Mục lục [Ẩn]
Rằm tháng Giêng là một trong những ngày lễ quan trọng của người Việt. Vào ngày này, các gia đình thường đến chùa lễ bái, cầu nguyện và sắm sửa mâm cúng tại gia để dâng lên tổ tiên, ông bà; cầu cho một năm mới được nhiều bình an, thuận lợi.
Bên cạnh đó, dân gian cũng có quan niệm “cúng cả năm không bằng Rằm tháng Giêng”, hay phải cúng đúng ngày mới giúp cả năm được suôn sẻ, hanh thông. Vậy để hiểu đúng về ý nghĩa của ngày lễ, cũng như cách chuẩn bị mâm cúng đầy đủ, mời quý vị cùng tìm hiểu bài viết dưới đây.
Rằm tháng Giêng là ngày nào?
Rằm tháng Giêng (hay còn gọi là Tết Nguyên tiêu, Tết Thượng nguyên) là ngày rằm đầu tiên của năm mới sau dịp Tết của người Việt. Chữ “Nguyên” là khởi nguyên, ban đầu. Chữ “tiêu” nghĩa là buổi đêm. “Nguyên tiêu” tức là đêm trăng sáng. Ngày Rằm tháng Giêng mang ý nghĩa là ngày khởi đầu, là lễ hội đầu năm.
Năm 2025, Rằm tháng Giêng vào ngày 12/02 Dương lịch.
Hiểu đúng về quan niệm “Cúng cả năm không bằng Rằm tháng Giêng”
Quan niệm “Cúng cả năm không bằng Rằm tháng Giêng” chưa hẳn là đúng.
Người Việt thường coi trọng những gì là đầu tiên, ban đầu,... Dân gian cũng quan niệm: “Đầu xuôi đuôi lọt”; cho nên, vào ngày mùng một Tết, ngày rằm đầu tiên trong năm, mọi người làm những điều tốt đẹp, với hi vọng năm mới sẽ gặp được nhiều thuận lợi, suôn sẻ. Ngoài ra, nhiều gia đình có việc bận hay có tang vào dịp Tết thì sẽ ăn Tết lại vào Rằm tháng Giêng.
Ngày Rằm tháng Giêng được người dân chú trọng cũng có thể do ảnh hưởng từ truyền thống Phật giáo. Trong đạo Phật, chư Tăng có hai kỳ Bố tát mỗi tháng (dịp chư Tăng sám hối để thanh tịnh thân tâm) - là ngày rằm và ngày 30 (Âm lịch). Vào ngày này, nếu đến chùa lễ Phật, gặp chư Tăng để tác phước cúng dường thì mọi người sẽ được nhiều phước báu. Cho nên, phong tục ngày rằm đến chùa, lễ Phật trở thành một nét văn hóa thiêng liêng của người Việt.
Tuy nhiên, để nói “Cúng cả năm không bằng Rằm tháng Giêng”, ngày Rằm tháng Giêng là lớn nhất, quan trọng và cốt yếu nhất thì chưa chính xác. Vì đó chỉ là một phong tục của người dân Việt, ít nhiều ảnh hưởng từ văn hóa Phật giáo.
Cúng Rằm tháng Giêng vào ngày nào?
Không phải cúng vào ngày Rằm tháng Giêng mới là tốt. Vì đạo Phật không quy định ngày nào cúng lễ; mà bất cứ ngày nào sống tốt, làm việc thiện thì đều mang lại lợi ích, phước báu, đều có thể cúng lễ được.
Bên cạnh đó, tất cả sự cúng lễ đúng Pháp đều có thể sinh ra phước báu tốt đẹp. Phước báu từ sự cúng lễ đúng Pháp được Đức Phật dạy trong kinh Bố Thí Và Cúng Dường Như Pháp (ĐTKVN, Tăng Chi Bộ III, phẩm Chư Thiên, phần Bố Thí); đó là phước báu từ sự bố thí, cúng dường - gọi là phước báu sáu phần, gồm ba phần phước thuộc người cúng dường, ba phần thuộc về người nhận.
Về phía người cúng dường, nếu trước, trong và sau khi cúng, họ sinh tâm hoan hỷ, tịnh tín thì sẽ được phước báu lớn.
Còn người nhận vật cúng dường là Đức Phật hay chư Tăng - những người đã đoạn tham, hướng đến việc đoạn tham, sân, si; thì các vị ấy sẽ mang đến phước báu tốt đẹp cho người cúng dường. Mặt khác, nếu vật phẩm cúng dường thanh tịnh - tức không phải từ những việc phi Pháp (như sát mạng chúng sinh), thì việc cúng dường đó cũng sẽ mang lại điều tốt lành.
Cho nên, đạo Phật không quy định ngày cúng lễ tốt; mà ngày nào đủ duyên cúng lễ đúng Pháp (đúng lời Đức Phật dạy), cúng dường đến những người cao quý thì đều tốt đẹp, mang lại phước báu lớn.
Cúng Rằm tháng Giêng có thể cúng vào ngày nào cũng được (ảnh minh họa)
Chuẩn bị lễ cúng Rằm tháng Giêng đơn giản
1. Đồ lễ
Để cúng lễ Rằm tháng Giêng được đầy đủ, trọn vẹn, chúng ta cần sắm 3 lễ:
- Cúng Phật: Sắm đủ hoặc tùy duyên các loại: Hương, hoa, trà, quả, thực: (xôi, chè hoặc bát cơm trắng).
- Cúng chư Thiên, Thần Linh: Sắm lễ như cúng Phật.
- Cúng hương linh, gia tiên: Sắm đủ hoặc tùy duyên hoa, quả, một mâm cơm (chay: rau, củ, quả; hoặc nếu là mâm cơm mặn thì chỉ nên có thịt tịnh nhục: thịt của chúng sinh đã chết, nhưng không do tự tay giết hoặc xui người khác giết hại).
Lưu ý:
– Hương: Tùy duyên dùng hương cây, hương trầm,… hoặc không có hương thì dùng tâm hương.
– Hoa: Các loài hoa có hương thơm (không kiêng về tên hoa và số lượng).
– Trà: Nước trà tỏa hương. Nếu không có nước trà thì có thể cúng bằng nước trắng.
– Quả: Số lượng tùy ý không kiêng kỵ 2 quả hay 4 quả,… và nên có loại quả chín thọ thực được.
2. Hướng tâm khi cúng lễ
- Dùng ba tâm kính Phật, trọng Thần, hiếu nghĩa với tổ tiên.
+ Biết ơn Phật đã ban bố chỉ dạy Pháp cứu khổ cho chúng sinh.
+ Biết ơn và tôn trọng các vị chư Thiên, Thiện Thần đã ủng hộ cho mình làm các việc thiện.
+ Biết ơn tổ tiên, cha mẹ đã sinh thành dưỡng dục chúng ta, đã tạo duyên cho chúng ta có họ hàng anh em, con cái.
Mâm cúng Rằm tháng Giêng (Tết Nguyên tiêu) (ảnh minh họa)
Văn cúng Rằm tháng Giêng
Mời quý vị vào link sau để tham khảo cách cúng Rằm tháng Giêng (Tết Nguyên tiêu):
https://chuabavang.com/van-khan-ram-thang-gieng-tet-nguyen-tieu-cau-an-d3286.html
Bài viết trên đây được tóm tắt từ lời giảng của Thầy Thích Trúc Thái Minh về ý nghĩa và cách cúng lễ Rằm tháng Giêng theo quan điểm đạo Phật. Chúc quý vị có một ngày Rằm tháng Giêng ý nghĩa, tạo được nhiều phước báu từ sự cúng lễ đúng Pháp của mình, giúp năm mới được bình an, may mắn.
Bài viết🞄 06/4/2025
Lễ quy y Tam Bảo chùa Ba Vàng được tổ chức hàng tháng theo nguyện vọng của Nhân dân. Nhân dân, Phật tử có thể tham gia theo hình thức trực tuyến hay trực tiếp
Bài viết 🞄 06/4/2025
Lễ quy y Tam Bảo chùa Ba Vàng được tổ chức hàng tháng theo nguyện vọng của Nhân dân. Nhân dân, Phật tử có thể tham gia theo hình thức trực tuyến hay trực tiếp
Bài viết🞄 29/3/2025
Dưới đây là những lời chúc lễ Phật đản ý nghĩa dành tặng cho gia đình, bạn bè, người yêu,... giúp mang lại phúc lành, phát sinh trí tuệ, thoát khỏi khổ đau.
Bài viết 🞄 29/3/2025
Dưới đây là những lời chúc lễ Phật đản ý nghĩa dành tặng cho gia đình, bạn bè, người yêu,... giúp mang lại phúc lành, phát sinh trí tuệ, thoát khỏi khổ đau.
Bài viết🞄 29/3/2025
Những bản nhạc Phật đản đầy ý nghĩa không chỉ tán dương sự đản sinh cao quý của Đức Phật mà còn giúp tăng trưởng thiện tâm và mang lại an lạc cho người nghe.
Bài viết 🞄 29/3/2025
Những bản nhạc Phật đản đầy ý nghĩa không chỉ tán dương sự đản sinh cao quý của Đức Phật mà còn giúp tăng trưởng thiện tâm và mang lại an lạc cho người nghe.
Bài viết🞄 28/3/2025
Vườn Lâm Tỳ Ni là nơi Đức Phật đản sinh, nằm tại quận Rupandehi (Nepal) - một trong tứ Thánh tích linh thiêng bậc nhất của Phật giáo.
Bài viết 🞄 28/3/2025
Vườn Lâm Tỳ Ni là nơi Đức Phật đản sinh, nằm tại quận Rupandehi (Nepal) - một trong tứ Thánh tích linh thiêng bậc nhất của Phật giáo.
Bài viết🞄 28/3/2025
Bồ Tát Hộ Minh (sau này là Đức Phật Thích Ca) quán sát đầy đủ nhân duyên về dòng họ, quốc độ, chúng sinh,... thì mới đản sinh xuống nhân gian.
Bài viết 🞄 28/3/2025
Bồ Tát Hộ Minh (sau này là Đức Phật Thích Ca) quán sát đầy đủ nhân duyên về dòng họ, quốc độ, chúng sinh,... thì mới đản sinh xuống nhân gian.
Bài viết🞄 28/3/2025
Hoa sen trong Phật giáo mang 8 đặc tính cao quý. Đây là biểu tượng thanh khiết gắn liền với chư Phật, Bồ tát, thể hiện sự giải thoát giữa trần ai.
Bài viết 🞄 28/3/2025
Hoa sen trong Phật giáo mang 8 đặc tính cao quý. Đây là biểu tượng thanh khiết gắn liền với chư Phật, Bồ tát, thể hiện sự giải thoát giữa trần ai.
Bài viết🞄 24/3/2025
Ngài Ca Diếp là vị Thánh tăng đệ nhất đầu đà trong 10 đại đệ tử của Đức Phật. Dù sinh ra trong gia đình quyền quý nhưng Ngài đã từ bỏ mọi dục lạc, dấn thân xuất gia.
Bài viết 🞄 24/3/2025
Ngài Ca Diếp là vị Thánh tăng đệ nhất đầu đà trong 10 đại đệ tử của Đức Phật. Dù sinh ra trong gia đình quyền quý nhưng Ngài đã từ bỏ mọi dục lạc, dấn thân xuất gia.
Bài viết🞄 22/3/2025
Nhiều người sợ rằng, cúng thí thực sẽ bị cô hồn theo và quấy nhiễu. Nhưng nếu cúng đúng cách theo lời Phật dạy, bản thân và gia đình sẽ được bình an.
Bài viết 🞄 22/3/2025
Nhiều người sợ rằng, cúng thí thực sẽ bị cô hồn theo và quấy nhiễu. Nhưng nếu cúng đúng cách theo lời Phật dạy, bản thân và gia đình sẽ được bình an.
Bài viết🞄 22/3/2025
Thiên thượng thiên hạ, duy ngã độc tôn là câu nói hoàn toàn xác đáng; xét đầy đủ công hạnh, đây chính là lời tuyên ngôn, chứ không phải là kiêu mạn.
Bài viết 🞄 22/3/2025
Thiên thượng thiên hạ, duy ngã độc tôn là câu nói hoàn toàn xác đáng; xét đầy đủ công hạnh, đây chính là lời tuyên ngôn, chứ không phải là kiêu mạn.
Bài viết🞄 14/3/2025
Lễ Ngũ Bách Danh chùa Ba Vàng là cơ hội để quý Nhân dân, Phật tử được thực hành sám hối, tu tập giúp tăng trưởng phúc báu, mang lại bình an cho gia đình.
Bài viết 🞄 14/3/2025
Lễ Ngũ Bách Danh chùa Ba Vàng là cơ hội để quý Nhân dân, Phật tử được thực hành sám hối, tu tập giúp tăng trưởng phúc báu, mang lại bình an cho gia đình.
Bài viết🞄 14/3/2025
Mỗi khi đi chùa, nhiều người thường băn khoăn về những điều kiêng kỵ vì sợ phạm vào sai lầm. Dưới đây là 6 lưu ý quan trọng cho người đi lễ chùa.
Bài viết 🞄 14/3/2025
Mỗi khi đi chùa, nhiều người thường băn khoăn về những điều kiêng kỵ vì sợ phạm vào sai lầm. Dưới đây là 6 lưu ý quan trọng cho người đi lễ chùa.
Bài viết🞄 14/3/2025
Bài viết dưới đây sẽ cung cấp đầy đủ thông tin về Tứ diệu đế cũng như phương pháp để thoát khỏi mọi khổ đau, được an lành, hạnh phúc.
Bài viết 🞄 14/3/2025
Bài viết dưới đây sẽ cung cấp đầy đủ thông tin về Tứ diệu đế cũng như phương pháp để thoát khỏi mọi khổ đau, được an lành, hạnh phúc.
Bài viết🞄 13/3/2025
Niết bàn không phải một cõi giới hay trú xứ, mà là trạng thái tâm của chúng ta khi đã diệt hết các phiền não. Có bốn loại Niết bàn.
Bài viết 🞄 13/3/2025
Niết bàn không phải một cõi giới hay trú xứ, mà là trạng thái tâm của chúng ta khi đã diệt hết các phiền não. Có bốn loại Niết bàn.
Bài viết🞄 08/3/2025
Ông vì 1 lần vứt bỏ con mà kiếp sau bị bỏ rơi 7 lần; nhưng nhờ phước thiện tích lũy mà thoát chết 7 lần, sau đó đã được cuộc sống hạnh phúc.
Bài viết 🞄 08/3/2025
Ông vì 1 lần vứt bỏ con mà kiếp sau bị bỏ rơi 7 lần; nhưng nhờ phước thiện tích lũy mà thoát chết 7 lần, sau đó đã được cuộc sống hạnh phúc.
Bài viết🞄 08/3/2025
Xuất gia gồm có ba ý nghĩa là: xuất thế tục gia, xuất tam giới gia, xuất phiền não gia. Người có chí nguyện xuất gia phải đáp ứng những điều kiện nhất định.
Bài viết 🞄 08/3/2025
Xuất gia gồm có ba ý nghĩa là: xuất thế tục gia, xuất tam giới gia, xuất phiền não gia. Người có chí nguyện xuất gia phải đáp ứng những điều kiện nhất định.
Bài viết🞄 07/3/2025
Dưới đây là những lời chúc 8/3 hay, ý nghĩa để gửi gắm yêu thương, mang đến an lành qua những tấm thiệp, tin nhắn hay mạng xã hội,...
Bài viết 🞄 07/3/2025
Dưới đây là những lời chúc 8/3 hay, ý nghĩa để gửi gắm yêu thương, mang đến an lành qua những tấm thiệp, tin nhắn hay mạng xã hội,...
