Nhiều người khi chưa hiểu về nhân quả luôn thắc mắc tại sao Đức Phật là bậc toàn giác, phúc trí vẹn toàn lại không thể cứu được dòng họ của mình khi bị vua Tỳ Lưu Ly (Viḍūḍabha) tàn hại? Phải chăng Đức Phật cũng không thể can thiệp vào Nhân - Quả của tất cả chúng sinh?

Kính mời quý Phật tử cùng đọc câu chuyện dưới đây để hiểu hơn về nguyên nhân sâu xa và lý do Đức Phật không thể giúp thành Ca Tỳ La Vệ (Kapilavastu) thoát khỏi đại nạn này.

Sự phẫn nộ của vua Tỳ Lưu Ly (Viḍūḍabha)

Khi là chàng trai 17 tuổi, Thái tử Tỳ Lưu Ly được vua cha là Ba Tư Nặc (Pāsenadi) và mẹ là Hoàng hậu Mạt Lợi (Vāsabhakkhattiyā) đồng ý cho về thăm lại quê ngoại thuộc dòng tộc Thích Ca ở kinh thành Ca Tỳ La Vệ.
Trong thời gian ở quê, Tỳ Lưu Ly được ông bà ngoại tiếp đón rất nồng hậu và thân mật. Ở đây, Thái tử thật sự thấy được sự thân thuộc và yên bình. Nhưng khi gặp gỡ bà con quyến thuộc trong hoàng gia, với sự nhạy bén của mình; Tỳ Lưu Ly đã nhận thấy sự gượng gạo, không chân thật từ ánh mắt, tiếng cười của những người họ hàng hoàng tộc. Và trong chuyến đi này, Thái tử đã phát hiện ra một sự thật vô cùng kinh sợ, đó là mẹ của mình - hoàng hậu Mạt Lợi xuất thân là một nô lệ. Chính vì điều ấy nên Tỳ Lưu Ly đã bị những người dòng tộc họ Thích khinh chê, coi thường; bị gọi là con của người đàn bà nô lệ. Khi ấy, Thái tử Tỳ Lưu Ly vô cùng phẫn nộ và tức giận. Cho đến khi lên ngôi vua, ông vẫn nhớ mối thâm thù xưa và quyết tâm đem quân tiến đánh thành Ca Tỳ La Vệ để rửa nỗi nhục ấy.

Ba lần Đức Phật ngăn cản bước chân của vua Tỳ Lưu Ly tàn sát dòng tộc Thích Ca

Khi đội quân hùng mạnh đến biên giới giữa hai nước, Tỳ Lưu Ly phát hiện ra Đức Phật đã ngồi dưới gốc cây có cành lá thưa thớt tự bao giờ. Vốn tôn kính Đức Phật từ trước, vua Tỳ Lưu Ly đến bên Đức Phật đảnh lễ và hỏi:
- Trời nắng to như thế này, sao đức Thế Tôn không qua bên kia biên giới, ngồi dưới bóng cây râm mát, mà lại ngồi ở chỗ trơ trọi, trống không trên đầu như thế này?
Đức Phật trang nghiêm đáp:
- Bóng râm của cây lá, không mát mẻ đâu, tâu đại vương!
- Trẫm không hiểu!
- Phải! Đại vương phải suy nghĩ mới hiểu được! “Bóng râm của thân tộc” mới thật sự là mát mẻ, tâu đại vương!
Khi nghe câu “Bóng râm của thân tộc” vua Tỳ Lưu Ly hiểu ý của Đức Phật và ra lệnh rút quân về.

Tuy nhiên, vì chưa nguôi lửa hận trong lòng, Tỳ Lưu Ly vẫn âm thầm cho quân thăm dò Đức Phật. Nghe tin Ngài đã về Kỳ Viên tịnh xá, Tỳ Lưu Ly nhanh chóng xuất binh lên đường nhưng đến biên giới thì gặp Đức Phật nên đành quay về. Kiên trì xuất quân tới bốn lần. Lần thứ bốn này, Đức Phật không còn ngồi ở đó nữa, Tỳ Lưu Ly lập tức dẫn quân ồ ạt tiến về thành Ca Tỳ La Vệ như cuồng phong vũ bão; gặp ai thuộc dòng tộc Thích Ca đều thẳng tay chém giết.
“Ngài Mục Kiền Liên đau xót quá, dùng thần thông đưa những người dòng Thích còn lại cho vào bình bát, bay lên hư không. Khi vua Tỳ Lưu Ly mang quân về, Ngài Mục Kiền Liên bạch Đức Thế Tôn đã cứu được những người còn lại của tộc Thích Ca. Nhưng mở bình bát ra thì những người bên trong đã biến thành máu, không còn ai sống sót” - trích lời Sư Phụ Thích Trúc Thái Minh trong bài giảng “Thần thông của Đức Mục Kiền Liên không đương cự nổi thần lực của kẻ giết Ngài” (kinh Mi Tiên Vấn Đáp, câu hỏi 130).

Tại sao Đức Phật không cứu được dòng tộc Thích Ca?

Nhiều người luôn thắc mắc tại sao Đức Phật lại không thể cứu được dòng tộc của mình? Sở dĩ Đức Phật không cứu được là do ác nghiệp của dòng tộc Thích Ca với vua Tỳ Lưu Ly đã đến thời trổ quả. Mọi thiện nghiệp mà dòng tộc tạo ra quá yếu ớt, không thể chuyển hóa hoàn toàn được nghiệp ác này. Khi ấy, Đức Phật đã thuyết giảng về nguyên nhân sâu xa của trận tàn sát. “Ngày xưa trong thành La-duyệt này, có một làng đánh cá. Khi ấy đời hết sức đói nghèo, người phải ăn rễ cây, một đấu vàng đổi một đấu gạo. Trong làng đó có một ao tắm lớn lại rất nhiều cá. Nhân dân trong thành La-duyệt đều đến ao bắt cá ăn. Ngay lúc đó, dưới nước có hai thứ cá: một tên Câu tỏa; hai tên Lưỡng thiệt (hai lưỡi). Khi đó, hai cá bảo nhau: "Chúng ta đối với những người này, trước tiên không có lỗi lầm. Ta là vật thuộc thủy tánh, không ở đất bằng. Nhân dân này đều đến ăn nuốt chúng ta. Ðời trước nếu có chút ít phước đức gì sẽ dùng báo oán".
Bấy giờ trong làng có một đứa bé vừa tám tuổi, không đánh cá cũng không hại mạng chúng. Nhưng lúc những con cá kia chết ở trên bờ, đứa bé ấy thấy xong hết sức hoan hỷ” (Kinh Tăng Nhất A Hàm tập II).
Đức Phật khai thị, nhân dân trong thành La-duyệt ngày đó chính là dòng họ Thích Ca bây giờ. Con cá Câu tỏa nay là vua Tỳ Lưu Ly. Còn cậu bé tám tuổi khi ấy nay chính là Đức Phật. Khi quả báo của dòng họ Thích Ca chín muồi, chính Ngài cũng phải chịu nhân quả. Đức Phật dạy: “Ta lúc ấy ngồi thấy mà cười, nay bị đau đầu như đá đè, ví như lấy đầu đội núi Tu-di”.

>>> Sức mạnh của định nghiệp và phương pháp chuyển hóa năng lực của nghiệp

Sau trận chiến, biết trước điều gì sẽ xảy đến với vua Tỳ Lưu Ly, Đức Phật huyền ký sau bảy ngày, vua cùng quân lính sẽ bị chết cháy. Vua Tỳ Lưu Ly nghe xong lo âu, hoảng sợ. Thấy vậy quần thần bày cách làm thuyền lớn đưa vua ra giữa sông, đợi cho qua thảm nạn. Đợi mãi đến ngày thứ bảy không thấy có chuyện gì xảy ra, vua Tỳ Lưu Ly vui sướng mở tiệc ăn mừng, rượu chè no say. Khi đó, những cây nến bị gió thổi đổ xuống, cháy bén vào màn trướng trên thuyền; toàn bộ người và vật đều bị thiêu rụi giữa sông.
Bấy giờ Đức Phật đọc bài kệ:
“Tạo ác thật quá sức,
Ðều do thân miệng làm,
Thân này chịu khổ não,
Thọ mạng cũng ngắn ngủi.
Nếu lúc ở tại nhà,
Thì bị lửa thiêu đốt,
Nếu lúc mạng đã hết,
Ắt sanh trong địa ngục”.

Từ câu chuyện giữa dòng họ Thích Ca và vua Tỳ Lưu Ly chúng ta thấy nhân quả thật công bằng và chính xác. Mọi sự vật, hiện tượng trên đời đều có nguyên nhân của nó. Nếu chúng ta gieo nhân ác sẽ bị quả báo đau khổ, nếu chúng ta gieo nhân thiện sẽ nhận quả báo tốt đẹp, an vui.

>>> Pháp Thoại: Nhân Quả Và Nghiệp Báo

Mong rằng quý Phật tử tin sâu nhân quả, tránh làm các việc ác, chăm làm các việc thiện để cuộc sống được an vui, hạnh phúc.

Hạnh Liên