Việc cúng cô hồn tháng 7 không chỉ thể hiện lòng từ bi cứu giúp các hương linh, cô hồn ngạ quỷ không nơi nương tựa, giúp họ bớt khổ đau, có cơ hội kết duyên lành với Tam Bảo; mà còn đem lại lợi ích lớn cho người còn sống. Người cúng lễ thực hành đúng theo lời Đức Phật dạy sẽ gieo trồng phước lành, tăng trưởng thiện tâm. 

Bài viết sẽ lý giải rõ lợi ích của việc cúng cô hồn, đồng thời hướng dẫn cách làm lễ cúng đúng Pháp, mang lại lợi ích cho người sống và người mất.

Cúng cô hồn là gì?

Cúng cô hồn (hay cúng chúng sinh) là cúng cho các hương linh ngạ quỷ lang thang đói khổ, không người thân cấp đỡ; đó là việc làm đúng Pháp. Như trong kinh Cúng Thí Cho Người Mất (trích soạn từ: kinh Tăng Chi Bộ), Đức Phật dạy, khi loài người hoặc thân quyến hiến cúng cho các chúng sinh trong cõi ngạ quỷ thì họ sẽ thọ nhận được vật thực đó: 

“Người ấy sau khi thân hoại mạng chung, sanh vào cõi ngạ quỷ…Món ăn nào các bạn bè, hoặc thân hữu, hoặc bà con, hoặc người cùng huyết thống từ đấy muốn hướng cúng cho vị ấy, tại đấy, vị ấy sống với món ăn ấy; Tại đấy, vị ấy tồn tại với món ăn ấy…”

Cúng cô hồn tháng 7 ngày nào?

Việc cúng cô hồn không nhất thiết phải diễn ra vào đúng ngày Rằm tháng 7, mà có thể thực hiện trước/sau ngày rằm tháng 7 hay bất cứ ngày nào trong tháng 7 đều được.

Lợi ích cúng cô hồn tháng 7 theo quan điểm đạo Phật

1. Đối với các chúng trong cõi tâm linh

Trong kinh Cúng Linh, Đức Phật dạy, người mất nếu bị đọa vào cõi ngạ quỷ (hương linh) và được người thân hay người có duyên hiến cúng vật thực cho thì họ sẽ nhận được; từ đó, họ phần nào được bớt đói khổ.

Như trong kinh Người Sanh Làm Nữ Dạ Xoa có ghi lại rằng: nữ Dạ Xoa có oán kết và theo báo oán với thiếu phụ trong nhiều kiếp. Nhờ Đức Phật khai thị nên nữ Dạ Xoa đã hóa giải oán kết nhưng sau đó, nó phát khóc ấm ức vì “dùng đủ phương này chước nọ để nuôi mạng sống mà còn đói lên đói xuống, không được no lòng”. Đức Phật chỉ dạy thiếu phụ hàng ngày cúng cơm, cháo, bánh trái, nhiều món ngon lành thượng hạng cho Dạ Xoa. Thiếu phụ vâng lời Phật dạy cúng vật thực cho Dạ Xoa hàng ngày và nó không còn đói khổ nữa.

2. Đối với người cúng thí

Việc cúng cô hồn là việc làm tốt, thuộc tâm bố thí. Điều đó mang lại phúc báu cho người cúng thí, trong đó có phúc báu về tài sản. 

Như câu chuyện trong kinh Người Sanh Làm Nữ Dạ Xoa, sau khi thực hành lời Phật dạy là hàng ngày cúng thí cho nữ Dạ Xoa mà thiếu phụ năm nào mùa màng cũng bội thu, cửa nhà sung túc.

Hướng dẫn cúng cô hồn tháng 7 đúng cách

Các gia đình có thể thực hiện hướng dẫn sắp mâm cúng cô hồn như sau:

1. Cách chuẩn bị mâm cúng cô hồn tháng 7

Cần chuẩn bị 2 lễ: chư Thiên, chư Thần linh và hương linh.

1.1. Lễ cúng chư Thiên, chư Thần linh

- Hoa: 1-2 lọ/lẵng,…

- Quả: 1-2 đĩa; số lượng tùy ý.

- Nước trắng, nước chè: 1 cốc/chén.

- Cơm trắng/xôi: 1 bát/đĩa.

- Có thể tùy duyên thêm các vật thực khác, số lượng tùy ý.

1.2. Lễ cúng hương linh

- Mâm cơm (chay: rau, củ, quả; vật thực tam tịnh nhục)

- Hương: Số nén hương cắm khi cúng thí là tùy duyên 3 nén trở lên. Cắm vào bát hương/cốc gạo/lọ hoa. Tùy duyên cắm hương xong bạch Phật, hoặc bạch Phật xong cắm hương.

- Hoa, nước chè, nước trắng, sữa, quả, cháo, gạo, muối, bánh kẹo, bim bim, khoai, ngô,... (chủng loại, số lượng: tùy ý, không kiêng kỵ).

- Có thể có thêm chậu hoặc bát nước sạch (rải hoa vào chậu/bát; đặt cốc nước bên trong); đặt trên ghế, không để dưới đất.

Giải thích:

- Chậu nước (cánh hoa) có ý nghĩa là để cho hương linh rửa (nếu họ muốn).

- Cốc nhỏ đặt giữa chậu nước cúng thí mang ý nghĩa tượng trưng cho việc múc nước.

2. Cách bày lễ

- Tùy duyên chọn một trong 2 cách:

+ Bày riêng 2 lễ cúng chư Thiên, chư Thần linh và cúng hương linh, nhưng cùng trên một mặt phẳng (mặt bàn,...).

+ Bày lễ cúng chư Thiên, chư Thần linh cao hơn lễ cúng hương linh (cùng bàn hoặc khác bàn, nhưng 2 lễ liền kề nhau; cũng có thể đặt vào giữa bàn cúng hương linh nhưng ở vị trí cao hơn).

- Bày trí tượng Phật hay tượng Ngài Địa Tạng: Tùy duyên có hoặc không. Vị trí: Đặt trước và cao hơn lễ cúng Thần Linh.

- Cắm hương: Có thể cắm vào cốc gạo/bát hương hay cắm vào các lọ, lẵng… hoa đều được; nếu có bát hương hoặc cốc gạo để cắm hương thì chuẩn bị 2 bát hương/cốc gạo cúng chư Thiên, chư Thần Linh và cúng hương linh riêng.

3. Tâm khi cúng lễ

- Tâm trước khi làm lễ: 

Tâm giác ngộ: biết nhân quả của việc cúng lễ này; mong muốn sự bố thí này khiến các hương linh được thọ thực; mong các hương linh được kết duyên với Tam Bảo; việc làm đúng hướng dẫn trong nghi thức.

- Trong khi làm lễ: 

Phật tử cần giữ tâm thanh tịnh, không khởi tâm mình độ được cho hương linh, nên an trú tâm trong niệm nương tựa Tam Bảo, nhờ nơi Tam Bảo mà thực hành pháp thí này.

Xem thêm: Hướng dẫn bài cúng thí thực cô hồn

4. Văn khấn cúng cô hồn tháng 7

Để việc cúng lễ được đầy đủ và mang đến nhiều lợi ích cho gia đình tín chủ và các hương linh, kính mời quý bạn đọc cùng tham khảo bài cúng cô hồn tháng 7 mới nhất tại đây!

Xem thêm: Bài cúng rằm tháng 7 tại nhà/cơ quan, cửa hàng…

Một số lưu ý khác khi cúng cô hồn tháng 7

1. Người cúng cô hồn

Chúng ta có thể tự cúng cô hồn được. Bởi Đức Phật đã dạy trong bài kinh Làm Giàu, bổn phận của người đệ tử Phật tại gia là nên thiết lập năm loại hiến tế, trong đó có cúng cho các hương linh đã khuất. 

Tuy nhiên, nếu có duyên mời được chư Tăng, các vị xuất gia có giới đức đến làm lễ thì công đức sẽ viên mãn hơn. Bởi ngoài việc cúng lễ, quý Thầy sẽ khai thị cho hương linh, và nhờ giới đức của các Thầy, hương linh dễ khởi tâm cung kính, tâm thiện. Từ đó, họ sẽ được chuyển hóa tốt đẹp hơn.

2. Quan niệm các chúng trong cõi tâm linh quấy phá

Nhiều người lo ngại rằng, cúng cô hồn sẽ khiến hương linh đến quấy phá; nhưng thực tế, điều này không phải như vậy. Hương linh đến quấy phá là do các chúng trong cõi tâm linh có nhân duyên hay duyên nợ với chúng ta. 

Việc các hương linh, ngạ quỷ có duyên nợ và tác động đến con người được nhắc đến trong rất nhiều bài kinh như trong kinh Từ Bi Thủy Sám Pháp, Người Sanh Làm Nữ Dạ Xoa, Chuyện Ngạ Quỷ Ngoại Bức Tường,... Nếu là duyên nợ, chúng ta sẽ có cách giải quyết riêng.

Xem thêm: Cõi ngạ quỷ là gì và họ tác động tới con người thế nào?

3. Xử lý đồ cúng cô hồn sau khi cúng

Nhiều quan niệm cho rằng, không nên ăn đồ cúng thí cô hồn vì sẽ mang lại những điều không tốt. Tuy nhiên, xét theo quan điểm đạo Phật, đó là quan niệm không đúng. 

Đồ vật thực sau khi cúng thí xong, chúng ta đều có thể thọ dụng được, không phải vứt đi. Bởi các hương linh, cô hồn chỉ thọ hưởng bằng hương hoặc tưởng do chúng ta cúng cho họ. 

Nếu chúng ta không thọ dụng đồ cúng thí thì có thể bố thí cho mọi người. Đó là điều rất tốt, mang lại phước báu lớn. Bên cạnh đó, chúng ta cần lưu ý khi phân phát đồ cúng thí - phải có tâm tôn trọng người nhận thí của mình. Ví dụ: Khi cúng xong, chúng ta mời mọi người xếp hàng trang nghiêm rồi hoan hỷ phân phát từng món.

4. Cách đặt bát cơm và đũa trên mâm cúng cô hồn

Người ta thường bày trên mâm cúng hương linh ba bát cơm; bát ở giữa có một đôi đũa, hai bát hai bên để mỗi bát một chiếc đũa. 

Người xưa cho rằng, “đũa phải có đôi” nhưng nay chỉ còn một chiếc, tức là thể hiện cho sự mất mát, tiếc thương như: vợ mất chồng, con mất cha, cháu mất ông,… Đây là cách mượn vật để tả tình cảm, gửi gắm sự thương nhớ của người còn sống dành cho người đã khuất. Sự sắp xếp này cũng tạo thế cân xứng cho mâm cúng. 

Tập tục này tuy không phải của đạo Phật, nhưng xét về ý nghĩa trên thì đó là một đạo lý tốt, đạo lý uống nước nhớ nguồn mà chúng ta nên duy trì. 

Ngoài ra, theo góc nhìn của đạo Phật, việc bát cơm ở giữa đặt một đôi đũa, hai bát cơm ở hai bên đặt một chiếc đũa còn có ý nghĩa phá phần chấp ngã “phải đầy đủ theo ý tôi” của chúng sinh.

Thế nhưng, nếu gia đình chưa hiểu hoặc chưa đồng thuận thì chúng ta có thể đặt ba bát cơm ba đôi đũa. Điều này không phải là quy định hay cố định mà khi dâng cúng thì nên có ba bát cơm: bát ở giữa có thức ăn và hai bát bên cạnh không có thức ăn. Như vậy, chúng ta có thể hoàn thành mâm cơm cúng đầy đủ.

Trên đây là những chia sẻ của Thầy Thích Trúc Thái Minh về lợi ích và cách thực hành cúng cô hồn theo đúng tinh thần đạo Phật. Mong rằng, qua bài viết trên, quý độc giả sẽ tăng trưởng tri kiến để thực hành việc cúng thí một cách trang nghiêm, lợi ích, không rơi vào mê tín. Cúng lễ với tâm từ bi, bố thí không chỉ mang lại lợi lạc cho các chúng trong cõi tâm linh mà còn gieo trồng phước báu, tăng trưởng thiện nghiệp cho bản thân và gia đình.