Thiền sư Khuy Cơ (Thiền sư Ba Xe): Từ “ba xe” trần tục đến trí tuệ giải thoát
15/11/2025
Thiền sư Khuy Cơ là vị thiền sư có nhân duyên xuất gia đặc biệt. Thời tại gia, Ngài được hưởng sung sướng, nên khi vua hạ lệnh cho Ngài đi tu, Ngài yêu cầu phải có ba xe theo: xe rượu, xe thịt, xe gái đẹp,...
15/11/2025
Mục lục [Ẩn]
Thiền sư Khuy Cơ (hay còn gọi là Thiền sư Ba Xe) là một vị thiền sư của Trung Quốc. Trong tiền kiếp, Thiền sư Khuy Cơ và Ngài Huyền Trang đã từng cùng lập nguyện hóa độ chúng sinh. Cho nên, đến kiếp này, khi Thiền sư Khuy Cơ tái sinh làm con của một vị quan trong triều, Ngài Huyền Trang đã cầu thỉnh nhà vua ban sắc lệnh cho Ngài Khuy Cơ xuất gia tu hành.
Bởi đang sống một đời sống tại gia đầy đủ ngũ dục, nên Ngài Khuy Cơ đưa ra điều kiện phải có ba xe đi theo mọi lúc mọi nơi: xe rượu, xe thịt, xe gái đẹp thì Ngài mới xuất gia. Thế nhưng sau khi xuất gia, dù có ba xe theo mà Ngài không bị vướng bận, vẫn tu tập tinh nghiêm, lấy trí tuệ làm sự nghiệp, là bậc Bồ tát Đại Thừa.
Để cùng hiểu hơn về sự nghiệp tu hành của Thiền sư Khuy Cơ và bài học lấy trí tuệ làm sự nghiệp, học theo gương sáng của Ngài, kính mời quý vị cùng theo dõi bài viết dưới đây.
Thiền sư Khuy Cơ: Bậc Bồ tát Đại Thừa lấy trí tuệ làm hạnh tu
Vào thời nhà Đường, Ngài Đường Tam Tạng (hay còn gọi là Đường Huyền Trang) sang Tây Trúc thỉnh kinh. Trên đường đi qua hang đá, Ngài trông thấy một vị sư đã nhập định từ rất lâu, thân hóa đá. Khi Ngài gõ một hồi khánh, vị sư cử động, lớp bụi và đá hóa thạch lâu ngày vỡ ra. Vị sư mãi mới mở miệng nói:
- Đức Phật Thích Ca đã ra đời chưa?
Ngài Đường Huyền Trang đáp:
- Đức Phật Thích Ca đã nhập Niết bàn cả nghìn năm nay rồi.
Vị sư nói:
- Ta ngồi nhập định đợi Đức Phật Thích Ca ra đời để trợ duyên cho Ngài giáo hóa chúng sinh. Ngài đã nhập Niết bàn thì giờ Ta sẽ tiếp tục nhập định đợi Đức Phật Di Lặc ra đời.
Ngài Huyền Trang khuyên:
- Ngài nhập định như vậy cũng vô ích. Chúng sinh hiện tại đang đau khổ, tại sao Ngài không đi giáo hóa? Tôi nay sang Tây Trúc thỉnh kinh để trở về truyền bá kinh điển cho chúng sinh tu học. Ngài đừng nhập định nữa mà hãy đầu thai vào nhà của một vị vương hầu trong triều Đường. Khi tôi thỉnh kinh về, chúng ta sẽ gặp lại và cùng nhau hoằng dương chính Pháp.
Nghe lời khuyên, vị sư đồng ý.
Quá trình Ngài Huyền Trang sang Tây Trúc thỉnh kinh vô cùng gian nan. Khi về nước, Ngài được vua Đường đón tiếp trọng thể. Và Ngài vẫn đau đáu xem vị sư xưa kia đã tái sinh nơi nào. Một hôm, khi ngồi nhập định, Ngài Huyền Trang thấy vị ấy đang đầu thai là con trai của một viên quan trong triều Đường. Ngài đã nói với vua Đường ban lệnh cho chàng thanh niên ấy đi tu; nhưng chàng trai không đồng ý, vì sợ đi tu sẽ phải chịu khổ. Ngài Huyền Trang biết chuyện và nói với vua Đường rằng:
- Hãy bảo với chàng trai rằng, đây là sắc lệnh của vua không thể làm trái. Và nếu đồng ý đi xuất gia, nhà vua sẽ đáp ứng mọi yêu cầu, điều kiện mà chàng trai đưa ra.
Khi được nghe như vậy, chàng thanh niên thưa:
- Tâu Hoàng thượng, ở nhà con được hưởng sung sướng, đầy đủ ngũ dục; cho nên, đi tu khổ hạnh con không thể làm được. Nếu vua muốn con đi tu thì hãy đáp ứng những điều kiện sau: Một là, khi con đi đâu đều có một xe rượu đi theo; hai là, có một xe thịt ngon đi theo; ba là có xe gái đẹp đi theo.
Nghe vậy, nhà vua không khỏi thắc mắc nhưng Ngài Huyền Trang thỉnh cầu vua cứ thực hiện. Vì vậy, nhà vua đã đáp ứng những điều kiện mà anh đưa ra.
Chàng thanh niên xin nhà vua đáp ứng những điều kiện khi đi xuất gia (ảnh minh họa)
Chàng thanh niên đến chùa của Ngài Huyền Trang để làm lễ cạo tóc xuất gia, với tên gọi là Khuy Cơ, sau này là Thiền sư Khuy Cơ (hay còn gọi là Thiền sư Ba Xe). Thiền sư mang trí tuệ rất đặc biệt của người tái lai nên sau khi xuất gia, Ngài có trí tuệ siêu việt, thuộc lòng kinh điển, phiên dịch chính xác. Mặc dù có ba xe đi theo, trống giong cờ mở nhưng vị sư tu tập rất nghiêm túc.
Chàng thanh niên đi đến chùa của Ngài Huyền Trang để xin xuất gia (ảnh minh họa)
Nghe tin trên núi Chung Nam Sơn có vị tu sĩ Đạo Tuyên trì giới thanh tịnh, ngày ăn một bữa, được chư Thiên bay xuống cúng cơm; Ngài Khuy Cơ quyết định đến thăm và thưởng thức cơm của Trời. Khi gặp Ngài Đạo Tuyên, Thiền sư Khuy Cơ nói:
- Nghe nói Ngài trì giới thanh tịnh, khắc khổ, được chư Thiên xuống cúng dường cơm; nên hôm nay cho tôi được ở lại để ăn cơm Trời.
Thiền sư Khuy Cơ bày tỏ mong muốn được thưởng thức cơm Trời (ảnh minh họa)
Khi ở lại quá giờ ngọ mà không thấy chư Thiên mang cúng cơm, Ngài Khuy Cơ nói:
- Ngài thật hão huyền. Ngài bảo có cơm Trời nhưng không hề có. Thôi tôi đi ngủ.
Thiền sư Khuy Cơ vào phòng nằm ngủ, ngáy vang như sấm, mũi dãi chảy ra. Ngài Đạo Tuyên nghĩ rằng: Người như thế mà cũng gọi là thiền sư, lại được vua trọng vọng, là đệ tử của Ngài Huyền Trang? Không hiểu Ngài tu tập thế nào?
Tối đó, Ngài Đạo Tuyên cũng không thể ngồi thiền được do Ngài Khuy Cơ ngáy quá to. Ngài nghĩ vẩn vơ, bắt rận và bỏ xuống đất. Sáng hôm sau, khi Ngài Khuy Cơ thức giấc, Ngài Đạo Tuyên quở rằng:
- Ngài tu tập thế nào mà ngáy như sấm, khiến tôi không ngủ được, ngồi thiền cũng không xong.
Ngài Khuy Cơ đáp:
- Ông ngồi thiền cũng không ngồi, niệm Phật cũng không mà lại bắt rận. Bắt rận không cẩn thận nên vài con bị gãy tay, kêu la suốt đêm,...
Ngài Đạo Tuyên giật mình nói:
- Mình tưởng Ngài ngủ không biết gì, vậy tại sao lại biết tất cả? Chứng tỏ người này không phải phàm nhân.
Đợi đến trưa hôm sau cũng không thấy có cơm, Ngài Khuy Cơ nói:
- Thôi, tôi chào Ngài. Tôi không mong được ăn cơm Trời của Ngài. Ngài ở lại đây cố gắng tu trì giới.
Nói xong, Thiền sư Khuy Cơ liền rời đi. Ngài Đạo Tuyên đã nhịn đói hai ngày, đến ngày thứ ba chư Thiên mới mang cơm xuống cúng. Ngài hỏi lý do tại sao hai ngày vừa qua không cúng cơm, chư Thiên đáp:
- Thưa Thượng tọa, hai hôm trước không phải tôi không đến. Tôi có mang cơm đến nhưng thấy hào quang trong thất sáng chói mắt, chúng chư Thiên, chư Thần vây kín, họ nói có vị là bậc Đại Thừa Bồ tát, nên tôi không biết lối vào để mang cơm cho Ngài. Hôm nay vị ấy rời đi, tôi mới vào được. Lúc ấy, Ngài Đạo Tuyên mới biết Thiền sư Khuy Cơ là Bồ tát Đại Thừa.
Lấy trí tuệ làm sự nghiệp - Bài học từ tấm gương của Thiền sư Khuy Cơ
Thiền sư Khuy Cơ đi đâu cũng có ba xe đi theo: xe rượu, xe thịt, xe gái đẹp nhưng Ngài rất trí tuệ, là vị đại Bồ tát. Cho nên, hạnh tu của bậc Bồ tát thì chúng ta không thể rõ biết. Bên cạnh đó, chúng ta không nên nghĩ bậc Bồ tát phải “an bần thủ đạo”. Có những vị rất giàu có về tài sản nhưng tâm là bậc Bồ tát - sẵn sàng bố thí và làm rất nhiều việc phúc lành.
Qua sự kiện trên, chúng ta hiểu rằng, thực chất bậc Bồ tát phải “an bần thủ đạo” khi đối trước hai cảnh giàu nghèo. Nếu giàu mà mất đạo đức thì các Ngài sẵn sàng từ bỏ để giữ đạo. Bậc Bồ tát phải “An bần thủ đạo - Duy tuệ thị nghiệp” - lấy trí tuệ làm sự nghiệp. Cho nên, người đệ tử Phật cũng nên học theo các Ngài, chú trọng trí tuệ, bất cứ mọi việc giúp mở mang trí tuệ, giác ngộ chân lý thì nên thực hành. Chúng ta nên hiểu rằng, sự nghiệp của mỗi người chính là sự nghiệp trí tuệ thấu suốt, rõ hiểu chân lý - đó là điều vô cùng quan trọng. Bởi nếu chúng ta có trí tuệ thì sẽ giải quyết được tất cả mọi việc, trừ bỏ vô minh, dứt phiền não, hết khổ đau, được giải thoát.
Trên đây là những chia sẻ của Thầy Thích Trúc Thái Minh về Thiền sư Khuy Cơ. Mong rằng, qua bài viết trên, chúng ta rút ra được bài học cho bản thân, từ đó phát nguyện tu học Phật Pháp để có trí tuệ - lấy trí tuệ làm sự nghiệp giúp trừ bỏ vô minh, dứt phiền não, hết khổ đau, được giải thoát.
Nhân vật Phật giáo🞄 16/11/2025
A Xà Thế là vị vua phạm tội giết cha, hại Phật. Nhưng nhờ lòng từ bi hóa độ của Như Lai mà vua A Xà Thế biết sám hối, giải thoát khỏi địa ngục khổ đau.
Nhân vật Phật giáo 🞄 16/11/2025
A Xà Thế là vị vua phạm tội giết cha, hại Phật. Nhưng nhờ lòng từ bi hóa độ của Như Lai mà vua A Xà Thế biết sám hối, giải thoát khỏi địa ngục khổ đau.
Nhân vật Phật giáo🞄 15/11/2025
Thiền sư Hương Nghiêm Trí Nhàn là vị thiền sư có nhân duyên ngộ đạo rất đặc biệt. Khi nghe tiếng sỏi văng vào gốc tre, Ngài ngộ ra sự “nghèo” trong tâm (đó là khi tâm sạch trơn, không nắm giữ,...).
Nhân vật Phật giáo 🞄 15/11/2025
Thiền sư Hương Nghiêm Trí Nhàn là vị thiền sư có nhân duyên ngộ đạo rất đặc biệt. Khi nghe tiếng sỏi văng vào gốc tre, Ngài ngộ ra sự “nghèo” trong tâm (đó là khi tâm sạch trơn, không nắm giữ,...).
Nhân vật Phật giáo🞄 13/11/2025
Vua Mi Lan Đà là vị đế vương đã từng bức bách các Sa-môn bởi trí biện luận sắc bén. Nhưng nhờ có cuộc vấn đáp với Ngài Na Tiên mà vua được khai ngộ, trở thành người hộ trì Phật Pháp.
Nhân vật Phật giáo 🞄 13/11/2025
Vua Mi Lan Đà là vị đế vương đã từng bức bách các Sa-môn bởi trí biện luận sắc bén. Nhưng nhờ có cuộc vấn đáp với Ngài Na Tiên mà vua được khai ngộ, trở thành người hộ trì Phật Pháp.
Nhân vật Phật giáo🞄 07/11/2025
Đức Phật từ chối tấm y của di mẫu Kiều Đàm Di dâng cúng. Bởi Ngài muốn bà cúng dường chư Tăng, để kết duyên lành với Tam Bảo và hưởng phúc báu trong mai sau.
Nhân vật Phật giáo 🞄 07/11/2025
Đức Phật từ chối tấm y của di mẫu Kiều Đàm Di dâng cúng. Bởi Ngài muốn bà cúng dường chư Tăng, để kết duyên lành với Tam Bảo và hưởng phúc báu trong mai sau.
Nhân vật Phật giáo🞄 04/11/2025
Thiên Ma Ba Tuần (Ma Vương) là vua cõi Trời Tha Hóa Tự Tại (cõi Trời cao nhất trong cõi Trời Dục Giới), chuyên cản phá thiện pháp.
Nhân vật Phật giáo 🞄 04/11/2025
Thiên Ma Ba Tuần (Ma Vương) là vua cõi Trời Tha Hóa Tự Tại (cõi Trời cao nhất trong cõi Trời Dục Giới), chuyên cản phá thiện pháp.
Nhân vật Phật giáo🞄 02/11/2025
Đức Phổ Hiền Bồ Tát được biết đến với 10 hạnh nguyện vô cùng cao quý, rộng lớn. Nếu ai thực hành theo 10 hạnh nguyện sẽ được lợi ích trong hiện tại và vị lai.
Nhân vật Phật giáo 🞄 02/11/2025
Đức Phổ Hiền Bồ Tát được biết đến với 10 hạnh nguyện vô cùng cao quý, rộng lớn. Nếu ai thực hành theo 10 hạnh nguyện sẽ được lợi ích trong hiện tại và vị lai.
Nhân vật Phật giáo🞄 02/11/2025
Bồ tát Long Thọ là vị chư Tăng nổi tiếng, Tổ sư thứ 14 của Thiền Tông. Ngài từng cảm hóa được tên trộm trở thành người lương thiện, quay về tu tập và đắc Thánh quả.
Nhân vật Phật giáo 🞄 02/11/2025
Bồ tát Long Thọ là vị chư Tăng nổi tiếng, Tổ sư thứ 14 của Thiền Tông. Ngài từng cảm hóa được tên trộm trở thành người lương thiện, quay về tu tập và đắc Thánh quả.
Nhân vật Phật giáo🞄 31/10/2025
Thánh Tổ Kiều Đàm Di (di mẫu của Đức Phật) là bậc Ni trưởng đạo hạnh, người có công lớn trong việc giúp người nữ được xuất gia, đặt nền móng cho Ni đoàn.
Nhân vật Phật giáo 🞄 31/10/2025
Thánh Tổ Kiều Đàm Di (di mẫu của Đức Phật) là bậc Ni trưởng đạo hạnh, người có công lớn trong việc giúp người nữ được xuất gia, đặt nền móng cho Ni đoàn.
Nhân vật Phật giáo🞄 31/10/2025
La Hầu La là con trai của Thái tử Tất Đạt Đa (tức Đức Phật). Trong lần Đức Phật về thăm quê, La Hầu La đã xin Phật gia tài và Ngài đã trao tài sản siêu thế của bậc Thánh cho con trai.
Nhân vật Phật giáo 🞄 31/10/2025
La Hầu La là con trai của Thái tử Tất Đạt Đa (tức Đức Phật). Trong lần Đức Phật về thăm quê, La Hầu La đã xin Phật gia tài và Ngài đã trao tài sản siêu thế của bậc Thánh cho con trai.
Nhân vật Phật giáo🞄 31/10/2025
La Hầu La là con trai duy nhất của Thái tử Tất Đạt Đa (Đức Phật sau này), xuất gia từ năm 7 tuổi. Ngài đã tu hạnh nhẫn nhục và chứng đắc Thánh quả.
Nhân vật Phật giáo 🞄 31/10/2025
La Hầu La là con trai duy nhất của Thái tử Tất Đạt Đa (Đức Phật sau này), xuất gia từ năm 7 tuổi. Ngài đã tu hạnh nhẫn nhục và chứng đắc Thánh quả.
Nhân vật Phật giáo🞄 16/10/2025
Vua Lưu Ly (hay còn gọi là Tỳ Lưu Ly) là người con trai thứ hai của đức vua Ba Tư Nặc, trị vì nước Kiều Tát La; mẹ của ông là hoàng hậu Mạt Lợi.
Nhân vật Phật giáo 🞄 16/10/2025
Vua Lưu Ly (hay còn gọi là Tỳ Lưu Ly) là người con trai thứ hai của đức vua Ba Tư Nặc, trị vì nước Kiều Tát La; mẹ của ông là hoàng hậu Mạt Lợi.
Nhân vật Phật giáo🞄 03/10/2025
Để đủ nhân duyên trở thành đại đệ tử của Đức Phật trong kiếp này, Tôn giả Xá Lợi Phất và Tôn giả Mục Kiều Liên đã cùng lập lời nguyện trong quá khứ.
Nhân vật Phật giáo 🞄 03/10/2025
Để đủ nhân duyên trở thành đại đệ tử của Đức Phật trong kiếp này, Tôn giả Xá Lợi Phất và Tôn giả Mục Kiều Liên đã cùng lập lời nguyện trong quá khứ.
Nhân vật Phật giáo🞄 01/10/2025
Liên Hoa Sắc là vị Tỳ Kheo Ni có thần thông bậc nhất trong Ni chúng. Nhờ Đức Phật giáo hóa, từ một kỹ nữ mà bà đã giác ngộ, xuất gia và chứng Thánh quả.
Nhân vật Phật giáo 🞄 01/10/2025
Liên Hoa Sắc là vị Tỳ Kheo Ni có thần thông bậc nhất trong Ni chúng. Nhờ Đức Phật giáo hóa, từ một kỹ nữ mà bà đã giác ngộ, xuất gia và chứng Thánh quả.
Nhân vật Phật giáo🞄 23/9/2025
Ngài Bàn Đặc là người kém trí, bốn tháng không thuộc nổi một bài kệ. Nhờ nhất tâm vâng lời Phật dạy mà Ngài đã đắc đạo, thông suốt tam tạng kinh điển.
Nhân vật Phật giáo 🞄 23/9/2025
Ngài Bàn Đặc là người kém trí, bốn tháng không thuộc nổi một bài kệ. Nhờ nhất tâm vâng lời Phật dạy mà Ngài đã đắc đạo, thông suốt tam tạng kinh điển.
Nhân vật Phật giáo🞄 20/9/2025
Tu Bạt Đà La là vị đệ tử cuối cùng được Đức Phật thế độ trước khi Ngài nhập Niết bàn. Trước đó, ông thuộc tầng lớp Bà-la-môn, được dân chúng trọng vọng.
Nhân vật Phật giáo 🞄 20/9/2025
Tu Bạt Đà La là vị đệ tử cuối cùng được Đức Phật thế độ trước khi Ngài nhập Niết bàn. Trước đó, ông thuộc tầng lớp Bà-la-môn, được dân chúng trọng vọng.
Nhân vật Phật giáo🞄 12/9/2025
Angulimala là tên tướng cướp khét tiếng bạo tàn, gieo rắc sự khiếp sợ cho dân chúng, sau này tu hành trở thành Thánh Tăng trong giáo đoàn của Đức Phật.
Nhân vật Phật giáo 🞄 12/9/2025
Angulimala là tên tướng cướp khét tiếng bạo tàn, gieo rắc sự khiếp sợ cho dân chúng, sau này tu hành trở thành Thánh Tăng trong giáo đoàn của Đức Phật.
Nhân vật Phật giáo🞄 02/9/2025
Phật Di Lặc là vị Phật tương lai, ngay sau thời Đức Phật Thích Ca Mâu Ni. Hiện tại, Ngài chưa đản sinh mà vẫn là một vị Bồ tát ở cung trời Đâu Suất.
Nhân vật Phật giáo 🞄 02/9/2025
Phật Di Lặc là vị Phật tương lai, ngay sau thời Đức Phật Thích Ca Mâu Ni. Hiện tại, Ngài chưa đản sinh mà vẫn là một vị Bồ tát ở cung trời Đâu Suất.
Nhân vật Phật giáo🞄 27/7/2025
Trước khi xuất gia, Đề Bà Đạt Đa là em họ của Đức Phật. Mặc dù nhiều lần âm mưu hãm hại Đức Phật, nhưng Đức Phật lại coi Đề Bà Đạt Đa là bậc thiện hữu tri thức.
Nhân vật Phật giáo 🞄 27/7/2025
Trước khi xuất gia, Đề Bà Đạt Đa là em họ của Đức Phật. Mặc dù nhiều lần âm mưu hãm hại Đức Phật, nhưng Đức Phật lại coi Đề Bà Đạt Đa là bậc thiện hữu tri thức.
Nhân vật Phật giáo🞄 21/7/2025
Bị vua Lưu Ly đánh đập, Tỳ kheo Sa-la-na vô cùng sân hận, muốn hoàn tục để báo thù. Nhưng Ngài đã chuyển hóa lòng hận thù, tinh tấn tu hành, chứng Thánh quả.
Nhân vật Phật giáo 🞄 21/7/2025
Bị vua Lưu Ly đánh đập, Tỳ kheo Sa-la-na vô cùng sân hận, muốn hoàn tục để báo thù. Nhưng Ngài đã chuyển hóa lòng hận thù, tinh tấn tu hành, chứng Thánh quả.
