Mục lục [Ẩn]
Xã hội ngày càng phát triển, nhưng đáng buồn thay, nhiều người cũng dần trở nên vô cảm, thờ ơ hơn. Có những vụ tai nạn thương tâm xảy ra nhưng người đi đường lại sợ “làm ơn mắc oán” nên không dám giúp; hay có những cuộc ẩu đả, xô xát thì một số đông lại thản nhiên đứng nhìn thay vì ngăn cản.
Vậy nguyên nhân và cách khắc phục vấn đề này như thế nào? Kính mời quý vị cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
Vô cảm là gì?
Vô cảm hay còn gọi là lãnh cảm. “Lãnh” có nghĩa là lạnh (ví dụ từ “lãnh cung” để chỉ nơi giam hãm những tội nhân bị đày vào ngục lạnh, không giao tiếp được với ai). Vậy “lãnh cảm” tức là con người ta vô cảm, lạnh lùng trước những đau khổ của người khác.
Vô cảm, làm ngơ trước sự đau khổ, kêu cứu (ảnh minh họa)
Nguyên nhân của bệnh vô cảm
1. Xuất phát từ tâm ích kỷ
Bệnh vô cảm xuất phát từ tâm ích kỷ - chỉ biết nghĩ đến lợi ích của bản thân. Điều này là do nền giáo dục chưa hướng tới con người cách sống vị tha, biết hy sinh vì người khác.
Như trong thực tế, một số bậc phụ huynh thường dạy con cháu: “Ăn cỗ đi trước, lội nước theo sau” - khuyên con cái nên ưu tiên giành phần lợi cho mình. Chính những lời dạy này đã vô tình gieo vào tâm trí trẻ nhỏ lối sống ích kỷ nên khi lớn lên, tư tưởng này dần ăn sâu, khiến con người thiếu đi sự hy sinh và thờ ơ trước những khó khăn của người khác.
Thêm nữa, lối sống trong thời đại ngày nay khiến con người trở nên thực dụng: “sống chết mặc bay, tiền thầy bỏ túi”, “việc ai nấy lo” - cũng xuất phát từ nguồn tâm ích kỷ, vị kỷ.
2. Do hoàn cảnh xã hội
Trong xã hội hiện nay, nhiều người khi thấy tai nạn nhưng “ngại” giúp đỡ vì sợ vạ lây. Chính hoàn cảnh ấy đã tạo nên “duyên” khiến con người thờ ơ, nhắm mắt đi qua.
Theo quan điểm đạo Phật, đây chính là dấu hiệu của thời mạt Pháp - tức là điều thiện khó được thực thi và phát huy; thậm chí, những ai muốn hành thiện còn gặp phải chướng ngại, chịu khổ bởi lòng tốt của mình.
3. Do ảnh hưởng của phim ảnh, sách báo, truyện tranh,...
Phim ảnh, truyện tranh tác động đến tâm thức của chúng ta rất lớn, đặc biệt là với giới trẻ. Có nhiều bạn trước đây rất ngoan nhưng sau khi tiếp xúc với những bộ phim có nội dung bạo lực, hình ảnh chém giết nên trở thành con người khác.
Những nội dung này không khác gì “món ăn” độc hại; nếu hấp thụ, tâm thức chúng ta sẽ bị “đầu độc”, dẫn đến “ngộ độc”. Thêm nữa, việc truyền bá phim ảnh bạo lực, đồi trụy cũng có nhân quả.
Như trong bài kinh Sám Cầu Siêu Độ Chúng Sinh Nơi Địa Ngục, có đoạn:
“Sách phim đồi trụy bóng ma vũ trường
Gieo tội lỗi ngập đường nhân thế
Khiến nhiều người hư phế cuộc đời
Tội này biết lúc nào vơi
Chết rơi hỏa ngục cạn lời rên la."
Ngày nay, mạng xã hội phát triển tràn lan, việc truy cập internet trở nên dễ dàng. Tuy nhiên, chính sự tiện lợi này lại khiến chúng ta thiếu sự thận trọng trong việc chọn lọc nội dung. Kết quả là, không ít người bị cuốn vào những những điều không tốt. Và từ đó, nhiều người trở nên trơ lì, vô cảm với cuộc sống.
Con trẻ xem nhiều phim bạo lực là vô cùng nguy hiểm (ảnh minh họa)
Nhân quả của người vô cảm
Trong kinh Nhân quả, Đức Phật có dạy:
“Thấy người nguy hiểm làm ngơ,
Tai ương, cơ nhỡ lại chờ xem chơi,
Nay thì tật bệnh suốt đời,
Một mình thui thủi kêu trời ích chi.”
Nếu chúng ta sống lạnh lùng vô cảm trước đau khổ của người khác thì sau này, chúng ta phải chịu nhân quả không tốt. Đó là khi chúng ta lâm nạn, đau khổ thì không có ai sẵn sàng giúp đỡ. Ở đời, nhân quả rất rõ ràng, nếu thấy người khổ, người gặp nạn mà mình không cứu giúp, không thương tâm thì sau này chính mình sẽ rơi vào cảnh như vậy - không ai giúp đỡ, cứu giúp mình khi hoạn nạn.
Cách khắc phục bệnh vô cảm
1. Nuôi dưỡng lòng trắc ẩn
Trong giáo dục, chúng ta cần phải chú trọng nuôi dưỡng lòng trắc ẩn, lòng nhân ái, từ khi các bé còn nhỏ. Trẻ em cần được dạy cách yêu quý động vật; đồng thời, cần tránh mua cho trẻ các loại đồ chơi mang tính bạo lực như súng, dao, kiếm, hay gươm…
2. Gieo hạt giống yêu thương
Chúng ta phải gieo mầm yêu thương, nuôi dưỡng lòng nhân ái bằng những hành động thiết thực như chung tay làm từ thiện, giúp đỡ những mảnh đời khó khăn hay đến bệnh viện chăm sóc bệnh nhân, thăm các trại phong để sẻ chia, hỗ trợ.
Khi chứng kiến và đồng cảm với những hoàn cảnh khổ đau, chúng ta sẽ khởi sinh lòng thương xót. Đó chính là hạt giống của nhân ái, của những điều tốt đẹp trong cuộc sống. Các hoạt động thiện nguyện sẽ giúp hạt giống yêu thương được nảy nở và sự vô cảm sẽ được loại bỏ.
Mang tình yêu thương tới mọi người
Hỗ trợ chi phí xây nhà cho những gia đình có hoàn cảnh khó khăn cũng là một việc làm từ thiện
Tích cực gieo hạt giống yêu thương bằng việc giúp đỡ những người khó khăn
Chúng ta hãy vâng lời Phật dạy, học đức từ bi của nhà Phật, luôn thường nghĩ “thương người như thể thương thân”, “lá lành đùm lá rách”,... Hãy đặt mình vào vị trí của người khác, “kỷ sở bất dục, vật thi ư nhân” - điều gì mình không muốn thì đừng đem đến cho người.
Cùng với đó, chúng ta hãy đề phòng, cảnh giác khi tiếp xúc với những phim ảnh, truyện tranh, mạng xã hội có nội dung không tốt. Và sau này, khi có gia đình, chúng ta cũng phải giáo dục con cái, không cho chúng dùng điện thoại, ipad,... một cách thoải mái mà phải quản lý nghiêm ngặt, chặt chẽ.
Đừng trở thành người vô cảm - mỗi chúng ta hãy biết yêu quý, trân trọng muôn loài chúng sinh; con người sống với nhau bằng tình yêu thương thì hạnh phúc sẽ đến.
Trên đây là những phân tích của Thầy Thích Trúc Thái Minh về vấn đề vô cảm. Qua bài viết, chúng ta đã giải đáp được câu hỏi “Vô cảm là gì?”, đồng thời hiểu rõ nguyên nhân và cách khắc phục. Từ đó, chúng ta biết cách sống chan hòa, gieo mầm yêu thương để góp phần xây dựng một xã hội đoàn kết và nhân ái.
Bài viết🞄 29/3/2025
Dưới đây là những lời chúc lễ Phật đản ý nghĩa dành tặng cho gia đình, bạn bè, người yêu,... giúp mang lại phúc lành, phát sinh trí tuệ, thoát khỏi khổ đau.
Bài viết 🞄 29/3/2025
Dưới đây là những lời chúc lễ Phật đản ý nghĩa dành tặng cho gia đình, bạn bè, người yêu,... giúp mang lại phúc lành, phát sinh trí tuệ, thoát khỏi khổ đau.
Bài viết🞄 29/3/2025
Những bản nhạc Phật đản đầy ý nghĩa không chỉ tán dương sự đản sinh cao quý của Đức Phật mà còn giúp tăng trưởng thiện tâm và mang lại an lạc cho người nghe.
Bài viết 🞄 29/3/2025
Những bản nhạc Phật đản đầy ý nghĩa không chỉ tán dương sự đản sinh cao quý của Đức Phật mà còn giúp tăng trưởng thiện tâm và mang lại an lạc cho người nghe.
Bài viết🞄 28/3/2025
Vườn Lâm Tỳ Ni là nơi Đức Phật đản sinh, nằm tại quận Rupandehi (Nepal) - một trong tứ Thánh tích linh thiêng bậc nhất của Phật giáo.
Bài viết 🞄 28/3/2025
Vườn Lâm Tỳ Ni là nơi Đức Phật đản sinh, nằm tại quận Rupandehi (Nepal) - một trong tứ Thánh tích linh thiêng bậc nhất của Phật giáo.
Bài viết🞄 28/3/2025
Bồ Tát Hộ Minh (sau này là Đức Phật Thích Ca) quán sát đầy đủ nhân duyên về dòng họ, quốc độ, chúng sinh,... thì mới đản sinh xuống nhân gian.
Bài viết 🞄 28/3/2025
Bồ Tát Hộ Minh (sau này là Đức Phật Thích Ca) quán sát đầy đủ nhân duyên về dòng họ, quốc độ, chúng sinh,... thì mới đản sinh xuống nhân gian.
Bài viết🞄 28/3/2025
Hoa sen trong Phật giáo mang 8 đặc tính cao quý. Đây là biểu tượng thanh khiết gắn liền với chư Phật, Bồ tát, thể hiện sự giải thoát giữa trần ai.
Bài viết 🞄 28/3/2025
Hoa sen trong Phật giáo mang 8 đặc tính cao quý. Đây là biểu tượng thanh khiết gắn liền với chư Phật, Bồ tát, thể hiện sự giải thoát giữa trần ai.
Bài viết🞄 24/3/2025
Ngài Ca Diếp là vị Thánh tăng đệ nhất đầu đà trong 10 đại đệ tử của Đức Phật. Dù sinh ra trong gia đình quyền quý nhưng Ngài đã từ bỏ mọi dục lạc, dấn thân xuất gia.
Bài viết 🞄 24/3/2025
Ngài Ca Diếp là vị Thánh tăng đệ nhất đầu đà trong 10 đại đệ tử của Đức Phật. Dù sinh ra trong gia đình quyền quý nhưng Ngài đã từ bỏ mọi dục lạc, dấn thân xuất gia.
Bài viết🞄 22/3/2025
Nhiều người sợ rằng, cúng thí thực sẽ bị cô hồn theo và quấy nhiễu. Nhưng nếu cúng đúng cách theo lời Phật dạy, bản thân và gia đình sẽ được bình an.
Bài viết 🞄 22/3/2025
Nhiều người sợ rằng, cúng thí thực sẽ bị cô hồn theo và quấy nhiễu. Nhưng nếu cúng đúng cách theo lời Phật dạy, bản thân và gia đình sẽ được bình an.
Bài viết🞄 22/3/2025
Thiên thượng thiên hạ, duy ngã độc tôn là câu nói hoàn toàn xác đáng; xét đầy đủ công hạnh, đây chính là lời tuyên ngôn, chứ không phải là kiêu mạn.
Bài viết 🞄 22/3/2025
Thiên thượng thiên hạ, duy ngã độc tôn là câu nói hoàn toàn xác đáng; xét đầy đủ công hạnh, đây chính là lời tuyên ngôn, chứ không phải là kiêu mạn.
Bài viết🞄 14/3/2025
Lễ Ngũ Bách Danh chùa Ba Vàng là cơ hội để quý Nhân dân, Phật tử được thực hành sám hối, tu tập giúp tăng trưởng phúc báu, mang lại bình an cho gia đình.
Bài viết 🞄 14/3/2025
Lễ Ngũ Bách Danh chùa Ba Vàng là cơ hội để quý Nhân dân, Phật tử được thực hành sám hối, tu tập giúp tăng trưởng phúc báu, mang lại bình an cho gia đình.
Bài viết🞄 14/3/2025
Mỗi khi đi chùa, nhiều người thường băn khoăn về những điều kiêng kỵ vì sợ phạm vào sai lầm. Dưới đây là 6 lưu ý quan trọng cho người đi lễ chùa.
Bài viết 🞄 14/3/2025
Mỗi khi đi chùa, nhiều người thường băn khoăn về những điều kiêng kỵ vì sợ phạm vào sai lầm. Dưới đây là 6 lưu ý quan trọng cho người đi lễ chùa.
Bài viết🞄 14/3/2025
Bài viết dưới đây sẽ cung cấp đầy đủ thông tin về Tứ diệu đế cũng như phương pháp để thoát khỏi mọi khổ đau, được an lành, hạnh phúc.
Bài viết 🞄 14/3/2025
Bài viết dưới đây sẽ cung cấp đầy đủ thông tin về Tứ diệu đế cũng như phương pháp để thoát khỏi mọi khổ đau, được an lành, hạnh phúc.
Bài viết🞄 13/3/2025
Niết bàn không phải một cõi giới hay trú xứ, mà là trạng thái tâm của chúng ta khi đã diệt hết các phiền não. Có bốn loại Niết bàn.
Bài viết 🞄 13/3/2025
Niết bàn không phải một cõi giới hay trú xứ, mà là trạng thái tâm của chúng ta khi đã diệt hết các phiền não. Có bốn loại Niết bàn.
Bài viết🞄 08/3/2025
Ông vì 1 lần vứt bỏ con mà kiếp sau bị bỏ rơi 7 lần; nhưng nhờ phước thiện tích lũy mà thoát chết 7 lần, sau đó đã được cuộc sống hạnh phúc.
Bài viết 🞄 08/3/2025
Ông vì 1 lần vứt bỏ con mà kiếp sau bị bỏ rơi 7 lần; nhưng nhờ phước thiện tích lũy mà thoát chết 7 lần, sau đó đã được cuộc sống hạnh phúc.
Bài viết🞄 08/3/2025
Xuất gia gồm có ba ý nghĩa là: xuất thế tục gia, xuất tam giới gia, xuất phiền não gia. Người có chí nguyện xuất gia phải đáp ứng những điều kiện nhất định.
Bài viết 🞄 08/3/2025
Xuất gia gồm có ba ý nghĩa là: xuất thế tục gia, xuất tam giới gia, xuất phiền não gia. Người có chí nguyện xuất gia phải đáp ứng những điều kiện nhất định.
Bài viết🞄 07/3/2025
Dưới đây là những lời chúc 8/3 hay, ý nghĩa để gửi gắm yêu thương, mang đến an lành qua những tấm thiệp, tin nhắn hay mạng xã hội,...
Bài viết 🞄 07/3/2025
Dưới đây là những lời chúc 8/3 hay, ý nghĩa để gửi gắm yêu thương, mang đến an lành qua những tấm thiệp, tin nhắn hay mạng xã hội,...
Bài viết🞄 07/3/2025
Đức Phật đã truyền dạy bài kinh Tam Bảo đến cho chúng Tăng và Phật tử tụng đọc. Bài kinh có tính chất hộ trì, bảo hộ, cầu an cho bản thân, gia đình và quốc gia,...
Bài viết 🞄 07/3/2025
Đức Phật đã truyền dạy bài kinh Tam Bảo đến cho chúng Tăng và Phật tử tụng đọc. Bài kinh có tính chất hộ trì, bảo hộ, cầu an cho bản thân, gia đình và quốc gia,...
