“Khả ái thay núi rừng
Chỗ người phàm không ưa
Vì ly tham ưa thích
Vì không tìm dục lạc”.
- Kinh Pháp Cú -

Thời Đức Phật còn tại thế, trong 13 Pháp tu khổ hạnh Đầu Đà mà Ngài hướng dẫn Tăng đoàn thực hành, có Pháp thứ 8 là “sống ở trong rừng”. Theo tuệ giác của Đức Phật, có 5 hạng người sống ở rừng; nhưng duy chỉ có một hạng đặc biệt cao quý, được Đức Phật tán thán và xứng đáng được người đời cung kính, đảnh lễ và cúng dường. Để hiểu rõ hơn về 5 hạng người sống ở rừng, mời quý vị cùng tìm hiểu bài viết dưới đây qua lời giảng trên Sư Phụ Thích Trúc Thái Minh.

1. Hạng đần độn, ngu si sống ở rừng

Đối với hạng người thứ nhất, Sư Phụ Thích Trúc Thái Minh chia sẻ: “Có những người ở trong rừng, trong núi, họ không có học đạo lý. Họ ở trong rừng trồng trọt, chăn nuôi để nuôi mạng sống. Cả một đời ở trong rừng, không có một chút gì về trí tuệ, không được phát triển”.

Có thể nói hạng người này, họ sống như người rừng, sống theo bản năng sinh tồn như loài thú, không biết đến văn minh loài người. Vì tách rời hẳn với xã hội loài người.

Qua những lời Sư Phụ chia sẻ, chúng ta thấy rằng hạng người này tuy mang thân con người, nhưng họ không sống như con người và không mang lại lợi ích gì cho số đông loài người. Do đó, đối với hạng người này, Sư Phụ khẳng định lời Phật dạy: “Hạng ngu si sống ở rừng thì chúng ta phải tránh, Phật không khen ngợi hạng này. Sống trong rừng nhưng hạng này không mang lại lợi ích cho bản thân và mọi người”.

2. Hạng ác dục, ác tính sống ở rừng

Trong buổi Pháp thoại, Sư Phụ trạch giảng ngữ nghĩa để đại chúng hiểu: Ác dục, ác tính nghĩa là: với cái tham ác, tham dục mà tính ác ở trong rừng. Ví dụ như là những băng đảng, trộm cắp cũng lẩn khuất, trú ngụ trong rừng.

Để hiểu rõ hơn về hạng người ác dục ác tính, Sư Phụ giảng giải: “Họ sống trong rừng nhưng họ hành những việc ác; vì tâm ác, vì tham dục, danh lợi họ phải lẩn khuất trong rừng. Bị vua quan, bị Nhà nước lùng bắt, cho nên họ trú ở trong rừng. Họ lập những băng đảng ở trong rừng để làm những việc ác đối với xã hội; chuyên làm những việc ác không có lợi ích cho ai cả. Phật gọi là “ác dục, ác tánh” mà họ sống ở trong rừng. Có những người vào trong rừng luyện bùa luyện chú để làm những cái việc ác, cũng nằm trong hạng người này”.

Là người học Phật, chúng ta hiểu rằng vạn vật đều nằm trong định luật nhân quả, không ai có thể đứng ngoài. Sư Phụ từng giảng, khi chúng ta khởi sinh tâm ác sẽ chiêu cảm quả báo ác. Ngược lại, sinh khởi tâm thiện sẽ gặt hái những quả báo lành. Vì thế theo luật nhân quả, có thể nhận định rằng những người ở rừng với tâm ác dục, ác tính sẽ phải chịu ác quả do chính việc mà họ đã làm.

3. Hạng kiêu mạn loạn tâm sống ở rừng

Đối với hạng người thứ ba, Sư Phụ ví dụ có những vị tu tập theo ngoại đạo: “Họ nghĩ ở trong rừng như vậy là hơn những người ở ngoài. Do tâm kiêu mạn khiến cho họ vào trong rừng ở. Kiêu mạn, loạn tâm, tâm họ không thực sự an định. Họ sân si, kiêu mạn khinh chê những người ở ngoài”.

Sư Phụ chia sẻ rằng, đó không phải là tâm an định. Đó là người có tâm phóng dật, không phải là hạng người vì biết tu dưỡng, tu hành mà vào rừng ở. Đây là hạng người Đức Phật không tán thán.

4. Hạng ở rừng vì thích nghe

Thế Tôn và các đệ tử Phật tán thán Sư Phụ giải thích đây là hạng người ham danh, cầu danh: “Họ chỉ nghe là Phật tán thán ở rừng, họ không biết là ở rừng phải làm gì. Họ thích danh, thích được khen, thích được tán thán cho nên họ vào rừng họ ở. Hạng này không hiểu biết rõ mục đích ở rừng mà Đức Thế Tôn tán thán, họ vào rừng ở vì muốn được khen. Cho nên hạng này vì cầu danh, vì ham danh mà vào rừng, không biết tu tập”.

Hạng người này tuy mang hình dáng ẩn sĩ nhưng lại cầu danh tiếng, không hiểu được mục đích chân thật của việc sống ở rừng. Có thể nói rằng, hạng người thứ tư sống ở rừng nhưng vẫn luẩn quẩn trong vòng danh lợi.

Qua sự phân tích bốn hạng người sống ở rừng: đần độn, ngu si; ác dục ác tính; kiêu mạn, loạn tâm; vào rừng vì thích nghe Thế Tôn và đệ tử Phật tán thán; Sư Phụ Thích Trúc Thái Minh chia sẻ: “Bốn hạng này đều là người không biết giá trị, mục đích của việc ở rừng. Không biết ở rừng phải sống như thế nào, tu như thế nào; cho nên Phật không tán thán”.

5. Hạng người sống ở rừng vì ít dục, đoạn giảm, viễn ly

Trong kinh Tăng Chi Bộ II, chương 5, phẩm Rừng, phần Rừng, Đức Phật dạy: “Trong năm hạng người sống ở rừng này, này các Tỳ Kheo, hạng sống ở rừng vì ít dục, vì biết đủ, vì đoạn giảm, vì viễn ly, vì cầu thiện hành là đệ nhất, là tối thắng, là thượng thủ”.

Để đại chúng hiểu rõ hơn, trong bài giảng “5 hạng người sống ở rừng”, Sư Phụ cũng chia sẻ: “Mục đích của họ là mượn cảnh rừng để thiểu dục, viễn ly các sự huyên náo, cám dỗ, muốn cầu thiện hành, thực hành Pháp được tăng tiến tốt. Đức Phật khen, hạng người này là đệ nhất, là tối thắng, là thượng thủ. Người có mục đích rõ ràng như vậy mà ở trong rừng chắc chắn sẽ được rất nhiều lợi ích cho tự thân và cho chúng sinh”.

Từ lời giảng trên Sư Phụ, chúng ta hiểu rằng chỉ có hạng người sống ở rừng, hướng đến con đường cắt ái, ly gia, đoạn bỏ tham dục, cầu đạo giải thoát mới thực sự là hạng người xứng đáng được Đức Phật tán thán.

Đức Phật từng dạy rằng: “Sự tu hành chân thật của chư Tăng là ruộng phước điền tối thượng để chúng sinh gieo trồng những hạt giống thiện lành”.

Chính vì vậy, noi gương Đức Phật và các bậc Thánh đệ tử của Ngài, chư Tăng chùa Ba Vàng đang ngày đêm miên mật thực hành Pháp viễn ly, cơm ăn ngày một bữa, sống hạnh độc cư trong rừng. Các quý Thầy đã rời khỏi sự ràng buộc của đời sống gia đình; xả bỏ danh lợi, cám dỗ của dục lạc; một lòng cầu đạo giải thoát để mang lại lợi ích cho mình, cho người và cho vô số chúng sinh.

Hạnh An