Rằm tháng Giêng là ngày nào? Ý nghĩa và cách cúng Rằm tháng Giêng
08/02/2025
Cúng Rằm tháng Giêng đúng cách theo lời Phật dạy sẽ được hộ trì, gặp được thuận lợi, may mắn trong cuộc sống.
08/02/2025
Mục lục [Ẩn]
Rằm tháng Giêng là một trong những ngày lễ quan trọng của người Việt. Vào ngày này, các gia đình thường đến chùa lễ bái, cầu nguyện và sắm sửa mâm cúng tại gia để dâng lên tổ tiên, ông bà; cầu cho một năm mới được nhiều bình an, thuận lợi.
Bên cạnh đó, dân gian cũng có quan niệm “cúng cả năm không bằng Rằm tháng Giêng”, hay phải cúng đúng ngày mới giúp cả năm được suôn sẻ, hanh thông. Vậy để hiểu đúng về ý nghĩa của ngày lễ, cũng như cách chuẩn bị mâm cúng đầy đủ, mời quý vị cùng tìm hiểu bài viết dưới đây.
Rằm tháng Giêng là ngày nào?
Rằm tháng Giêng (hay còn gọi là Tết Nguyên tiêu, Tết Thượng nguyên) là ngày rằm đầu tiên của năm mới sau dịp Tết của người Việt. Chữ “Nguyên” là khởi nguyên, ban đầu. Chữ “tiêu” nghĩa là buổi đêm. “Nguyên tiêu” tức là đêm trăng sáng. Ngày Rằm tháng Giêng mang ý nghĩa là ngày khởi đầu, là lễ hội đầu năm.
Năm 2025, Rằm tháng Giêng vào ngày 12/02 Dương lịch.
Hiểu đúng về quan niệm “Cúng cả năm không bằng Rằm tháng Giêng”
Quan niệm “Cúng cả năm không bằng Rằm tháng Giêng” chưa hẳn là đúng.
Người Việt thường coi trọng những gì là đầu tiên, ban đầu,... Dân gian cũng quan niệm: “Đầu xuôi đuôi lọt”; cho nên, vào ngày mùng một Tết, ngày rằm đầu tiên trong năm, mọi người làm những điều tốt đẹp, với hi vọng năm mới sẽ gặp được nhiều thuận lợi, suôn sẻ. Ngoài ra, nhiều gia đình có việc bận hay có tang vào dịp Tết thì sẽ ăn Tết lại vào Rằm tháng Giêng.
Ngày Rằm tháng Giêng được người dân chú trọng cũng có thể do ảnh hưởng từ truyền thống Phật giáo. Trong đạo Phật, chư Tăng có hai kỳ Bố tát mỗi tháng (dịp chư Tăng sám hối để thanh tịnh thân tâm) - là ngày rằm và ngày 30 (Âm lịch). Vào ngày này, nếu đến chùa lễ Phật, gặp chư Tăng để tác phước cúng dường thì mọi người sẽ được nhiều phước báu. Cho nên, phong tục ngày rằm đến chùa, lễ Phật trở thành một nét văn hóa thiêng liêng của người Việt.
Tuy nhiên, để nói “Cúng cả năm không bằng Rằm tháng Giêng”, ngày Rằm tháng Giêng là lớn nhất, quan trọng và cốt yếu nhất thì chưa chính xác. Vì đó chỉ là một phong tục của người dân Việt, ít nhiều ảnh hưởng từ văn hóa Phật giáo.
Cúng Rằm tháng Giêng vào ngày nào?
Không phải cúng vào ngày Rằm tháng Giêng mới là tốt. Vì đạo Phật không quy định ngày nào cúng lễ; mà bất cứ ngày nào sống tốt, làm việc thiện thì đều mang lại lợi ích, phước báu, đều có thể cúng lễ được.
Bên cạnh đó, tất cả sự cúng lễ đúng Pháp đều có thể sinh ra phước báu tốt đẹp. Phước báu từ sự cúng lễ đúng Pháp được Đức Phật dạy trong kinh Bố Thí Và Cúng Dường Như Pháp (ĐTKVN, Tăng Chi Bộ III, phẩm Chư Thiên, phần Bố Thí); đó là phước báu từ sự bố thí, cúng dường - gọi là phước báu sáu phần, gồm ba phần phước thuộc người cúng dường, ba phần thuộc về người nhận.
Về phía người cúng dường, nếu trước, trong và sau khi cúng, họ sinh tâm hoan hỷ, tịnh tín thì sẽ được phước báu lớn.
Còn người nhận vật cúng dường là Đức Phật hay chư Tăng - những người đã đoạn tham, hướng đến việc đoạn tham, sân, si; thì các vị ấy sẽ mang đến phước báu tốt đẹp cho người cúng dường. Mặt khác, nếu vật phẩm cúng dường thanh tịnh - tức không phải từ những việc phi Pháp (như sát mạng chúng sinh), thì việc cúng dường đó cũng sẽ mang lại điều tốt lành.
Cho nên, đạo Phật không quy định ngày cúng lễ tốt; mà ngày nào đủ duyên cúng lễ đúng Pháp (đúng lời Đức Phật dạy), cúng dường đến những người cao quý thì đều tốt đẹp, mang lại phước báu lớn.
Cúng Rằm tháng Giêng có thể cúng vào ngày nào cũng được (ảnh minh họa)
Chuẩn bị lễ cúng Rằm tháng Giêng đơn giản
1. Đồ lễ
Để cúng lễ Rằm tháng Giêng được đầy đủ, trọn vẹn, chúng ta cần sắm 3 lễ:
- Cúng Phật: Sắm đủ hoặc tùy duyên các loại: Hương, hoa, trà, quả, thực: (xôi, chè hoặc bát cơm trắng).
- Cúng chư Thiên, Thần Linh: Sắm lễ như cúng Phật.
- Cúng hương linh, gia tiên: Sắm đủ hoặc tùy duyên hoa, quả, một mâm cơm (chay: rau, củ, quả; hoặc nếu là mâm cơm mặn thì chỉ nên có thịt tịnh nhục: thịt của chúng sinh đã chết, nhưng không do tự tay giết hoặc xui người khác giết hại).
Lưu ý:
– Hương: Tùy duyên dùng hương cây, hương trầm,… hoặc không có hương thì dùng tâm hương.
– Hoa: Các loài hoa có hương thơm (không kiêng về tên hoa và số lượng).
– Trà: Nước trà tỏa hương. Nếu không có nước trà thì có thể cúng bằng nước trắng.
– Quả: Số lượng tùy ý không kiêng kỵ 2 quả hay 4 quả,… và nên có loại quả chín thọ thực được.
2. Hướng tâm khi cúng lễ
- Dùng ba tâm kính Phật, trọng Thần, hiếu nghĩa với tổ tiên.
+ Biết ơn Phật đã ban bố chỉ dạy Pháp cứu khổ cho chúng sinh.
+ Biết ơn và tôn trọng các vị chư Thiên, Thiện Thần đã ủng hộ cho mình làm các việc thiện.
+ Biết ơn tổ tiên, cha mẹ đã sinh thành dưỡng dục chúng ta, đã tạo duyên cho chúng ta có họ hàng anh em, con cái.
Mâm cúng Rằm tháng Giêng (Tết Nguyên tiêu) (ảnh minh họa)
Văn cúng Rằm tháng Giêng
Mời quý vị vào link sau để tham khảo cách cúng Rằm tháng Giêng (Tết Nguyên tiêu):
https://chuabavang.com/van-khan-ram-thang-gieng-tet-nguyen-tieu-cau-an-d3286.html
Bài viết trên đây được tóm tắt từ lời giảng của Thầy Thích Trúc Thái Minh về ý nghĩa và cách cúng lễ Rằm tháng Giêng theo quan điểm đạo Phật. Chúc quý vị có một ngày Rằm tháng Giêng ý nghĩa, tạo được nhiều phước báu từ sự cúng lễ đúng Pháp của mình, giúp năm mới được bình an, may mắn.
Phật Pháp và đời sống🞄 31/12/2025
Hóa vàng là đốt vàng mã để tiễn các cụ về cõi âm, gửi “tiền vàng” để các cụ được đầy đủ, bớt khổ. Tuy nhiên, việc này không đúng tinh thần đạo Phật.
Phật Pháp và đời sống 🞄 31/12/2025
Hóa vàng là đốt vàng mã để tiễn các cụ về cõi âm, gửi “tiền vàng” để các cụ được đầy đủ, bớt khổ. Tuy nhiên, việc này không đúng tinh thần đạo Phật.
Phật Pháp và đời sống🞄 27/12/2025
Xem chân gà là phong tục của người Việt dịp đầu năm, để dự đoán họa phúc,... của gia chủ trong năm. Theo Phật giáo, may rủi không phụ thuộc vào việc xem bói.
Phật Pháp và đời sống 🞄 27/12/2025
Xem chân gà là phong tục của người Việt dịp đầu năm, để dự đoán họa phúc,... của gia chủ trong năm. Theo Phật giáo, may rủi không phụ thuộc vào việc xem bói.
Phật Pháp và đời sống🞄 26/12/2025
Chúng ta có thể thả cá chép tùy duyên, bất cứ lúc nào; không nhất thiết phải vào ngày 23 Tết.
Phật Pháp và đời sống 🞄 26/12/2025
Chúng ta có thể thả cá chép tùy duyên, bất cứ lúc nào; không nhất thiết phải vào ngày 23 Tết.
Phật Pháp và đời sống🞄 22/12/2025
Ngũ phúc là 5 loại phúc: mạnh khỏe, sống lâu; giàu có; gia đình hạnh phúc; danh thơm tiếng tốt; trí tuệ sáng suốt, thông minh.
Phật Pháp và đời sống 🞄 22/12/2025
Ngũ phúc là 5 loại phúc: mạnh khỏe, sống lâu; giàu có; gia đình hạnh phúc; danh thơm tiếng tốt; trí tuệ sáng suốt, thông minh.
Phật Pháp và đời sống🞄 22/12/2025
Lười biếng là chán nản, mệt mỏi, uể oải, ngại việc,... Tính lười gây cản trở sự thành công và ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất lẫn tinh thần.
Phật Pháp và đời sống 🞄 22/12/2025
Lười biếng là chán nản, mệt mỏi, uể oải, ngại việc,... Tính lười gây cản trở sự thành công và ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất lẫn tinh thần.
Phật Pháp và đời sống🞄 21/12/2025
Vọng tưởng là trạng thái khi chúng ta tập trung làm một việc gì đó, nhưng trong đầu bất chợt xuất hiện hình ảnh, suy nghĩ khác, không chủ động tác ý tạo ra.
Phật Pháp và đời sống 🞄 21/12/2025
Vọng tưởng là trạng thái khi chúng ta tập trung làm một việc gì đó, nhưng trong đầu bất chợt xuất hiện hình ảnh, suy nghĩ khác, không chủ động tác ý tạo ra.
Phật Pháp và đời sống🞄 20/12/2025
Những điều kiêng kỵ ngày Tết như kiêng quét nhà, kiêng mua dao,... là các quan niệm dân gian để tránh xui xẻo. Theo Phật giáo, kiêng kỵ những điều này không hết đen đủi.
Phật Pháp và đời sống 🞄 20/12/2025
Những điều kiêng kỵ ngày Tết như kiêng quét nhà, kiêng mua dao,... là các quan niệm dân gian để tránh xui xẻo. Theo Phật giáo, kiêng kỵ những điều này không hết đen đủi.
Phật Pháp và đời sống🞄 16/12/2025
Dân gian cho rằng, tam tai là ba tai họa xảy ra trong 3 năm liền nhau. Theo Phật giáo, quan niệm “tam tai” không chính xác, mà phúc họa là do nghiệp mỗi người.
Phật Pháp và đời sống 🞄 16/12/2025
Dân gian cho rằng, tam tai là ba tai họa xảy ra trong 3 năm liền nhau. Theo Phật giáo, quan niệm “tam tai” không chính xác, mà phúc họa là do nghiệp mỗi người.
Phật Pháp và đời sống🞄 16/11/2025
Tô vẽ, khắc họa, đắp tượng Đức Phật xuất phát từ tâm tôn kính thì sẽ được vô lượng phước lành.
Phật Pháp và đời sống 🞄 16/11/2025
Tô vẽ, khắc họa, đắp tượng Đức Phật xuất phát từ tâm tôn kính thì sẽ được vô lượng phước lành.
Phật Pháp và đời sống🞄 04/10/2025
Tết Trung thu khởi nguồn từ đời sống nông nghiệp lúa nước, khi tháng 8 mùa vụ kết thúc, người dân quây quần ngắm trăng, vui chơi, thưởng nguyệt.
Phật Pháp và đời sống 🞄 04/10/2025
Tết Trung thu khởi nguồn từ đời sống nông nghiệp lúa nước, khi tháng 8 mùa vụ kết thúc, người dân quây quần ngắm trăng, vui chơi, thưởng nguyệt.
Phật Pháp và đời sống🞄 03/10/2025
Những bài hát trung thu mới và ý nghĩa nhất sẽ liên tục được cập nhật trong bài viết này. Kính mời quý độc giả cùng lắng nghe và thưởng thức!
Phật Pháp và đời sống 🞄 03/10/2025
Những bài hát trung thu mới và ý nghĩa nhất sẽ liên tục được cập nhật trong bài viết này. Kính mời quý độc giả cùng lắng nghe và thưởng thức!
Phật Pháp và đời sống🞄 18/9/2025
Chú Đại Bi là một trong những bài chú được trì tụng rộng rãi. Tuy nhiên, nhiều người còn hiểu sai khiến thực hành chưa được lợi ích.
Phật Pháp và đời sống 🞄 18/9/2025
Chú Đại Bi là một trong những bài chú được trì tụng rộng rãi. Tuy nhiên, nhiều người còn hiểu sai khiến thực hành chưa được lợi ích.
Phật Pháp và đời sống🞄 31/8/2025
Nhiều người quan niệm, bốc bát hương bản mệnh là gửi gắm mạng sống của mình cho các vị Thần, giúp thọ mạng kéo dài. Tuy nhiên, theo đạo Phật, việc này là sai.
Phật Pháp và đời sống 🞄 31/8/2025
Nhiều người quan niệm, bốc bát hương bản mệnh là gửi gắm mạng sống của mình cho các vị Thần, giúp thọ mạng kéo dài. Tuy nhiên, theo đạo Phật, việc này là sai.
Phật Pháp và đời sống🞄 31/8/2025
Cầu siêu đúng chuẩn nghi thức Phật giáo là việc thiết thực giúp cho người làm lễ được tăng trưởng phúc báu và người mất được siêu sinh, tái sinh về cõi lành.
Phật Pháp và đời sống 🞄 31/8/2025
Cầu siêu đúng chuẩn nghi thức Phật giáo là việc thiết thực giúp cho người làm lễ được tăng trưởng phúc báu và người mất được siêu sinh, tái sinh về cõi lành.
Phật Pháp và đời sống🞄 30/8/2025
Chúng ta không chỉ có cha mẹ hiện kiếp đời này mà còn có cha mẹ nhiều kiếp trước.Nhiều người con tuy mang tâm hiếu nhưng chưa biết cách báo hiếu cha mẹ...
Phật Pháp và đời sống 🞄 30/8/2025
Chúng ta không chỉ có cha mẹ hiện kiếp đời này mà còn có cha mẹ nhiều kiếp trước.Nhiều người con tuy mang tâm hiếu nhưng chưa biết cách báo hiếu cha mẹ...
Phật Pháp và đời sống🞄 29/8/2025
Hướng dẫn cách cúng cô hồn tháng 7 đúng chuẩn nghi thức Phật giáo giúp hương linh được an ổn, siêu thoát; gia chủ được bình an, tăng phước lành.
Phật Pháp và đời sống 🞄 29/8/2025
Hướng dẫn cách cúng cô hồn tháng 7 đúng chuẩn nghi thức Phật giáo giúp hương linh được an ổn, siêu thoát; gia chủ được bình an, tăng phước lành.
Phật Pháp và đời sống🞄 24/8/2025
Chúng ta nên chân thật sám hối các tội lỗi đã gây tạo từ quá khứ, phát nguyện tu hành sửa đổi thân tâm,... để khi cầu nguyện, niệm Phật được các Ngài gia hộ.
Phật Pháp và đời sống 🞄 24/8/2025
Chúng ta nên chân thật sám hối các tội lỗi đã gây tạo từ quá khứ, phát nguyện tu hành sửa đổi thân tâm,... để khi cầu nguyện, niệm Phật được các Ngài gia hộ.
Phật Pháp và đời sống🞄 24/8/2025
Thủ tục di chuyển bát hương đúng chuẩn, đầy đủ, chi tiết theo tinh thần Phật giáo; giúp gia đình nhận được điều tốt đẹp, phúc lành.
Phật Pháp và đời sống 🞄 24/8/2025
Thủ tục di chuyển bát hương đúng chuẩn, đầy đủ, chi tiết theo tinh thần Phật giáo; giúp gia đình nhận được điều tốt đẹp, phúc lành.
Phật Pháp và đời sống🞄 16/8/2025
Tảo mộ là phong tục truyền thống của người Việt, thể hiện lòng hiếu kính với tổ tiên thông qua việc dọn dẹp, sửa sang, thắp hương ở phần mộ.
Phật Pháp và đời sống 🞄 16/8/2025
Tảo mộ là phong tục truyền thống của người Việt, thể hiện lòng hiếu kính với tổ tiên thông qua việc dọn dẹp, sửa sang, thắp hương ở phần mộ.
