Tứ chánh cần là gì? 4 Pháp đoạn ác, sinh thiện, nuôi lớn trí tuệ
28/12/2025
Tứ chánh cần là: Ngăn ác, diệt ác, sinh thiện, tăng trưởng thiện. Thực hành 4 điều này, cuộc sống được an lạc, hướng đến hạnh phúc tối thượng.
28/12/2025
Mục lục [Ẩn]
- Tứ chánh cần là gì?
- 1. Ngăn ác
- 2. Diệt ác
- 3. Sinh thiện
- 4. Tăng trưởng thiện
- 3 lợi ích thiết thực khi thực hành Tứ chánh cần
- 1. Dứt trừ thói lười biếng, buông xuôi
- 2. Đoạn trừ phiền não, tăng trưởng trí tuệ
- 3. Được giác ngộ, giải thoát khỏi khổ đau
- 3 cách thực hành Tứ chánh cần trong đời sống
- 1. Kiểm tâm bằng sổ ghi chép
- 2. Tu tập thiện nghiệp
- 3. Thực hành thiền định - quán sát nội tâm
Tứ chánh cần là 4 Pháp tinh tấn căn bản nhằm ngăn điều ác, làm điều thiện. Thực hành Tứ chánh cần là lộ trình chuyển hóa phiền não tận gốc, giúp người thực hành thanh lọc thân tâm, đoạn trừ xấu ác và xây dựng đời sống an lạc, trí tuệ theo lời Phật dạy.
Tứ chánh cần là gì?
Tứ chánh cần là: Ngăn ác, diệt ác, sinh thiện, tăng trưởng thiện; thuộc chánh tinh tấn trong Bát chánh đạo; nằm trong 37 phẩm trợ đạo - Pháp trợ duyên cho hành giả thành tựu giác ngộ, giải thoát và giúp chánh Pháp được lưu truyền lâu dài.
Cụ thể 4 điều chúng ta cần tinh tấn thực hành là:
1. Ngăn ác
Ngăn ác là ngăn chặn và dừng việc ác từ khi tâm khởi nghĩ.
Ví dụ: Người có thói quen trộm cắp nhờ học Phật Pháp nên dứt bỏ ý niệm lấy đồ của người nữa.
2. Diệt ác
Diệt ác là dừng hẳn những việc ác đã làm, nếu mầm mống ác xuất hiện phải diệt trừ ngay, không cho sinh ra.
Ví dụ: Người đã đánh bài bạc, nghiện ngập,... mà quyết tâm, tinh tấn diệt trừ những bất thiện ấy.
3. Sinh thiện
Sinh thiện là làm những điều thiện trước đây chưa từng làm. Ví dụ: chưa từng đi chùa nghe Pháp, công quả, chấp tác phục vụ đại chúng thì nay phát tâm thực hành.
Tinh tấn làm việc thiện để trong tâm phát khởi điều lành (ảnh minh họa)
4. Tăng trưởng thiện
Tăng trưởng thiện là làm sung mãn, phát triển lớn mạnh các điều thiện đã làm.
Ví dụ: Chúng ta được nghe học Phật Pháp và gieo duyên cho mọi người; dù mưa gió vẫn quyết chí đi.
3 lợi ích thiết thực khi thực hành Tứ chánh cần
1. Dứt trừ thói lười biếng, buông xuôi
Kinh Mi Tiên Vấn Đáp Câu 176 - Có Ai Thấy Phật Không? có viết: Tứ chánh cần trị bệnh dễ duôi, buông xuôi theo ác niệm.
Khi vấp ngã, đổ vỡ trong cuộc đời, chúng ta dễ buông xuôi, trở nên lười biếng. Nhưng nhờ Pháp Tứ chánh cần, chúng ta dễ dàng đứng lên và bước qua những khó khăn.
Thực hành Tứ chánh cần giúp vượt qua thói quen lười biếng, buông xuôi (ảnh minh họa)
2. Đoạn trừ phiền não, tăng trưởng trí tuệ
Nếu thói quen thực hành Tứ chánh cần (tức nhận diện, tư duy về nhân duyên và cách diệt khổ) thì được gọi là tu tập có trí tuệ. Điều đó sẽ giúp đoạn tận phiền não, tâm không oán trách, hờn giận, ái ố; cũng như xa rời được những thú vui vô bổ, những ham muốn, mong cầu mang lại sự khổ đau.
Ngoài ra, người tu tập trí tuệ như vậy sẽ giúp định tâm, sáng trí và có tầm nhìn, quan sát, tư duy mọi việc.
Tứ chánh cần giúp đoạn trừ phiền não, tăng trưởng trí tuệ (ảnh minh họa)
3. Được giác ngộ, giải thoát khỏi khổ đau
Tứ chánh cần sẽ trợ duyên thành tựu giác ngộ, giúp chúng ta đắc đạo quả, giải thoát luân hồi đau khổ.
Thực hành Tứ chánh cần giúp được giác ngộ, thành tựu quả vị Thánh
3 cách thực hành Tứ chánh cần trong đời sống
1. Kiểm tâm bằng sổ ghi chép
Nên có một cuốn sổ ghi việc thiện – việc ác. Ông Viên Liễu Phàm (sách Liễu Phàm Tứ Huấn) cũng ghi chép rõ ràng những việc thiện đã phát nguyện, chọn lọc từng việc để thực hành, nhờ đó mà chuyển hóa nghiệp.
Chúng ta cũng nên học theo cách ấy, có thể ghi chép:
- Việc cần từ bỏ: hút thuốc, uống rượu,... – những việc không chỉ gây hại cho sức khỏe mà còn phạm giới, chắc chắn sẽ dẫn đến quả báo xấu.
- Việc thiện nên làm: Tụng kinh, lễ Phật, sám hối, nghe Pháp, giữ gìn giới cấm, tu dưỡng nhân tâm,… và chủ động sắp xếp thời gian để thực hành đều đặn.
Ghi chép rõ như vậy để mỗi ngày biết mình đang tiến lên hay thụt lùi trên con đường tu tập.
Nếu buông lơi, lười biếng thì lập tức pháp ác sẽ đến như: gặp bạn xấu, mắc vào tà kiến,... Khi đã ý thức được giá trị và sự quý báu của việc dừng ác – tu thiện, tất cả chúng ta đều cần phải nỗ lực thực hành một cách nghiêm túc.
Hằng ngày nên ghi chép những điều tốt - xấu của mình để nỗ lực từ bỏ những việc làm không tốt (ảnh minh họa)
2. Tu tập thiện nghiệp
Việc tu tập thiện nghiệp là nền tảng căn bản, không thể xem nhẹ. Trước hết phải tu thiện, rồi mới thanh tịnh tâm. Nếu chưa thuần thiện thì chưa thể thanh tịnh.
Thực tế, phần lớn chúng ta vẫn chưa thuần thiện, bởi ngay trong những việc làm được gọi là thiện, vẫn còn ẩn những yếu tố bất tịnh. Có khi làm việc thiện nhưng vẫn còn ngã chấp, cầu danh, mong được lợi, còn tâm sở hữu.
Thiện như vậy là thiện có cấu uế, chưa thanh tịnh, chưa phải là thiện đúng nghĩa. Đó là điều mà mỗi người cần tự soi chiếu lại chính mình.
3. Thực hành thiền định - quán sát nội tâm
Khi khởi lên niệm ác, tâm oán trách, hận thù,... thì cần phải xoay vào quán chiếu nhân quả đến khi hết tâm niệm bất thiện. Sau đó, khởi sinh niệm thiện để chuyển hóa. Tức là phải thiền trong Tứ chánh cần. Ví như khi khởi niệm sân hận thì cần tăng trưởng tâm niệm tha thứ.
Hằng ngày chăm chỉ tu tập thiền thì sẽ có được năng lượng thiền quán. Từ đó, giúp thanh lý được các bất thiện rất nhanh; trí quán sát, tư duy cũng nhanh nhẹn hơn.
Xem thêm: Cách ngồi thiền đúng cách: 15 phút mỗi ngày giúp trí tuệ sáng suốt
Chăm chỉ thiền quán sẽ giúp chúng ta thấu rõ nội tâm, trí tư duy trở nên nhanh nhẹn
Trên đây là những phân tích của Thầy Thích Trúc Thái Minh về tứ chánh cần. Mong rằng, qua bài viết trên, quý vị sẽ hiểu rõ con đường ngăn ác, diệt ác, sinh thiện và tăng trưởng thiện, từ đó biết cách chuyển hóa những bất thiện nơi thân và tâm, nuôi lớn các thiện pháp, để đời sống ngày càng an lạc, tỉnh thức và vững vàng để hướng đến con đường hạnh phúc tối thượng.
Kiến thức Phật giáo🞄 08/12/2025
Ngọc Mani là viên ngọc vô cùng quý hiếm, được tìm thấy ở Long cung và có thể giúp thành tựu mọi sở nguyện.
Kiến thức Phật giáo 🞄 08/12/2025
Ngọc Mani là viên ngọc vô cùng quý hiếm, được tìm thấy ở Long cung và có thể giúp thành tựu mọi sở nguyện.
Kiến thức Phật giáo🞄 16/11/2025
Bảo tháp Trà Tỳ là nơi trà tỳ kim thân Đức Phật, nằm cách vị trí Đức Phật nhập diệt gần 2km, nay thuộc thị trấn Kushinagar, tiểu bang Uttar Pradesh, Ấn Độ.
Kiến thức Phật giáo 🞄 16/11/2025
Bảo tháp Trà Tỳ là nơi trà tỳ kim thân Đức Phật, nằm cách vị trí Đức Phật nhập diệt gần 2km, nay thuộc thị trấn Kushinagar, tiểu bang Uttar Pradesh, Ấn Độ.
Kiến thức Phật giáo🞄 31/10/2025
10 cõi giới trong đạo Phật gồm cõi chư Phật, cõi Bồ tát, cõi Duyên Giác Phật, cõi Thanh Văn, cõi Trời, cõi Thần, cõi người, cõi súc sinh, cõi ngạ quỷ, cõi địa ngục.
Kiến thức Phật giáo 🞄 31/10/2025
10 cõi giới trong đạo Phật gồm cõi chư Phật, cõi Bồ tát, cõi Duyên Giác Phật, cõi Thanh Văn, cõi Trời, cõi Thần, cõi người, cõi súc sinh, cõi ngạ quỷ, cõi địa ngục.
Kiến thức Phật giáo🞄 14/10/2025
Khi tham gia Pháp đàn Lương Hoàng Bảo Sám, chúng ta nên công nhận tội lỗi từng gây tạo, tha thiết sám hối, nguyện chừa bỏ không tái phạm,...
Kiến thức Phật giáo 🞄 14/10/2025
Khi tham gia Pháp đàn Lương Hoàng Bảo Sám, chúng ta nên công nhận tội lỗi từng gây tạo, tha thiết sám hối, nguyện chừa bỏ không tái phạm,...
Kiến thức Phật giáo🞄 02/10/2025
Địa ngục là một trong sáu cõi luân hồi mà chúng sinh phải tái sinh sau khi chết. Nơi đây là chỗ rất khổ đau và có vô số hình phạt đáng sợ dành cho tội nhân.
Kiến thức Phật giáo 🞄 02/10/2025
Địa ngục là một trong sáu cõi luân hồi mà chúng sinh phải tái sinh sau khi chết. Nơi đây là chỗ rất khổ đau và có vô số hình phạt đáng sợ dành cho tội nhân.
Kiến thức Phật giáo🞄 29/9/2025
Cờ Phật giáo được đề xuất bởi một cựu Đại tá quân đội Mỹ, thiết kế từ ánh hào quang của Đức Phật vào tuần lễ thứ tư sau khi Ngài thành đạo.
Kiến thức Phật giáo 🞄 29/9/2025
Cờ Phật giáo được đề xuất bởi một cựu Đại tá quân đội Mỹ, thiết kế từ ánh hào quang của Đức Phật vào tuần lễ thứ tư sau khi Ngài thành đạo.
Kiến thức Phật giáo🞄 23/9/2025
Núi Linh Thứu xưa kia thuộc thành Vương Xá, nước Ma Kiệt Đà do đức vua Bình Sa trị vì; nay là Rajgir, bang Bihar, Ấn Độ.
Kiến thức Phật giáo 🞄 23/9/2025
Núi Linh Thứu xưa kia thuộc thành Vương Xá, nước Ma Kiệt Đà do đức vua Bình Sa trị vì; nay là Rajgir, bang Bihar, Ấn Độ.
Kiến thức Phật giáo🞄 02/8/2025
Nơi Đức Phật đản sinh là vườn Lâm Tỳ Ni. Ngài chọn chọn sinh ra ở rừng hoa vô ưu là bởi muốn truyền tải 3 thông điệp ý nghĩa đến chúng sinh.
Kiến thức Phật giáo 🞄 02/8/2025
Nơi Đức Phật đản sinh là vườn Lâm Tỳ Ni. Ngài chọn chọn sinh ra ở rừng hoa vô ưu là bởi muốn truyền tải 3 thông điệp ý nghĩa đến chúng sinh.
Kiến thức Phật giáo🞄 29/7/2025
“Tam” là ba, “Bảo” là quý báu, “Tam Bảo” là ba ngôi quý báu: Phật Bảo, Pháp Bảo, Tăng Bảo; có Tam Bảo bên ngoài và Tam Bảo ngay trong tâm mỗi chúng ta.
Kiến thức Phật giáo 🞄 29/7/2025
“Tam” là ba, “Bảo” là quý báu, “Tam Bảo” là ba ngôi quý báu: Phật Bảo, Pháp Bảo, Tăng Bảo; có Tam Bảo bên ngoài và Tam Bảo ngay trong tâm mỗi chúng ta.
Kiến thức Phật giáo🞄 22/7/2025
Lòng tin Tam Bảo là mẹ sinh công đức, đưa chúng sinh tiến đạo… Hãy tìm hiểu 5 lợi ích của lòng tin để giúp tăng trưởng phước báu, tinh tấn tu tập.
Kiến thức Phật giáo 🞄 22/7/2025
Lòng tin Tam Bảo là mẹ sinh công đức, đưa chúng sinh tiến đạo… Hãy tìm hiểu 5 lợi ích của lòng tin để giúp tăng trưởng phước báu, tinh tấn tu tập.
Kiến thức Phật giáo🞄 24/6/2025
Tam Bảo là hải đảo an lành cho tất cả chúng sinh. Ba bậc Tam Bảo trong Phật giáo gồm: thế gian trụ trì Tam Bảo, xuất thế gian Tam Bảo và đồng thể Tam Bảo
Kiến thức Phật giáo 🞄 24/6/2025
Tam Bảo là hải đảo an lành cho tất cả chúng sinh. Ba bậc Tam Bảo trong Phật giáo gồm: thế gian trụ trì Tam Bảo, xuất thế gian Tam Bảo và đồng thể Tam Bảo
Kiến thức Phật giáo🞄 06/4/2025
Lễ quy y Tam Bảo chùa Ba Vàng được tổ chức hàng tháng theo nguyện vọng của Nhân dân. Nhân dân, Phật tử có thể tham gia theo hình thức trực tuyến hay trực tiếp
Kiến thức Phật giáo 🞄 06/4/2025
Lễ quy y Tam Bảo chùa Ba Vàng được tổ chức hàng tháng theo nguyện vọng của Nhân dân. Nhân dân, Phật tử có thể tham gia theo hình thức trực tuyến hay trực tiếp
Kiến thức Phật giáo🞄 29/3/2025
Dưới đây là những lời chúc lễ Phật đản ý nghĩa dành tặng cho gia đình, bạn bè, người yêu,... giúp mang lại phúc lành, phát sinh trí tuệ, thoát khỏi khổ đau.
Kiến thức Phật giáo 🞄 29/3/2025
Dưới đây là những lời chúc lễ Phật đản ý nghĩa dành tặng cho gia đình, bạn bè, người yêu,... giúp mang lại phúc lành, phát sinh trí tuệ, thoát khỏi khổ đau.
Kiến thức Phật giáo🞄 29/3/2025
Những bản nhạc Phật đản đầy ý nghĩa không chỉ tán dương sự đản sinh cao quý của Đức Phật mà còn giúp tăng trưởng thiện tâm và mang lại an lạc cho người nghe.
Kiến thức Phật giáo 🞄 29/3/2025
Những bản nhạc Phật đản đầy ý nghĩa không chỉ tán dương sự đản sinh cao quý của Đức Phật mà còn giúp tăng trưởng thiện tâm và mang lại an lạc cho người nghe.
Kiến thức Phật giáo🞄 28/3/2025
Vườn Lâm Tỳ Ni là nơi Đức Phật đản sinh, nằm tại quận Rupandehi (Nepal) - một trong tứ Thánh tích linh thiêng bậc nhất của Phật giáo.
Kiến thức Phật giáo 🞄 28/3/2025
Vườn Lâm Tỳ Ni là nơi Đức Phật đản sinh, nằm tại quận Rupandehi (Nepal) - một trong tứ Thánh tích linh thiêng bậc nhất của Phật giáo.
Kiến thức Phật giáo🞄 28/3/2025
Hoa sen trong Phật giáo mang 8 đặc tính cao quý. Đây là biểu tượng thanh khiết gắn liền với chư Phật, Bồ tát, thể hiện sự giải thoát giữa trần ai.
Kiến thức Phật giáo 🞄 28/3/2025
Hoa sen trong Phật giáo mang 8 đặc tính cao quý. Đây là biểu tượng thanh khiết gắn liền với chư Phật, Bồ tát, thể hiện sự giải thoát giữa trần ai.
Kiến thức Phật giáo🞄 22/3/2025
Lễ dâng nước cúng dường tắm Phật là nghi thức truyền thống trong ngày lễ Phật đản (mùng 08/ 04 âm lịch hàng năm). Truyền thống dâng nước cúng dường tắm Phật...
Kiến thức Phật giáo 🞄 22/3/2025
Lễ dâng nước cúng dường tắm Phật là nghi thức truyền thống trong ngày lễ Phật đản (mùng 08/ 04 âm lịch hàng năm). Truyền thống dâng nước cúng dường tắm Phật...
Kiến thức Phật giáo🞄 22/3/2025
Thiên thượng thiên hạ, duy ngã độc tôn là câu nói hoàn toàn xác đáng; xét đầy đủ công hạnh, đây chính là lời tuyên ngôn, chứ không phải là kiêu mạn.
Kiến thức Phật giáo 🞄 22/3/2025
Thiên thượng thiên hạ, duy ngã độc tôn là câu nói hoàn toàn xác đáng; xét đầy đủ công hạnh, đây chính là lời tuyên ngôn, chứ không phải là kiêu mạn.
Kiến thức Phật giáo🞄 14/3/2025
Bài viết dưới đây sẽ cung cấp đầy đủ thông tin về Tứ diệu đế cũng như phương pháp để thoát khỏi mọi khổ đau, được an lành, hạnh phúc.
Kiến thức Phật giáo 🞄 14/3/2025
Bài viết dưới đây sẽ cung cấp đầy đủ thông tin về Tứ diệu đế cũng như phương pháp để thoát khỏi mọi khổ đau, được an lành, hạnh phúc.
