trực tuyến
[Video] Pháp thoại: "Bậc minh đức" (Phần 2) - Kinh Hiền Nhân, Bài 18 | Ngày 06/9/Ất Tỵ

Thứ Bảy, 15/11/2025

tức 26/9 Ất Tỵ

Tôn giả Ma Ha Ca Diếp: Từ bỏ phú quý - Tu hành thành bậc đầu đà đệ nhất

5720

Ngài Ca Diếp là vị Thánh tăng đệ nhất đầu đà trong 10 đại đệ tử của Đức Phật. Dù sinh ra trong gia đình quyền quý nhưng Ngài đã từ bỏ mọi dục lạc, dấn thân xuất gia.

5720
-
aa
+

Ngài Ca Diếp là vị Thánh tăng đệ nhất đầu đà trong thập đại đệ tử của Đức Phật. Khi ở thế tục, Ngài tên là Tất Bát La Da Na, xuất thân trong gia đình thuộc dòng dõi Bà La Môn cao quý. Ngay từ khi còn nhỏ, Ngài lộ rõ khí chất phi thường, trí tuệ vượt bậc, tấm lòng rộng mở và đặc biệt là không ham thích ngũ dục, chỉ muốn tu phạm hạnh, thường hướng tới chí nguyện xuất gia tu hành.

Để cùng tìm hiểu rõ hơn về cuộc đời cao quý của Tôn giả Ma Ha Ca Diếp, mời quý vị cùng đón đọc bài viết dưới đây.

Xuất thân và tài năng xuất chúng của Tôn giả Đại Ca Diếp

Tất Bát La Da Na sinh ra và lớn lên trong dòng dõi Bà La Môn cao quý tại thành Vương Xá, nước Ma Kiệt Đà. Khi mẹ Ngài đang du ngoạn tại vườn thượng uyển, ngồi dưới gốc cây Tất Bát La thì liền hạ sinh Ngài. Lúc mới sinh, Ngài có hình dung đoan chính, khôi ngô, đẹp như tượng vàng, trên thế gian chưa có đứa trẻ nào có hình tướng giống Ngài.

Một điều kỳ lạ đó là khi bà vừa hạ sinh thì dưới gốc cây Tất Bát La xuất hiện một tấm y tuyệt đẹp để bọc lấy thân Ngài. Từ nhỏ, Tôn giả Đại Ca Diếp (tức Tất Bát La Da Na) đã có phước tướng đầy đủ, tư chất thông minh. Khi vừa tròn 8 tuổi, Ngài được thọ giới pháp Bà La Môn, thông thạo các môn thơ phú, toán số, hội họa, khắc ấn cho đến các biện luận thế gian, đoán trước thời vận trong mỗi ngày đêm có bao nhiêu điềm tốt xấu,…

Bên cạnh đó, Ngài biết tất cả các loại tiếng: tiếng đất chuyển động, tiếng sét, tiếng kêu của loài cầm thú,...; biết coi các tướng: tướng nghề nghiệp, tướng nam nữ, tướng tốt xấu…; biết hết các tướng trạng, các sự chuyển động, biết cách giải trừ tai ương, pháp cúng tế thần lửa và chư Thiên đại nhân,...

Tất cả mọi sự trong thế gian không gì là không rõ, không nơi nào là không biết, Ngài có trí tuệ, tài lý luận đanh thép, nhạy bén, khôn ngoan. Và trên đời này, khó có thể tìm được người như vậy. Đặc biệt, dù sống trong gia đình giàu sang, quyền quý nhưng Ngài không ham thích các lạc thú ở đời.

Tình duyên phạm hạnh của Ngài Ca Diếp

Đến tuổi trưởng thành, cha mẹ tìm mọi cách ép Ngài phải cưới vợ. Vì không ưa thích thọ hưởng thú vui ngũ dục, nguyện tu phạm hạnh nên Ngài tìm cách từ chối. Ngài đã cho tạc tượng một người phụ nữ hình sắc như tượng vàng Diêm Phù Đàn để làm khó cha mẹ. Nếu cha mẹ không tìm được người con gái như vậy, Ngài sẽ không lấy vợ mà sống đời phạm hạnh. Không ngờ, được sự giúp đỡ của một Bà La Môn, cha mẹ Ngài tìm được một cô gái giống y hình tượng mà Ngài đề ra. Tên cô ấy là Bạt Đà La.

Nhưng trùng hợp kỳ lạ, nàng Bạt Đà La cũng không muốn lấy chồng, nàng chỉ ước ao được xuất gia, sống đời sống phạm hạnh của một nữ đạo sĩ. Ngài Đại Ca Diếp quyết định cưới nàng, nhưng cả hai đều chung chí nguyện tu phạm hạnh. Bởi vậy, tuy mang danh nghĩa là vợ chồng nhưng hai người đều thúc liễm thân tâm, không xúc nhiễm với nhau.

Hai vợ chồng hòa thuận, thay nhau chăm lo mọi việc trong ngoài. Thì giờ rảnh rỗi, họ nghiên cứu thêm triết đạo học, thảo luận với nhau những điểm khúc mắc về các tư tưởng tôn giáo. Đêm đến, khi Ngài Đại Ca Diếp nằm ngủ thì nàng Bạt Đà La đi kinh hành và ngược lại. Cứ như vậy trong 12 năm liền, hai người sống với nhau hoàn toàn trong sạch, không chút ái luyến, không chút vẩn đục.

Bạt Đà La - người vợ của Tất Bát La Da Na (ảnh minh họa)

Bạt Đà La - người vợ của Tất Bát La Da Na (ảnh minh họa)

Tôn giả Ca Diếp xuất gia tu hành và trở thành đầu đà đệ nhất

Một hôm, khi ra đồng canh tác, Ngài thấy chúng sinh đi đứng qua lại chịu các khổ não không ngừng, những con bò làm việc không ngừng nghỉ,...; Ngài nhận ra sự khổ thế gian và hiểu rằng sống đời tại gia sẽ khó tu phạm hạnh. Vì vậy, sau khi cha mẹ Ngài mất, Ngài cùng vợ quyết định xả tục xuất gia tu hành.

Vào một buổi sáng, mặt trời vừa ló dạng, khi Đức Thế Tôn chứng Vô thượng Chánh đẳng Chánh giác, cũng chính lúc ấy, Tất Bát La Da Na đi xuất gia với tên gọi là Đại Ca Diếp.

Sau khi xuất gia, Ngài theo thứ lớp du hành khắp nơi. Một hôm, đến thành Vương Xá, khi đang đi khất thực thì Ngài Đại Ca Diếp bỗng nhiên gặp được Đức Phật đang ngồi thiền; Ngài vui mừng, rạng rỡ, tâm liền thanh tịnh, không còn nghi ngờ. Ngài đảnh lễ, quỳ gối xin được làm đệ tử của Đức Phật.

Sau khi trở thành đệ tử Phật, Ngài Đại Ca Diếp ngày đêm tinh tấn thực hành hạnh đầu đà và không lâu sau chứng đắc quả A La Hán, với danh hiệu đệ nhất đầu đà. Ngài Ca Diếp phát nguyện trì hạnh đầu đà đến trọn đời, thậm chí khi tuổi đã cao, Đức Phật khuyên Ngài không thực hành hạnh đầu đà nữa, nhưng Ngài vẫn bạch Phật xin tiếp tục giữ hạnh đầu đà cho trọn vẹn và được Đức Phật chấp nhận.

Tôn giả Đại Ca Diếp - Vị Thánh tăng đệ nhất đầu đà (ảnh minh họa)

Tôn giả Đại Ca Diếp - Vị Thánh tăng đệ nhất đầu đà (ảnh minh họa)

Về phần nàng Bạt Đà La - sau khi Ngài Đại Ca Diếp rời nhà một thời gian, nàng cũng xả tục xuất gia nhưng theo ngoại đạo. Sau này, Ngài Đại Ca Diếp tìm phương tiện giáo hóa nàng quay về quy y Phật, vào hàng Tỳ kheo Ni tinh tấn thực hành Pháp. Không lâu sau, nàng chứng đắc quả A La Hán, trở thành Tỳ kheo Ni có Túc mạng thông bậc nhất bên Ni chúng.

Sau khi Đức Thế Tôn nhập diệt, được sự giao phó từ Đức Thế Tôn, Tôn giả Đại Ca Diếp đã mở đại hội kết tập kinh điển lần thứ nhất. Nhờ đó, lời dạy của Đức Phật được kết tập thành hệ thống và được chính thức lưu truyền dưới các hình thức truyền tụng, ghi chép thành kinh văn trên lá, giấy… cho đến ngày nay.

Trên đây là những chia sẻ của Thầy Thích Trúc Thái Minh về Tôn giả Đại Ca Diếp. Mong rằng, qua bài viết trên, chúng ta hiểu hơn về cuộc đời của đệ nhất đầu đà - Tôn giả Ma Ha Ca Diếp. Từ đó cảm niệm, tán dương ân đức của Đức Phật, ân đức tu hành và lưu truyền pháp hạnh đầu đà của Ngài Ca Diếp tới thế hệ sau.

Bài liên quan
5720
Xem thêm

Mi Lan Đà: Từ vị đế vương bức bách chánh Pháp đến người học đạo khiêm cung

Nhân vật Phật giáo🞄 13/11/2025

Vua Mi Lan Đà là vị đế vương đã từng bức bách các Sa-môn bởi trí biện luận sắc bén. Nhưng nhờ có cuộc vấn đáp với Ngài Na Tiên mà vua được khai ngộ, trở thành người hộ trì Phật Pháp.

Nhân vật Phật giáo 🞄 13/11/2025

Vua Mi Lan Đà là vị đế vương đã từng bức bách các Sa-môn bởi trí biện luận sắc bén. Nhưng nhờ có cuộc vấn đáp với Ngài Na Tiên mà vua được khai ngộ, trở thành người hộ trì Phật Pháp.

Tấm y của di mẫu Kiều Đàm Di và bài học về phước báu nơi Tăng chúng

Nhân vật Phật giáo🞄 07/11/2025

Đức Phật từ chối tấm y của di mẫu Kiều Đàm Di dâng cúng. Bởi Ngài muốn bà cúng dường chư Tăng, để kết duyên lành với Tam Bảo và hưởng phúc báu trong mai sau.

Nhân vật Phật giáo 🞄 07/11/2025

Đức Phật từ chối tấm y của di mẫu Kiều Đàm Di dâng cúng. Bởi Ngài muốn bà cúng dường chư Tăng, để kết duyên lành với Tam Bảo và hưởng phúc báu trong mai sau.

Ma Ba Tuần: Cuộc đối đầu không cân sức trong đêm Phật thành đạo

Nhân vật Phật giáo🞄 04/11/2025

Thiên Ma Ba Tuần (Ma Vương) là vua cõi Trời Tha Hóa Tự Tại (cõi Trời cao nhất trong cõi Trời Dục Giới), chuyên cản phá thiện pháp.

Nhân vật Phật giáo 🞄 04/11/2025

Thiên Ma Ba Tuần (Ma Vương) là vua cõi Trời Tha Hóa Tự Tại (cõi Trời cao nhất trong cõi Trời Dục Giới), chuyên cản phá thiện pháp.

Phổ Hiền Bồ Tát là ai? Thực hành 10 hạnh nguyện của Ngài để được phúc lành

Nhân vật Phật giáo🞄 02/11/2025

Đức Phổ Hiền Bồ Tát được biết đến với 10 hạnh nguyện vô cùng cao quý, rộng lớn. Nếu ai thực hành theo 10 hạnh nguyện sẽ được lợi ích trong hiện tại và vị lai.

Nhân vật Phật giáo 🞄 02/11/2025

Đức Phổ Hiền Bồ Tát được biết đến với 10 hạnh nguyện vô cùng cao quý, rộng lớn. Nếu ai thực hành theo 10 hạnh nguyện sẽ được lợi ích trong hiện tại và vị lai.

Bồ tát Long Thọ cảm hóa tên trộm: Sức mạnh của tâm từ bi và trí tuệ

Nhân vật Phật giáo🞄 02/11/2025

Bồ tát Long Thọ là vị chư Tăng nổi tiếng, Tổ sư thứ 14 của Thiền Tông. Ngài từng cảm hóa được tên trộm trở thành người lương thiện, quay về tu tập và đắc Thánh quả.

Nhân vật Phật giáo 🞄 02/11/2025

Bồ tát Long Thọ là vị chư Tăng nổi tiếng, Tổ sư thứ 14 của Thiền Tông. Ngài từng cảm hóa được tên trộm trở thành người lương thiện, quay về tu tập và đắc Thánh quả.

Tôn giả Kiều Đàm Di: Hành trình thỉnh Phật để được xuất gia và đặt nền móng cho Ni đoàn

Nhân vật Phật giáo🞄 31/10/2025

Thánh Tổ Kiều Đàm Di (di mẫu của Đức Phật) là bậc Ni trưởng đạo hạnh, người có công lớn trong việc giúp người nữ được xuất gia, đặt nền móng cho Ni đoàn.

Nhân vật Phật giáo 🞄 31/10/2025

Thánh Tổ Kiều Đàm Di (di mẫu của Đức Phật) là bậc Ni trưởng đạo hạnh, người có công lớn trong việc giúp người nữ được xuất gia, đặt nền móng cho Ni đoàn.

La Hầu La bạch xin Phật gia tài siêu thế

Nhân vật Phật giáo🞄 31/10/2025

La Hầu La là con trai của Thái tử Tất Đạt Đa (tức Đức Phật). Trong lần Đức Phật về thăm quê, La Hầu La đã xin Phật gia tài và Ngài đã trao tài sản siêu thế của bậc Thánh cho con trai.

Nhân vật Phật giáo 🞄 31/10/2025

La Hầu La là con trai của Thái tử Tất Đạt Đa (tức Đức Phật). Trong lần Đức Phật về thăm quê, La Hầu La đã xin Phật gia tài và Ngài đã trao tài sản siêu thế của bậc Thánh cho con trai.

La Hầu La là ai? Vị Sa di xuất gia từ năm 7 tuổi và hành trình chứng Thánh quả

Nhân vật Phật giáo🞄 31/10/2025

La Hầu La là con trai duy nhất của Thái tử Tất Đạt Đa (Đức Phật sau này), xuất gia từ năm 7 tuổi. Ngài đã tu hạnh nhẫn nhục và chứng đắc Thánh quả.

Nhân vật Phật giáo 🞄 31/10/2025

La Hầu La là con trai duy nhất của Thái tử Tất Đạt Đa (Đức Phật sau này), xuất gia từ năm 7 tuổi. Ngài đã tu hạnh nhẫn nhục và chứng đắc Thánh quả.

Vua Lưu Ly và cuộc thảm sát dòng họ Thích: Bi kịch từ nhân duyên tiền kiếp

Nhân vật Phật giáo🞄 16/10/2025

Vua Lưu Ly (hay còn gọi là Tỳ Lưu Ly) là người con trai thứ hai của đức vua Ba Tư Nặc, trị vì nước Kiều Tát La; mẹ của ông là hoàng hậu Mạt Lợi.

Nhân vật Phật giáo 🞄 16/10/2025

Vua Lưu Ly (hay còn gọi là Tỳ Lưu Ly) là người con trai thứ hai của đức vua Ba Tư Nặc, trị vì nước Kiều Tát La; mẹ của ông là hoàng hậu Mạt Lợi.

Tôn giả Xá Lợi Phất và Tôn giả Mục Kiều Liên: Nhân duyên tiền kiếp để trở thành các bậc đại đệ tử

Nhân vật Phật giáo🞄 03/10/2025

Để đủ nhân duyên trở thành đại đệ tử của Đức Phật trong kiếp này, Tôn giả Xá Lợi Phất và Tôn giả Mục Kiều Liên đã cùng lập lời nguyện trong quá khứ.

Nhân vật Phật giáo 🞄 03/10/2025

Để đủ nhân duyên trở thành đại đệ tử của Đức Phật trong kiếp này, Tôn giả Xá Lợi Phất và Tôn giả Mục Kiều Liên đã cùng lập lời nguyện trong quá khứ.

Tỳ Kheo Ni Liên Hoa Sắc: Cuộc đời bi kịch đến chứng đắc Thánh quả

Nhân vật Phật giáo🞄 01/10/2025

Liên Hoa Sắc là vị Tỳ Kheo Ni có thần thông bậc nhất trong Ni chúng. Nhờ Đức Phật giáo hóa, từ một kỹ nữ mà bà đã giác ngộ, xuất gia và chứng Thánh quả.

Nhân vật Phật giáo 🞄 01/10/2025

Liên Hoa Sắc là vị Tỳ Kheo Ni có thần thông bậc nhất trong Ni chúng. Nhờ Đức Phật giáo hóa, từ một kỹ nữ mà bà đã giác ngộ, xuất gia và chứng Thánh quả.

Ngài Châu Lợi Bàn Đặc: Từ người kém trí đến bậc A La Hán thông suốt kinh điển

Nhân vật Phật giáo🞄 23/9/2025

Ngài Bàn Đặc là người kém trí, bốn tháng không thuộc nổi một bài kệ. Nhờ nhất tâm vâng lời Phật dạy mà Ngài đã đắc đạo, thông suốt tam tạng kinh điển.

Nhân vật Phật giáo 🞄 23/9/2025

Ngài Bàn Đặc là người kém trí, bốn tháng không thuộc nổi một bài kệ. Nhờ nhất tâm vâng lời Phật dạy mà Ngài đã đắc đạo, thông suốt tam tạng kinh điển.

Đức Phật thế độ cho ngoại đạo Tu Bạt Đà La: Ân đức vô lượng trước giờ nhập diệt

Nhân vật Phật giáo🞄 20/9/2025

Tu Bạt Đà La là vị đệ tử cuối cùng được Đức Phật thế độ trước khi Ngài nhập Niết bàn. Trước đó, ông thuộc tầng lớp Bà-la-môn, được dân chúng trọng vọng.

Nhân vật Phật giáo 🞄 20/9/2025

Tu Bạt Đà La là vị đệ tử cuối cùng được Đức Phật thế độ trước khi Ngài nhập Niết bàn. Trước đó, ông thuộc tầng lớp Bà-la-môn, được dân chúng trọng vọng.

Angulimala là ai? Đức Phật cảm hóa tên tướng cướp thành bậc A-la-hán

Nhân vật Phật giáo🞄 12/9/2025

Angulimala là tên tướng cướp khét tiếng bạo tàn, gieo rắc sự khiếp sợ cho dân chúng, sau này tu hành trở thành Thánh Tăng trong giáo đoàn của Đức Phật.

Nhân vật Phật giáo 🞄 12/9/2025

Angulimala là tên tướng cướp khét tiếng bạo tàn, gieo rắc sự khiếp sợ cho dân chúng, sau này tu hành trở thành Thánh Tăng trong giáo đoàn của Đức Phật.

Đức Phật Di Lặc: Vị Phật tương lai được Phật Thích Ca thọ ký

Nhân vật Phật giáo🞄 02/9/2025

Phật Di Lặc là vị Phật tương lai, ngay sau thời Đức Phật Thích Ca Mâu Ni. Hiện tại, Ngài chưa đản sinh mà vẫn là một vị Bồ tát ở cung trời Đâu Suất.

Nhân vật Phật giáo 🞄 02/9/2025

Phật Di Lặc là vị Phật tương lai, ngay sau thời Đức Phật Thích Ca Mâu Ni. Hiện tại, Ngài chưa đản sinh mà vẫn là một vị Bồ tát ở cung trời Đâu Suất.

Đề Bà Đạt Đa là ai? Âm mưu hãm hại Đức Phật và kết cục đọa địa ngục A Tỳ

Nhân vật Phật giáo🞄 27/7/2025

Trước khi xuất gia, Đề Bà Đạt Đa là em họ của Đức Phật. Mặc dù nhiều lần âm mưu hãm hại Đức Phật, nhưng Đức Phật lại coi Đề Bà Đạt Đa là bậc thiện hữu tri thức.

Nhân vật Phật giáo 🞄 27/7/2025

Trước khi xuất gia, Đề Bà Đạt Đa là em họ của Đức Phật. Mặc dù nhiều lần âm mưu hãm hại Đức Phật, nhưng Đức Phật lại coi Đề Bà Đạt Đa là bậc thiện hữu tri thức.

Tỳ kheo Sa-la-na: Hành trình vượt qua lòng sân hận và chứng đắc Thánh quả

Nhân vật Phật giáo🞄 21/7/2025

Bị vua Lưu Ly đánh đập, Tỳ kheo Sa-la-na vô cùng sân hận, muốn hoàn tục để báo thù. Nhưng Ngài đã chuyển hóa lòng hận thù, tinh tấn tu hành, chứng Thánh quả.

Nhân vật Phật giáo 🞄 21/7/2025

Bị vua Lưu Ly đánh đập, Tỳ kheo Sa-la-na vô cùng sân hận, muốn hoàn tục để báo thù. Nhưng Ngài đã chuyển hóa lòng hận thù, tinh tấn tu hành, chứng Thánh quả.

Chàng trai Thiện Huệ được Đức Phật Nhiên Đăng thọ ký thành Phật

Nhân vật Phật giáo🞄 12/4/2025

Trong kiếp quá khứ, Thiện Huệ - tiền thân của Đức Phật Thích Ca đã thành tâm cúng dường Đức Phật Nhiên Đăng. Nhờ duyên đó mà được thọ ký thành Phật...

Nhân vật Phật giáo 🞄 12/4/2025

Trong kiếp quá khứ, Thiện Huệ - tiền thân của Đức Phật Thích Ca đã thành tâm cúng dường Đức Phật Nhiên Đăng. Nhờ duyên đó mà được thọ ký thành Phật...

Chuyện gia đình Bà-la-môn Adinnapubbaka: Sức mạnh của lòng tin mang đến hạnh phúc, an vui

Nhân vật Phật giáo🞄 06/4/2025

Câu chuyện về gia đình Bà-la-môn Adinnapubbaka là minh chứng cho sức mạnh của niềm tin cuộc sống, giúp chúng ta biết cách kiến tạo niềm tin, được hạnh phúc, an vui.

Nhân vật Phật giáo 🞄 06/4/2025

Câu chuyện về gia đình Bà-la-môn Adinnapubbaka là minh chứng cho sức mạnh của niềm tin cuộc sống, giúp chúng ta biết cách kiến tạo niềm tin, được hạnh phúc, an vui.