Lục Tổ Huệ Năng là thiền sư nổi tiếng trong lịch sử Thiền Tông Trung Hoa. Là người kế tiếp Ngũ Tổ Hoằng Nhẫn, trở thành vị Tổ thứ 6 của Thiền Tông Trung Hoa.
21/02/2020
Mục lục [Ẩn]
Lục Tổ Huệ Năng là tấm gương sáng cho hàng đệ tử xuất gia và tại gia về ý chí của bậc tu hành, vượt qua mọi chướng ngại, khó khăn để quyết hướng tới đạo quả Vô Thượng Bồ Đề.
Để hiểu hơn về cuộc đời và ý chí tu hành của Ngài, kính mời quý vị đón đọc bài viết dưới đây qua lời giảng của Sư Phụ Thích Trúc Thái Minh.
Lục Tổ Huệ Năng là ai?
Lục Tổ Huệ Năng là thiền sư nổi tiếng trong lịch sử Thiền Tông Trung Hoa. Ngài chính là người kế tiếp Ngũ Tổ Hoằng Nhẫn, trở thành vị Tổ thứ 6 của Thiền Tông Trung Hoa.
Cuộc đời Lục Tổ Huệ Năng và câu chuyện truyền y bát
Lục Tổ Huệ Năng sinh ngày 08 tháng 02 năm Mậu Tuất (638) trong gia đình nghèo tại Tân Châu, xứ Lãnh Nam, Trung Quốc. Cha mang bệnh rồi mất sớm khi Ngài mới lên ba. Tuy không biết chữ nhưng với tâm hiếu thảo và bản tính thông minh, hàng ngày Ngài vào rừng đốn củi đem ra chợ đổi gạo nuôi mẹ.
Một hôm, khi mang củi đến nhà cho khách, Ngài nghe được bài kinh từ trong vang ra. Sau khi hỏi và được chủ nhà cho biết đó là kinh Kim Cang được Ngũ Tổ Hoằng Nhẫn khuyên trì tụng. Nghe xong, Ngài xin mẹ cho đi tìm Ngũ Tổ học đạo và được mẹ đồng ý.
Trải qua hơn một tháng, Lục Tổ mới đến huyện Huỳnh Mai, trước mặt Ngũ Tổ Hoằng Nhẫn, Ngài bày tỏ mong muốn duy nhất là cầu làm Phật. Tuy nhiên, Lục Tổ Huệ Năng lại được Ngũ Tổ phân công xuống bếp làm công quả; ở đây, Lục Tổ chuyên tâm bổ củi, giã gạo. Cối gạo to, chày đạp lớn; người lại gầy ốm, không đủ sức nặng cất được chày đạp, Ngài phải cột thêm đá vào lưng để đủ sức giã gạo. Dù vậy nhưng Ngài vẫn miệt mài, chăm chỉ làm việc, chưa bao giờ trễ nải, lười biếng.
Trong thời gian dài đeo đá trên lưng giã gạo, sợi dây cứa vào da thịt của Ngài khiến da bị trầy xước, bong tróc và chảy máu, thậm chí bị thối thịt và xuất hiện những con giòi. Tuy nhiên, khi nhìn thấy những con giòi rơi xuống đất, Lục Tổ Huệ Năng bình thản nhặt lên và đặt vào vị trí cũ trên da thịt, tiếp tục chuyên tâm vào công việc được giao.
Bức tranh Lục Tổ Huệ Năng đeo đá trên lưng giã gạo
Một hôm, Ngũ Tổ xuống nhà bếp, đi qua chỗ Ngài đang mang đá giã gạo, Ngũ Tổ bảo: “Ngươi vì đạo quên mình như thế ư? Ta biết ngươi căn tánh lanh lợi, nhưng ngại kẻ khác hại ngươi nên ta không nói chuyện với ngươi, ngươi có biết chăng?”.
Ngài thưa: “Con đã biết thế”.
Ngũ Tổ Hoằng Nhẫn biết thời cơ truyền Pháp đã đến, liền ra lệnh cho toàn chúng đệ tử trình bài kệ kinh nghiệm tu tập. Trong số chúng bảy trăm người chỉ có Thượng tọa Thần Tú viết kệ:
“Thân là cây Bồ Đề
Tâm như đài gương sáng
Luôn luôn siêng lau chùi
Chớ để bụi trần bám”.
Ngài Thần Tú viết xong bài kệ, ai cũng tấm tắc khen hay, cho rằng Ngài xứng đáng được truyền y bát. Ngài Huệ Năng nghe bài kệ của Ngài Thần Tú cũng nhờ người viết giúp một bài kệ:
“Bồ Đề vốn không câyGương sáng cũng không đàiXưa nay không một vậtNào chỗ bám trần ai?”
Khi ấy, Tổ Hoằng Nhẫn đi qua, đọc được bài kệ của Ngài Huệ Năng, nhưng không muốn động chúng nên sai người xóa bài kệ đi. Mấy hôm sau, trong đêm Ngũ Tổ xuống nhà bếp, đến chỗ Ngài Huệ Năng giã gạo hỏi: “Gạo trắng chưa?”. Ngài đáp: “Gạo đã trắng mà chưa có sàng”. Ngũ Tổ bèn cầm gậy gõ lên tay cối ba lần, rồi trở về. Canh ba đêm ấy Ngũ Tổ Hoằng Nhẫn truyền Pháp và trao y bát cho Huệ Năng.
Từ đó Lục Tổ Huệ Năng trở thành vị Tổ thứ sáu Thiền Tông Trung Hoa. Sau đó Ngài đưa Lục Tổ Huệ Năng qua sông trở về phương Nam. Trên thuyền Ngũ Tổ bảo: “Để ta độ con”. Đáp lại Thầy, Lục Tổ thưa: “Khi mê Thầy độ, khi ngộ con tự độ”. Khi đến bờ, Ngũ Tổ cũng căn dặn: “Con không chỉ độ chính mình mà còn phải độ chúng sinh”.
Ngài Ngũ Tổ Hoằng Nhẫn đưa Lục Tổ Huệ Năng qua sông (Bức tranh được treo tại nhà thờ Tổ chùa Ba Vàng)
Sau khi được Ngũ Tổ truyền y bát, Ngài Huệ Năng đã gặp phải sự phản ứng mạnh mẽ từ những người ủng hộ Ngài Thần Tú. Họ truy đuổi để giành lại y bát vì cho rằng Ngài không xứng đáng được trao y bát, tiếp nối dòng thiền mà Tổ truyền trao.
Trên đường du hóa Ngài trải qua vô số khó khăn, cản trở. Điều đặc biệt của Lục Tổ Huệ Năng chính là ý chí tu hành tuyệt vời. Từ lúc còn nhỏ cho đến thời gian ở Huỳnh Mai; sau là những năm tháng sống ẩn dật, có lúc gặp khó khăn phải xin gia nhập vào đoàn thợ săn. Không những thế, đến bữa ăn, Ngài hái rau luộc nhờ trong nồi thịt, rồi chỉ ăn rau, không ăn thịt. Tu hành mặc dù không có chùa, không trong hình tướng của người xuất gia nhưng tâm Ngài vẫn luôn kiên cố, không một mảy may lay động.
Noi gương Lục Tổ Huệ Năng - Chư Tăng Ni chùa Ba Vàng nỗ lực tu tập, hoằng dương chính Pháp
Ý chí tu hành của Lục Tổ Huệ Năng như tấm gương để chư Tăng Ni, Phật tử noi gương mà tinh tấn tu hành tầm cầu giác ngộ giải thoát. Khoác trên mình tấm huỳnh y giải thoát, dưới sự giáo dưỡng trên Sư Phụ Thích Trúc Thái Minh, chư Tăng chùa Ba Vàng luôn ghi nhớ chí nguyện xuất gia cao cả trên cầu thành Phật dưới độ chúng sinh. Các Thầy ngày đêm tu tập trong rừng, thực hành ăn ngày một bữa (trừ khi lao động nặng, vất vả thì uống thêm bột hoặc sữa). Đây là phương pháp tu tập của chúng Tăng có từ thời Đức Phật tại thế; chư Tăng ngày ăn một bữa, một bát ba y, thường ở trong rừng, ngủ dưới gốc cây bởi rừng là môi trường rất tốt cho hành giả tu tập.
Bất kể ngày hay đêm, nắng nóng hay mưa giông, chư Tăng chùa Ba Vàng vẫn nghiêm trì thực hành pháp hạnh đầu đà, tiếp nối mạng mạch Phật Pháp của Đức Phật và các vị chư Tổ để lại. Với tâm trường viễn, giác ngộ Pháp Phật, chư Tăng tu tập trong rừng không chỉ “chiến đấu” với những phiền não, cấu uế trong tâm, mà còn phải “chiến đấu” với ngoại cảnh mưa gió, bão bùng, rắn rết,... để quyết chí cầu Vô Thượng Bồ Đề, làm lợi ích cho chúng sinh.
Bên cạnh đó, các Phật tử tu học tại chùa cũng như Phật tử tại gia luôn cố gắng thực hành giới theo sự chỉ dạy trên Sư Phụ Thích Trúc Thái Minh và đại Tăng. Giữ gìn năm giới, thực tập ba tâm: Cung kính - Vâng lời - Biết ơn; biết bố thí, cúng dường, hộ trì Tam Bảo,... Đây cũng chính là việc làm thiết thực để hoằng truyền Phật Pháp, đền đáp tứ trọng ân, góp phần vào công cuộc xây dựng đất nước phồn vinh và thế giới an lành.
Chư Tăng miên mật thực hành Pháp Phật; chiến đấu với nội tâm và ngoại cảnh khắc nghiệt bất kể ngày hay đêm
Chư Tăng quyết chí tu tập để chiến thắng cám dỗ, dục vọng; đạt được an vui, giải thoát
Phật tử chùa Ba Vàng thực hành hạnh bố thí, cúng dường tới bậc tu hành phạm hạnh
Các Phật tử tại gia chăm chỉ tu học Phật Pháp để mang lại lợi ích cho bản thân cũng như lợi ích cho chúng sinh
Giáo Pháp của Phật không phân chia người Bắc, kẻ Nam, kẻ sang, người hèn, học rộng hay dốt kém. Tất cả đến với giáo Pháp của Phật đều được lợi ích, an vui. Mong rằng qua bài viết trên, quý Phật tử sẽ nương tựa vững chắc nơi giáo Pháp của Phật để tiến tu trên con đường tầm cầu giác ngộ.
Nhân vật Phật giáo🞄 01/12/2025
Thiền sư Kim Bích Phong là vị thiền sư lỗi lạc, tu tập buông bỏ mọi tham ái. Khi nhận ra tâm còn tham luyến bình bát bằng ngọc, Ngài liền đập vỡ và sau đó nhập định.
Nhân vật Phật giáo 🞄 01/12/2025
Thiền sư Kim Bích Phong là vị thiền sư lỗi lạc, tu tập buông bỏ mọi tham ái. Khi nhận ra tâm còn tham luyến bình bát bằng ngọc, Ngài liền đập vỡ và sau đó nhập định.
Nhân vật Phật giáo🞄 30/11/2025
Ông Tô Đông Pha là một vị quan thời nhà Tống, đặc biệt yêu thích Phật giáo. Trong sự nghiệp tu hành, ông Tô Đông Pha được Ngài Phật Ấn “thử tâm” hai lần, điều này đã giúp ông tỏ ngộ về bản thân.
Nhân vật Phật giáo 🞄 30/11/2025
Ông Tô Đông Pha là một vị quan thời nhà Tống, đặc biệt yêu thích Phật giáo. Trong sự nghiệp tu hành, ông Tô Đông Pha được Ngài Phật Ấn “thử tâm” hai lần, điều này đã giúp ông tỏ ngộ về bản thân.
Nhân vật Phật giáo🞄 27/11/2025
Vua Udena (hay Udayana, vua Ưu Điền) là vị quân vương của nước Vatsa - một trong 16 vương quốc hùng mạnh của Ấn Độ cổ, với kinh đô là thành phố Kosambi.
Nhân vật Phật giáo 🞄 27/11/2025
Vua Udena (hay Udayana, vua Ưu Điền) là vị quân vương của nước Vatsa - một trong 16 vương quốc hùng mạnh của Ấn Độ cổ, với kinh đô là thành phố Kosambi.
Nhân vật Phật giáo🞄 23/11/2025
Ngài Na Tiên là người đã dùng trí tuệ siêu phàm, vô song của mình để nhiếp phục vua Mi Lan Đà kiêu hùng bậc nhất và giúp chánh Pháp được hưng thịnh, xiển dương.
Nhân vật Phật giáo 🞄 23/11/2025
Ngài Na Tiên là người đã dùng trí tuệ siêu phàm, vô song của mình để nhiếp phục vua Mi Lan Đà kiêu hùng bậc nhất và giúp chánh Pháp được hưng thịnh, xiển dương.
Nhân vật Phật giáo🞄 16/11/2025
A Xà Thế là vị vua phạm tội giết cha, hại Phật. Nhưng nhờ lòng từ bi hóa độ của Như Lai mà vua A Xà Thế biết sám hối, giải thoát khỏi địa ngục khổ đau.
Nhân vật Phật giáo 🞄 16/11/2025
A Xà Thế là vị vua phạm tội giết cha, hại Phật. Nhưng nhờ lòng từ bi hóa độ của Như Lai mà vua A Xà Thế biết sám hối, giải thoát khỏi địa ngục khổ đau.
Nhân vật Phật giáo🞄 15/11/2025
Thiền sư Khuy Cơ là vị thiền sư có nhân duyên xuất gia đặc biệt. Thời tại gia, Ngài được hưởng sung sướng, nên khi vua hạ lệnh cho Ngài đi tu, Ngài yêu cầu phải có ba xe theo: xe rượu, xe thịt, xe gái đẹp,...
Nhân vật Phật giáo 🞄 15/11/2025
Thiền sư Khuy Cơ là vị thiền sư có nhân duyên xuất gia đặc biệt. Thời tại gia, Ngài được hưởng sung sướng, nên khi vua hạ lệnh cho Ngài đi tu, Ngài yêu cầu phải có ba xe theo: xe rượu, xe thịt, xe gái đẹp,...
Nhân vật Phật giáo🞄 15/11/2025
Thiền sư Hương Nghiêm Trí Nhàn là vị thiền sư có nhân duyên ngộ đạo rất đặc biệt. Khi nghe tiếng sỏi văng vào gốc tre, Ngài ngộ ra sự “nghèo” trong tâm (đó là khi tâm sạch trơn, không nắm giữ,...).
Nhân vật Phật giáo 🞄 15/11/2025
Thiền sư Hương Nghiêm Trí Nhàn là vị thiền sư có nhân duyên ngộ đạo rất đặc biệt. Khi nghe tiếng sỏi văng vào gốc tre, Ngài ngộ ra sự “nghèo” trong tâm (đó là khi tâm sạch trơn, không nắm giữ,...).
Nhân vật Phật giáo🞄 13/11/2025
Vua Mi Lan Đà là vị đế vương đã từng bức bách các Sa-môn bởi trí biện luận sắc bén. Nhưng nhờ có cuộc vấn đáp với Ngài Na Tiên mà vua được khai ngộ, trở thành người hộ trì Phật Pháp.
Nhân vật Phật giáo 🞄 13/11/2025
Vua Mi Lan Đà là vị đế vương đã từng bức bách các Sa-môn bởi trí biện luận sắc bén. Nhưng nhờ có cuộc vấn đáp với Ngài Na Tiên mà vua được khai ngộ, trở thành người hộ trì Phật Pháp.
Nhân vật Phật giáo🞄 07/11/2025
Đức Phật từ chối tấm y của di mẫu Kiều Đàm Di dâng cúng. Bởi Ngài muốn bà cúng dường chư Tăng, để kết duyên lành với Tam Bảo và hưởng phúc báu trong mai sau.
Nhân vật Phật giáo 🞄 07/11/2025
Đức Phật từ chối tấm y của di mẫu Kiều Đàm Di dâng cúng. Bởi Ngài muốn bà cúng dường chư Tăng, để kết duyên lành với Tam Bảo và hưởng phúc báu trong mai sau.
Nhân vật Phật giáo🞄 04/11/2025
Thiên Ma Ba Tuần (Ma Vương) là vua cõi Trời Tha Hóa Tự Tại (cõi Trời cao nhất trong cõi Trời Dục Giới), chuyên cản phá thiện pháp.
Nhân vật Phật giáo 🞄 04/11/2025
Thiên Ma Ba Tuần (Ma Vương) là vua cõi Trời Tha Hóa Tự Tại (cõi Trời cao nhất trong cõi Trời Dục Giới), chuyên cản phá thiện pháp.
Nhân vật Phật giáo🞄 02/11/2025
Đức Phổ Hiền Bồ Tát được biết đến với 10 hạnh nguyện vô cùng cao quý, rộng lớn. Nếu ai thực hành theo 10 hạnh nguyện sẽ được lợi ích trong hiện tại và vị lai.
Nhân vật Phật giáo 🞄 02/11/2025
Đức Phổ Hiền Bồ Tát được biết đến với 10 hạnh nguyện vô cùng cao quý, rộng lớn. Nếu ai thực hành theo 10 hạnh nguyện sẽ được lợi ích trong hiện tại và vị lai.
Nhân vật Phật giáo🞄 02/11/2025
Bồ tát Long Thọ là vị chư Tăng nổi tiếng, Tổ sư thứ 14 của Thiền Tông. Ngài từng cảm hóa được tên trộm trở thành người lương thiện, quay về tu tập và đắc Thánh quả.
Nhân vật Phật giáo 🞄 02/11/2025
Bồ tát Long Thọ là vị chư Tăng nổi tiếng, Tổ sư thứ 14 của Thiền Tông. Ngài từng cảm hóa được tên trộm trở thành người lương thiện, quay về tu tập và đắc Thánh quả.
Nhân vật Phật giáo🞄 31/10/2025
Thánh Tổ Kiều Đàm Di (di mẫu của Đức Phật) là bậc Ni trưởng đạo hạnh, người có công lớn trong việc giúp người nữ được xuất gia, đặt nền móng cho Ni đoàn.
Nhân vật Phật giáo 🞄 31/10/2025
Thánh Tổ Kiều Đàm Di (di mẫu của Đức Phật) là bậc Ni trưởng đạo hạnh, người có công lớn trong việc giúp người nữ được xuất gia, đặt nền móng cho Ni đoàn.
Nhân vật Phật giáo🞄 31/10/2025
La Hầu La là con trai của Thái tử Tất Đạt Đa (tức Đức Phật). Trong lần Đức Phật về thăm quê, La Hầu La đã xin Phật gia tài và Ngài đã trao tài sản siêu thế của bậc Thánh cho con trai.
Nhân vật Phật giáo 🞄 31/10/2025
La Hầu La là con trai của Thái tử Tất Đạt Đa (tức Đức Phật). Trong lần Đức Phật về thăm quê, La Hầu La đã xin Phật gia tài và Ngài đã trao tài sản siêu thế của bậc Thánh cho con trai.
Nhân vật Phật giáo🞄 31/10/2025
La Hầu La là con trai duy nhất của Thái tử Tất Đạt Đa (Đức Phật sau này), xuất gia từ năm 7 tuổi. Ngài đã tu hạnh nhẫn nhục và chứng đắc Thánh quả.
Nhân vật Phật giáo 🞄 31/10/2025
La Hầu La là con trai duy nhất của Thái tử Tất Đạt Đa (Đức Phật sau này), xuất gia từ năm 7 tuổi. Ngài đã tu hạnh nhẫn nhục và chứng đắc Thánh quả.
Nhân vật Phật giáo🞄 16/10/2025
Vua Lưu Ly (hay còn gọi là Tỳ Lưu Ly) là người con trai thứ hai của đức vua Ba Tư Nặc, trị vì nước Kiều Tát La; mẹ của ông là hoàng hậu Mạt Lợi.
Nhân vật Phật giáo 🞄 16/10/2025
Vua Lưu Ly (hay còn gọi là Tỳ Lưu Ly) là người con trai thứ hai của đức vua Ba Tư Nặc, trị vì nước Kiều Tát La; mẹ của ông là hoàng hậu Mạt Lợi.
Nhân vật Phật giáo🞄 03/10/2025
Để đủ nhân duyên trở thành đại đệ tử của Đức Phật trong kiếp này, Tôn giả Xá Lợi Phất và Tôn giả Mục Kiều Liên đã cùng lập lời nguyện trong quá khứ.
Nhân vật Phật giáo 🞄 03/10/2025
Để đủ nhân duyên trở thành đại đệ tử của Đức Phật trong kiếp này, Tôn giả Xá Lợi Phất và Tôn giả Mục Kiều Liên đã cùng lập lời nguyện trong quá khứ.
Nhân vật Phật giáo🞄 01/10/2025
Liên Hoa Sắc là vị Tỳ Kheo Ni có thần thông bậc nhất trong Ni chúng. Nhờ Đức Phật giáo hóa, từ một kỹ nữ mà bà đã giác ngộ, xuất gia và chứng Thánh quả.
Nhân vật Phật giáo 🞄 01/10/2025
Liên Hoa Sắc là vị Tỳ Kheo Ni có thần thông bậc nhất trong Ni chúng. Nhờ Đức Phật giáo hóa, từ một kỹ nữ mà bà đã giác ngộ, xuất gia và chứng Thánh quả.
Nhân vật Phật giáo🞄 23/9/2025
Ngài Bàn Đặc là người kém trí, bốn tháng không thuộc nổi một bài kệ. Nhờ nhất tâm vâng lời Phật dạy mà Ngài đã đắc đạo, thông suốt tam tạng kinh điển.
Nhân vật Phật giáo 🞄 23/9/2025
Ngài Bàn Đặc là người kém trí, bốn tháng không thuộc nổi một bài kệ. Nhờ nhất tâm vâng lời Phật dạy mà Ngài đã đắc đạo, thông suốt tam tạng kinh điển.
