Khi thế giới ngày càng phát triển, công nghệ càng hiện đại thì chúng ta càng phải căng mình để tiếp thu nguồn kiến thức mới, đáp ứng nhu cầu cuộc sống. Chúng ta học từ lúc nhỏ cho đến khi trưởng thành; mải miết học thật nhiều với mong muốn mình sẽ thành đạt, giàu có, hạnh phúc. Bởi từ lâu chúng ta cho rằng tài giỏi, thành công, có tiền tài, địa vị là đứng được ở vạch đích của hạnh phúc.
Nhưng thực tế, có những người nổi tiếng, giàu có, đứng ở đỉnh cao của sự nghiệp vẫn không tìm được niềm hạnh phúc chân thật, dẫn đến buồn chán, thất vọng mà tự tử.
Vậy hạnh phúc thật sự là gì? Làm thế nào để tìm được hạnh phúc đó?
Khép lại ngày trải nghiệm đầu tiên với chương trình “Không ra ngoài, hãy ở nhà chống dịch. Quay về khám phá vườn tâm” chúng ta sẽ tìm hiểu con đường đưa ta đến hạnh phúc qua bài viết “Chìa khóa để hóa giải mọi khó khăn trong cuộc sống” cùng những lời chia sẻ của Sư Phụ Thích Trúc Thái Minh.

Thực trạng trong cuộc sống hiện nay

Theo thống kê của tổ chức Y tế thế giới (WHO), 10 năm trở lại đây tỷ lệ người chán đời, tự tử trên thế giới đang ở mức rất cao. Đặc biệt là những nước công nghiệp phát triển như Hàn Quốc, Nhật Bản, Mỹ, Canada,... Ước tính của WHO cho thấy cứ 40 giây trên thế giới lại có một người tự tử. Theo nghiên cứu của Viện Sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai, tại Việt Nam có khoảng hơn 40.000 người tự tử do trầm cảm mỗi năm. Tình trạng chán đời, tuyệt vọng, tự tử xảy ra ở rất nhiều độ tuổi, địa vị xã hội khác nhau: từ người trẻ, học sinh, sinh viên cho đến trung niên, những tầng lớp danh gia, vọng tộc, vương tôn công tử, hay giới văn nghệ sĩ...
Trước thực trạng đáng báo động này, Sư Phụ Thích Trúc Thái Minh chia sẻ: “Trong cuộc đời này, chúng ta sẽ gặp phải rất nhiều những điều bất như ý; những nghịch cảnh khiến chúng ta buồn, chán nản, thất vọng. Kể cả người thành đạt, họ cũng có những lúc chán nản, tuyệt vọng. Vậy bao nhiêu kiến thức mà mình học, kiến thức mình trang bị để đâu mà nó không giúp mình những giây phút như vậy?”

>>> Tự tử: Nguyên nhân và phương pháp loại trừ theo quan điểm Phật giáo

Bên cạnh đó, Sư Phụ cũng chia sẻ thêm: “Thầy đã từng tiếp xúc với một số bạn có những ý nghĩ tuyệt vọng như vậy. Các bạn ấy còn rất trẻ trung, sinh viên đại học, tốt nghiệp loại giỏi mà vẫn bị những cú sốc cuộc đời đến nỗi tuyệt vọng, muốn quyên sinh. Lúc ấy Thầy mới thấy, kiến thức mà mình học được, góp nhặt được nó giúp mình phần nào thôi; còn khi mình bị khủng hoảng thì nó không cứu được mình. Lúc ấy, Thầy mới thấy trong các môn học mà cuộc đời trang bị cho mình còn thiếu một môn rất quan trọng. Nếu thiếu nó là thiếu căn bản cho cuộc đời của chúng ta”.
Vậy môn học nào mới “cứu” được chúng ta những lúc khó khăn, tuyệt vọng? Trong buổi giao lưu, Sư Phụ Thích Trúc Thái Minh mong muốn tặng các bạn trẻ “chiếc chìa khóa” để hóa giải tất cả những khó khăn, chướng ngại trong cuộc đời của mình. “Chiếc chìa khóa” này không ở đâu xa mà ngay nơi tâm chúng ta. Nếu khám phá vườn tâm này chúng ta sẽ tìm được chìa khóa giúp ta vượt qua được mọi ngướng ngại, chông gai trong cuộc đời.

Tầm quan trọng của việc hiểu về tâm

Trong kinh Hoa Nghiêm Đức Phật dạy:
“Ba điểm như sao sáng,
Móc câu tựa trăng tà
Đọa sa hay thành Phật
Một tâm ấy mà ra”.
Từ trước đến nay, chúng ta đã thu nạp biết bao nguồn kiến thức, việc gì cũng muốn biết nhưng lại bỏ quên đi một thứ rất quan trọng đó chính là tâm của mình. Nội tâm quan trọng là thế, nó khiến mình vui, buồn, yêu, ghét mà mình lại bỏ quên, không hiểu gì về nó thì quả thật là một thiếu sót rất lớn. Trong buổi trò chuyện với CLB Tuổi trẻ, Sư Phụ lý giải: “Chúng ta ai cũng có hai phần là thân và tâm. Thân này là vật chất, y học có thể nghiên cứu, tìm hiểu sự vận hành của thân. Nhưng còn phần gọi là tâm, ai nghiên cứu đây? Có thầy thuốc, bác sĩ nào có thể ngồi nghiên cứu tâm của mình không? Nghiên cứu tâm của người khác khó lắm. Muốn hiểu được tâm thì phải chính người đó tìm hiểu, khám phá mới hiểu được tâm của họ. Nên chúng ta thấy vườn tâm này, mình phải chăm sóc, mình phải cày xới, mình phải vun trồng mới được, không ai chăm cho mình được đâu”.

Bên cạnh đó, Sư Phụ chia sẻ thêm về tầm quan trọng của tâm trong cuộc sống: “Tâm rất quý, nó giúp các bạn biết bao nhiêu. Nên Phật dạy không phải bà con thân thích có thể giúp được mình. Mà tâm này hướng đến điều chân chính sẽ giúp được chính mình. Không phải ai mà là tâm giúp cho mình tất cả mọi việc. Tất cả mọi việc trên đời đều phải nhờ vào nó. Biết ăn, biết nói là phải nhờ vào tâm. Mọi người quý mến cũng nhờ tâm này, bị ghét bỏ cũng ở tâm này, bất hạnh hay may mắn cũng đến từ tâm của chúng ta”.

Qua lời Sư Phụ giảng giải chúng ta biết rằng, tâm của mình quan trọng đến nhường nào. Tâm mình gần gũi nhất, thiết thực nhất với mình; nó là chủ nhân cuộc sống và nó quyết định số phận của mình. Vì vậy, học về tâm là môn học vô cùng quan trọng và cần thiết để chúng ta sống trong đời đầy khó khăn thử thách nhưng vẫn nhẹ nhàng bước qua.

Buồn, vui, sướng, khổ đều do tâm

Cuộc sống ngày nay, chúng ta rất dễ đánh mất chính mình vì chạy theo ngoại cảnh mà không hề hay biết. Vì không xoay lại tâm nên khi ngoại cảnh thay đổi mình cũng dễ dàng đổ vỡ do tâm không vững vàng.
Trước thực trạng nhiều người chán nản, tuyệt vọng dẫn đến tự tử, quyên sinh, Sư Phụ chia sẻ: “Tại sao người ta phải tự tử, quyên sinh như vậy? Vì người ta không hiểu được tâm, không làm chủ được tâm này. Tại sao trước khó khăn chúng ta gục ngã, không đứng dậy được, không vượt lên được? Vì mình không làm chủ được tâm mình, không biết nó thế nào, nó bảo sao mình phải làm vậy. Mình là nô lệ cho chính tâm của mình. Nó buồn thì mình phải buồn. Nó cho vui thì mình được vui. Nó bảo chán đời là mình phải chán đời. Nhưng nếu các bạn quay về tìm hiểu nó, rèn luyện nó thì các bạn sẽ làm chủ được nó”.
Bên cạnh đó, Sư Phụ cũng chia sẻ thêm về tầm quan trọng của tâm: “Tâm mình cũng là tất cả cuộc đời này: Buồn hay vui, sướng hay khổ, may mắn hay bất hạnh, thành đạt hay thất bại, sang hay hèn, giàu hay nghèo… tất cả đều từ mảnh vườn này mà ra. Nên Thầy mới nói tâm rất quan trọng. Nếu các bạn không quay về khám phá, tìm hiểu mảnh vườn của chính mình thì các bạn bỏ lỡ một cơ hội rất lớn. Cơ hội để thành đạt, cơ hội để vượt khổ. Bỏ lỡ cơ hội đó là một sự mất mát rất lớn”.

Trong kinh Pháp Cú, Đức Phật dạy:
“Dẫu tại bãi chiến trường
Thắng ngàn ngàn quân địch
Không bằng thắng chính mình
Ấy chiến thắng tối thượng”.
Sư Phụ giảng giải: “Thắng chính mình là thắng được cái tâm của mình. Những tâm bất thiện, chán đời, tuyệt vọng; những tâm buông lung, lười biếng mình thắng được nó. Đó là chiến thắng tối thượng nhất. Nên người thắng được tâm mới thực sự là anh hùng chân thật”.
Từ trong thực tế chúng ta thấy, biết bao vị tướng oai hùng, dũng mãnh nơi chiến trường nhưng lại dễ dàng gục ngã bởi nhan sắc của người phụ nữ; gục ngã bởi danh lợi, địa vị khi trở lại cuộc sống đời thường. Cũng bởi vì họ không chiến thắng được chính bản thân mình, không làm chủ được tâm nên dễ dàng bị khuất phục. Quả thật nếu để tâm mình hoang dại không được chăm sóc, tưới tẩm, gieo trồng hạt giống tốt đẹp thì chắc chắn cuộc sống chúng ta sẽ rất đau khổ, phiền muộn.

Qua lời giảng của Sư Phụ Thích Trúc Thái Minh chúng ta biết rằng chìa khóa để hóa giải mọi khó khăn, khổ đau trong cuộc sống chính là hiểu về tâm. Vậy làm sao để chúng ta hiểu về tâm? Làm sao để chúng ta khám phá và điều phục “mảnh vườn tâm”, giúp cuộc sống của chính mình được an lạc, hạnh phúc. Chìa khóa ấy sẽ tiếp tục được hé mở trong những bài giảng tiếp theo của Sư Phụ Thích Trúc Thái Minh.
Mời quý Phật tử, những thành viên tham gia chương trình hãy bình luận quan điểm của mình về tầm quan trọng của việc “hiểu về tâm” trong cuộc sống sau khi kết thúc ngày đầu tiên tham gia chương trình nhé!

Hạnh Liên