ của ái dục, sinh tử luân hồi: “Chúng sinh vô số, luân hồi vô biên, như kiến đi vòng quanh, không bao giờ kết thúc. Chúng sinh bị tham ái, vô minh che lấp giống như núi bị chìm đắm trong bùn không thể thoát ra được. Hữu tình quá khứ luân hồi qua lại vô số kiếp không thể biết được”.

Chúng ta nên biết, “dục” càng nhiều thì càng khổ đau, phiền não. “Dục” như cái thùng không đáy, đổ bao nhiêu cũng không vừa; “dục” cũng như người đang khát mà uống nước muối, không bao giờ thỏa mãn, uống nước muối lại càng khát hơn; cho nên dục không giảm.

Đức Phật cũng dạy rằng, vòng luân hồi sinh tử bắt nguồn từ tâm ái luyến, dính mắc, chấp trước. Duyên ái và duyên thủ (chiếm hữu) là một trong những duyên quan trọng nhất và có thể dễ trừ bỏ nhất.

Học cách buông bỏ để được hạnh phúc, an vui, giải thoát

Đầu tiên, chúng ta cần phải nhận diện được tâm ái để đoạn trừ, buông bỏ. Chúng ta không nên để tâm mình mê đắm, dính mắc vào bất cứ thứ gì. Đó chính là tư tưởng của người tu chân chính, muốn thoát khổ, muốn đi đến giác ngộ, giải thoát triệt để.

Thứ hai, chúng ta nên tập tư duy thấu đáo để biết từ bỏ đúng lúc, đúng thời. Nếu có những mối quan hệ hay sự việc nào đem lại sự lo lắng, bất an; chúng ta nên học cách buông bỏ để cảm nhận hạnh phúc ngay trong hiện tại.

Thứ ba, chúng ta nên quán chiếu nhân quả để tập buông bỏ. Trong cuộc sống này, chúng ta không thể nắm giữ mãi mãi bất cứ điều gì, bởi các pháp đều theo quy luật sinh diệt. Nếu hiểu được điều này, chúng ta sẽ dễ dàng tha thứ, buông bỏ.

Ví dụ, mình yêu thích một bông hoa, nên nếu ai đó đến lấy và vứt đi, mình sẽ sinh tâm bực tức. Nhưng khi quán chiếu nhân quả rằng: Hoa nở rồi tàn và sự biến mất là lẽ tự nhiên, không thể nắm giữ được mãi mãi; nhờ đó mà trong tâm sẽ bớt đau khổ.

Một ví dụ khác, nếu một ngày, chồng phải lòng người khác thì tư duy rằng: Tâm chồng không yêu mình như trước nữa, cũng giống như bông hoa đã tàn, tình cảm vốn sinh diệt, vô thường,... Như vậy, chúng ta sẽ dễ dàng tha thứ và chấp nhận sống với hiện tại. Khi đó, mối quan hệ vợ chồng chỉ mới tàn và chưa diệt hẳn, chúng ta có thể bồi đắp, hàn gắn tình cảm bằng tâm tha thứ.

Cho nên, để tha thứ cho người khác, chúng ta nên tư duy nhân quả, tìm cách chuyển hóa hiện tại theo chiều hướng tích cực, giúp cuộc sống được hạnh phúc, an vui.

Trên đây là những phân tích của Thầy Thích Trúc Thái Minh về cách để buông bỏ theo quan điểm của đạo Phật. Mong rằng, mỗi người hãy tư duy và thực tập buông bỏ những ái luyến, dính mắc, để cuộc sống trở nên nhẹ nhàng, bình an và hạnh phúc.