Đức Phật nói kệ xong, bảo với Phạm Chí rằng: Không có ai ngu tối như ông, ban ngày lại cầm đuốc đi vào nước lớn. Sự hiểu biết của ông thật nhỏ nhoi, như hạt cát trong sa mạc.
17/11/2021
Thuở xưa, đức Phật trú tại tịnh xá Mỹ Âm nước Câu-siểm-ni vì tứ chúng đệ tử giảng nói chính pháp. Lúc ấy, có một vị Phạm Chí thông minh học rộng, hiểu biết rất nhiều kinh sách không việc gì mà không thông. Ông ta nhân đó cống cao ngã mạn cho là thiên hạ không ai bằng mình. Ông đi khắp nơi tìm người tranh luận, nhưng không ai dám tranh luận với ông.
Một hôm, giữa ban ngày ông cầm đuốc đi vào trong thành. Mọi người lấy làm lạ hỏi:
- Ông vì sao ban ngày cầm đuốc đi đường?
Phạm Chí đáp:
- Trên đời đều là người ngu tối, mắt không trông thấy gì cả, cho nên tôi cầm đuốc để soi sáng cho họ. Tôi đã đi tìm khắp nơi mà chẳng thấy có ai dám cùng tôi biện luận.
Đức Phật biết Phạm Chí có phước duyên đời trước, có thể độ được. Song nếu ông ta cống cao ngã mạn, tâm cầu danh lợi, không nghĩ đến vô thường, cậy mình khinh người như vậy sẽ đọa vào địa ngục vô số kiếp khó mong ra khỏi. Ngài liền hóa ra một nhà hiền triết ngồi giữa chợ, gọi vị Phạm Chí lại hỏi:
- Vì sao ông lại làm như vậy?
Vị Phạm Chí đáp:
- Vì mọi người ngu tối, ngày đêm không thấy ánh sáng nên tôi cầm đuốc soi sáng cho họ.
Nhà hiền triết lại nói:
- Trong kinh có nói đến bốn pháp sáng suốt, ông đã nghe qua chưa?
Đáp rằng:
- Tôi chưa nghe qua.
Nhà hiền triết nói:
- Bốn pháp đó như sau:
Một là: Hiểu thông thiên văn địa lý và sự điều hòa bốn mùa.
Hai là: Hiểu thông tinh tú và chuyển vận ngũ hành.
Ba là: Nắm vững cách trị nước an dân.
Bốn là: Nắm vững việc cầm quân giữ nước.
Ông là Phạm Chí có thông thạo bốn pháp này không?
Phạm Chí nghe nói trong lòng rất hổ thẹn, ném đuốc bỏ đi, rồi chắp tay cung kính, thầm biết rằng mình còn kém cỏi. Đức Phật biết tâm ông đã thuần liền hiện lại thân Phật, hào quang rực rỡ tỏa khắp đất trời, rồi nói kệ:
Nếu hiểu biết chút ít
Tự cao, khinh khi người
Như đuốc, kẻ mù cầm
Người sáng, mình tối tăm.
Đức Phật nói kệ xong, bảo với Phạm Chí rằng:
- Không có ai ngu tối như ông, ban ngày lại cầm đuốc đi vào nước lớn. Sự hiểu biết của ông thật nhỏ nhoi, như hạt cát trong sa mạc.
Phạm Chí nghe xong tỏ vẻ hổ thẹn, cúi đầu đỉnh lễ xin làm đệ tử. Đức Phật nhận lời cho ông làm Sa-môn. Nhờ tâm trí khai sáng, vọng tưởng dứt hết, tâm an định nên ông liền chứng quả A-la-hán.
Văn kinh🞄 17/3/2024
Như bị giặc cướp làm hại, chỉ khổ một đời này thôi, nhưng bị giặc năm căn gây hại, khổ nạn kéo dài nhiều kiếp, lại rất nặng nề, không thể không thận trọng.
Văn kinh 🞄 17/3/2024
Như bị giặc cướp làm hại, chỉ khổ một đời này thôi, nhưng bị giặc năm căn gây hại, khổ nạn kéo dài nhiều kiếp, lại rất nặng nề, không thể không thận trọng.
Văn kinh🞄 17/3/2024
Tỳ-kheo các ông! Sau khi ta nhập diệt, nên tôn trọng, cung kính đối với giới luật, như ở chỗ tối tăm được thấy ánh sáng; như người nghèo được của báu. Nên biết rằng giới luật là thầy của các ông, cũng như ta đây còn trụ thế, không hề khác biệt.
Văn kinh 🞄 17/3/2024
Tỳ-kheo các ông! Sau khi ta nhập diệt, nên tôn trọng, cung kính đối với giới luật, như ở chỗ tối tăm được thấy ánh sáng; như người nghèo được của báu. Nên biết rằng giới luật là thầy của các ông, cũng như ta đây còn trụ thế, không hề khác biệt.
Văn kinh🞄 09/3/2024
Tại gia nhiều trần nhiễm, xuất gia tốt đẹp. Tại gia đủ sự trói buộc, xuất gia vô ngại. Tại gia nhiều cấu uế, xuất gia xả ly. Tại gia thâu nhập cái ác, xuất gia được thâu nhập cái thiện. Tại gia ngập sâu trong sình lầy ái dục, xuất gia viễn ly ái dục. Tại gia chung cùng phàm tình, xuất gia chung cùng trí tuệ.
Văn kinh 🞄 09/3/2024
Tại gia nhiều trần nhiễm, xuất gia tốt đẹp. Tại gia đủ sự trói buộc, xuất gia vô ngại. Tại gia nhiều cấu uế, xuất gia xả ly. Tại gia thâu nhập cái ác, xuất gia được thâu nhập cái thiện. Tại gia ngập sâu trong sình lầy ái dục, xuất gia viễn ly ái dục. Tại gia chung cùng phàm tình, xuất gia chung cùng trí tuệ.
Văn kinh🞄 09/3/2024
Người tại gia ở chỗ náo nhiệt, người xuất gia ở chỗ thanh tịnh. Người tại gia ở chỗ thấp hèn, người xuất gia ở chỗ cao thượng, người tại gia bị phiền não nung nấu, người xuất gia tiêu diệt phiền não. Người tại gia thường lo toan cho kẻ khác, người xuất gia thì lo tu sửa bản thân. Người tại gia lấy khổ làm vui, người xuất gia lấy giải thoát làm vui. Người tại gia nuôi dưỡng gai góc, người xuất gia diệt trừ gai góc.
Văn kinh 🞄 09/3/2024
Người tại gia ở chỗ náo nhiệt, người xuất gia ở chỗ thanh tịnh. Người tại gia ở chỗ thấp hèn, người xuất gia ở chỗ cao thượng, người tại gia bị phiền não nung nấu, người xuất gia tiêu diệt phiền não. Người tại gia thường lo toan cho kẻ khác, người xuất gia thì lo tu sửa bản thân. Người tại gia lấy khổ làm vui, người xuất gia lấy giải thoát làm vui. Người tại gia nuôi dưỡng gai góc, người xuất gia diệt trừ gai góc.
Văn kinh 🞄 15/02/2024
Một thời, Thế Tôn trú ở thành Ma Kiệt Đà, tại tịnh xá Trúc Lâm...
Văn kinh🞄 28/01/2024
Cao thượng, biết cao thượng, cho đem lại cao thượng, bậc Vô thượng thuyết giảng, pháp cao thượng thù thắng, như vậy, nơi đức Phật, là châu báu thù diệu, mong với sự thật này, được sống chân hạnh phúc.
Văn kinh 🞄 28/01/2024
Cao thượng, biết cao thượng, cho đem lại cao thượng, bậc Vô thượng thuyết giảng, pháp cao thượng thù thắng, như vậy, nơi đức Phật, là châu báu thù diệu, mong với sự thật này, được sống chân hạnh phúc.
Văn kinh🞄 12/01/2024
Có một người, này các Tỷ-kheo, khi xuất hiện ở đời, sự xuất hiện đưa đến hạnh phúc cho đa số, lợi ích cho đa số, đưa đến hạnh phúc, an lạc cho chư thiên và loài người.
Văn kinh 🞄 12/01/2024
Có một người, này các Tỷ-kheo, khi xuất hiện ở đời, sự xuất hiện đưa đến hạnh phúc cho đa số, lợi ích cho đa số, đưa đến hạnh phúc, an lạc cho chư thiên và loài người.
Văn kinh🞄 12/01/2024
Này các Tỷ kheo, có năm lợi ích này cho người thiện hành. Thế nào là năm? Tự mình không chỉ trích mình; sau khi suy xét, các bậc trí tán thán...
Văn kinh 🞄 12/01/2024
Này các Tỷ kheo, có năm lợi ích này cho người thiện hành. Thế nào là năm? Tự mình không chỉ trích mình; sau khi suy xét, các bậc trí tán thán...
Văn kinh🞄 12/01/2024
Ở đây, này gia chủ, vị Thánh đệ tử hộ trì chúng Tỷ kheo; hộ trì chúng Tỷ kheo với y, với đồ ăn khất thực, với sàng tọa, với dược phẩm trị bệnh.
Văn kinh 🞄 12/01/2024
Ở đây, này gia chủ, vị Thánh đệ tử hộ trì chúng Tỷ kheo; hộ trì chúng Tỷ kheo với y, với đồ ăn khất thực, với sàng tọa, với dược phẩm trị bệnh.