Thuở xưa, vua nước Xá-vệ là Ba-tư-nặc đến thăm đức Phật. Vua đến nơi liền xuống xe, tháo kiếm, cởi giày rồi chắp tay đi vào quỳ xuống đỉnh lễ, bạch rằng:
- Bạch đức Thế Tôn, ngày mai con xin nguyện cúng dường Phật và Tăng chúng nơi ngã tư đường phố lớn để cho mọi người trong nước đều biết Phật là đấng Chí Tôn, khiến họ xa lìa tà ma ngoại đạo, gìn giữ ngũ giới cho quốc thái dân an.
Đức Phật nói:
- Lành thay! Phàm người làm vua phải lãnh đạo nhân dân một cách sáng suốt, hướng dẫn họ phụng hành đạo đức để được hưởng phước nhiều đời về sau.
Vua thưa:
- Bạch đức Thế Tôn! Con xin trở về để lo việc cúng dường.
Vua trở về tự tay lo sắp đặt cơm nước, rồi đích thân đi đón Phật và Tăng chúng đến ngã tư, nơi thiết lập đàn trai cúng dường. Phật đến, Ngài ngồi vào chỗ, vua lại tự mình múc nước rửa tay cho Phật. Phật thọ trai xong, thuyết pháp cho vua và mọi người nghe. Dân chúng đến dự đông vô số, trong số đó có hai vị thương nhân. Một người khởi nghĩ rằng: “Phật như đế vương, đệ tử Phật như trung thần. Phật thuyết giảng pháp, đệ tử tụng đọc truyền bá rộng rãi, khiến cho bao người biết được đạo lý. Vua Ba-tư-nặc thật là sáng suốt”. Nhân đây, vị ấy biết Phật là bậc đáng tôn kính, sinh lòng kính ngưỡng, phụng trì giáo pháp. Còn người kia lại khởi nghĩ rằng: “Vua Ba-tư-nặc thật là ngu si! Mình đã là vua còn sợ gì, cần gì nữa! Phật thật như con bò, đệ tử như cái xe. Con bò kéo xe chạy đông tây nam bắc. Phật có đạo hạnh gì mà ta phải kính tin theo!”
Sau đó, hai người ra đi. Đi được khoảng ba mươi dặm đường, họ ghé lại một nhà nghỉ trọ qua đêm. Hai người mua rượu cùng nhau uống và bàn luận về chuyện đã chứng kiến ban sáng. Người có thiện niệm được trời Tứ Thiên Vương ủng hộ. Còn người có ác niệm bị quỷ thần địa ngục tác động khiến cho rượu uống vào bụng nóng như thiêu như đốt. Vì vậy, anh ta bỏ nhà ra ngoài đường, đứng hóng mát. Không ngờ vì say rượu, đi đứng loạng choạng, anh ta té ngã, nằm hôn mê bất tỉnh trên đường cái. Tờ mờ sáng, có đoàn buôn năm trăm chiếc xe bò kéo, đi trên đường, ngang qua cán chết anh ta. Người thương buôn kia sáng ra thức dậy, đi tìm thì thấy anh bạn đã chết rồi. Anh rất bối rối suy nghĩ: “Nếu mình về nước sẽ bị mọi người nghi là giết bạn lấy của”.
Do đó, anh mới bỏ đi sang nước khác. Vua của nước này vừa mới băng hà mà không có Thái tử nối ngôi. Trong sấm thư của nước này ghi rằng: “Sẽ có một người thân phận thấp kém ở nước khác đến và lên làm vua. Vua cũ có một con thần mã, nếu gặp người này nó sẽ quỳ xuống”.
Các quan theo lời sấm thư, thắng yên cương, đeo quốc ấn trên mình thần mã rồi dẫn đi khắp nơi trong nước tìm người kế vị. Người dân kéo đến xem thần mã rất đông. Hôm ấy, trên đường thần mã đi, cũng vừa gặp lúc người thương nhân này tới. Quan Thái sử trông thấy nói:
- Người này có mây vàng che phủ chính là khí tượng làm vua.
Thần mã trông thấy vị thương nhân liền đến quỳ xuống trước mặt và liếm chân của ông. Quần thần mừng rỡ, liền rước ông về cung tôn lên làm vua.
Bấy giờ tân vương, sau khi lên ngôi, xem xét tình hình đất nước, sắp đặt công việc, chăm lo cuộc sống cho nhân dân, việc nước yên ổn mới tự suy nghĩ: “Ta không có làm một việc lành nào cả, sao lại được hưởng phước báu lên làm vua này? Chắc đây là nhờ ân đức của Phật”.
Do đó, vua bèn cùng với quần thần hướng về nước Xá-vệ, từ xa đỉnh lễ bạch rằng:
- Con là người hạ tiện thiếu đức, nhờ ân phúc của Thế Tôn mới được làm vua. Ngày mai, con kính xin đức Thế Tôn và các vị A-la-hán thuận theo ý nguyện của con đến đây thọ trai.
Đức Phật ở xa liền biết, bảo A-nan dặn các vị Tỳ-kheo ngày mai vua nước kia có lời cung thỉnh, tất cả hãy sử dụng thần thông đến nước đó cho vua và nhân dân được hoan hỉ.
Hôm sau, Phật và đệ tử dùng thần túc đến nước đó, theo thứ lớp ngồi trang nghiêm như pháp. Thọ trai, rửa tay xong, đức Phật thuyết pháp cho vua và mọi người nghe. Vua hỏi:
- Bạch đức Thế Tôn! Con vốn là người hạ tiện, không có phước đức, vì nhân duyên gì mà được như thế này?
Đức Phật đáp:
- Ông có nhớ, khi xưa vua Ba-tư-nặc cúng dường Phật nơi ngã tư đường. Ông trông thấy trong lòng khởi suy nghĩ: “Phật như Quốc vương, đệ tử như trung thần...”. Nhờ ông gieo hạt giống lành này mà nay gặt lấy quả báo tốt đẹp. Còn bạn của ông ngày trước vì khởi nghĩ cho rằng: “Phật như con bò, đệ tử như cái xe...”. Ông ấy gieo hạt giống xấu ác nên gặp tai nạn bị xe bò cán chết và nay chịu quả báo bị xe lửa nghiền nát trong chốn địa ngục. Ngôi vua không phải chỉ dùng sức mạnh mà đoạt được. Làm thiện được phước, làm ác gặt họa. Phước hay họa là do mình gây tạo mà chẳng phải trời rồng, quỷ thần ban cho hay gây ra.
Bấy giờ, đức Thế Tôn liền nói kệ:
Tâm là gốc muôn pháp
Tâm đứng đầu sai sử
Trong tâm khởi niệm ác
Nói ác và làm ác
Thì tội khổ theo ta
Như xe lăn theo vết.
Tâm là gốc muôn pháp
Tâm đứng đầu sai sử
Trong tâm khởi niệm thiện
Nói thiện và làm thiện
Thì phước lạc theo ta
Như bóng đeo theo hình.
Phật nói kệ xong, vua và vô số thần dân tâm trí khai mở, vô cùng hoan hỉ, chứng được Pháp nhãn.
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni!
(Trích soạn từ: kinh Pháp Cú Thí Dụ)
Văn kinh🞄 18/8/2025
Ma-ha Ma-da nghe nói rồi, do thần lực của Phật nên biết được đời trước. Dùng thiện căn thuần thục phá tám mươi ức quyện khói nóng ràng buộc, đắc quả Tu-đà-hoàn
Văn kinh 🞄 18/8/2025
Ma-ha Ma-da nghe nói rồi, do thần lực của Phật nên biết được đời trước. Dùng thiện căn thuần thục phá tám mươi ức quyện khói nóng ràng buộc, đắc quả Tu-đà-hoàn
Văn kinh🞄 26/6/2025
- Này Xá-lợi-phất, nếu Thầy biết rằng bạch y Thánh đệ tử gìn giữ, thực hành năm pháp (năm giới) một cách hoàn hảo và được bốn tăng thượng tâm (nhớ nghĩ về Phật, Pháp, Tăng, giới), thì đối với hiện pháp lạc trú dễ được, chứ không phải khó được.
Văn kinh 🞄 26/6/2025
- Này Xá-lợi-phất, nếu Thầy biết rằng bạch y Thánh đệ tử gìn giữ, thực hành năm pháp (năm giới) một cách hoàn hảo và được bốn tăng thượng tâm (nhớ nghĩ về Phật, Pháp, Tăng, giới), thì đối với hiện pháp lạc trú dễ được, chứ không phải khó được.
Văn kinh🞄 26/6/2025
Bạch y Thánh đệ tử tự nhớ nghĩ giới, giới này không sứt mẻ, không rách nát, không ô uế, không cấu bẩn, vững như đất, không hư vọng; đó là điều mà Đức Phật ngợi khen thọ trì đầy đủ tốt đẹp.
Văn kinh 🞄 26/6/2025
Bạch y Thánh đệ tử tự nhớ nghĩ giới, giới này không sứt mẻ, không rách nát, không ô uế, không cấu bẩn, vững như đất, không hư vọng; đó là điều mà Đức Phật ngợi khen thọ trì đầy đủ tốt đẹp.
Văn kinh🞄 22/6/2025
Như người dựng đứng lại những gì bị quăng ngã xuống, phơi bày ra những gì bị che kín, chỉ đường cho kẻ bị lạc hướng, đem đèn sáng vào trong bóng tối để những ai có mắt có thể thấy sắc; cũng vậy, Chánh pháp đã được Tôn giả Gotama dùng nhiều phương tiện trình bày giải thích.
Văn kinh 🞄 22/6/2025
Như người dựng đứng lại những gì bị quăng ngã xuống, phơi bày ra những gì bị che kín, chỉ đường cho kẻ bị lạc hướng, đem đèn sáng vào trong bóng tối để những ai có mắt có thể thấy sắc; cũng vậy, Chánh pháp đã được Tôn giả Gotama dùng nhiều phương tiện trình bày giải thích.
Văn kinh🞄 22/6/2025
Này Bà-la-môn, Đức Thế Tôn có trí tuệ, có tri kiến, là Như Lai, Bậc Vô Sở Trước, Đẳng Chánh Giác, dứt bỏ tà kiến, đoạn trừ tà kiến, không có đề cập đến vấn đề: “Thế gian hữu thường, cho đến vấn đề không có mạng chung”.
Văn kinh 🞄 22/6/2025
Này Bà-la-môn, Đức Thế Tôn có trí tuệ, có tri kiến, là Như Lai, Bậc Vô Sở Trước, Đẳng Chánh Giác, dứt bỏ tà kiến, đoạn trừ tà kiến, không có đề cập đến vấn đề: “Thế gian hữu thường, cho đến vấn đề không có mạng chung”.
Văn kinh🞄 21/6/2025
Ta không thấy một pháp nào khác, này các Tỷ-kheo, do pháp ấy, các pháp thiện chưa sanh được sanh khởi, và các pháp thiện đã sanh đi đến tăng trưởng, quảng đại, này các Tỷ-kheo, như chánh kiến.
Văn kinh 🞄 21/6/2025
Ta không thấy một pháp nào khác, này các Tỷ-kheo, do pháp ấy, các pháp thiện chưa sanh được sanh khởi, và các pháp thiện đã sanh đi đến tăng trưởng, quảng đại, này các Tỷ-kheo, như chánh kiến.
Văn kinh🞄 21/6/2025
Trong các loài chúng sinh hai chân, bốn chân ở cõi Dục, cõi Sắc, cõi Vô sắc, hữu tưởng, vô tưởng, Như Lai là tối thượng, đã thành tựu bốn Đế này.
Văn kinh 🞄 21/6/2025
Trong các loài chúng sinh hai chân, bốn chân ở cõi Dục, cõi Sắc, cõi Vô sắc, hữu tưởng, vô tưởng, Như Lai là tối thượng, đã thành tựu bốn Đế này.
Văn kinh🞄 15/6/2025
Thành tựu với bốn pháp, này các Tỷ-kheo, như vậy tương xứng bị rơi vào địa ngục. Thế nào là với bốn pháp? Tự mình có tà kiến, khích lệ người khác có tà kiến, chấp nhận tà kiến và tán thán tà kiến.
Văn kinh 🞄 15/6/2025
Thành tựu với bốn pháp, này các Tỷ-kheo, như vậy tương xứng bị rơi vào địa ngục. Thế nào là với bốn pháp? Tự mình có tà kiến, khích lệ người khác có tà kiến, chấp nhận tà kiến và tán thán tà kiến.
Văn kinh🞄 29/12/2024
Ngài nhất tâm chánh niệm, xuất khỏi chánh định, ngồi nơi tòa Sư tử, đêm đầu tiên Ngài quán sát mười hai nhân duyên. Kinh Phật Bản Hạnh Tập.
Văn kinh 🞄 29/12/2024
Ngài nhất tâm chánh niệm, xuất khỏi chánh định, ngồi nơi tòa Sư tử, đêm đầu tiên Ngài quán sát mười hai nhân duyên. Kinh Phật Bản Hạnh Tập.
Văn kinh🞄 12/11/2024
Này Tỷ-kheo, hãy thọ trì rằng gia chủ U-ga, người Tỳ-xá-ly, được thành tựu tám pháp vi diệu chưa từng có này. Kinh Tăng Chi Bộ Kinh - Tập 4
Văn kinh 🞄 12/11/2024
Này Tỷ-kheo, hãy thọ trì rằng gia chủ U-ga, người Tỳ-xá-ly, được thành tựu tám pháp vi diệu chưa từng có này. Kinh Tăng Chi Bộ Kinh - Tập 4
Văn kinh🞄 25/8/2024
Ðức Thế Tôn, khi ở Tinh xá Kỳ Viên, gần Xá-vệ, đã thuyết pháp thoại này. Vì ai, pháp thoại này được đề cập? Vì năm trăm người bạn của vị triệu phú Cấp Cô Ðộc...
Văn kinh 🞄 25/8/2024
Ðức Thế Tôn, khi ở Tinh xá Kỳ Viên, gần Xá-vệ, đã thuyết pháp thoại này. Vì ai, pháp thoại này được đề cập? Vì năm trăm người bạn của vị triệu phú Cấp Cô Ðộc...
Văn kinh🞄 09/8/2024
Đức Phật dạy về mười niệm đưa đến giác ngộ giải thoát tại các bộ kinh: Kinh Tăng Chi Bộ, Kinh Tăng Nhất A-Hàm, Kinh Tương Ưng Bộ:...
Văn kinh 🞄 09/8/2024
Đức Phật dạy về mười niệm đưa đến giác ngộ giải thoát tại các bộ kinh: Kinh Tăng Chi Bộ, Kinh Tăng Nhất A-Hàm, Kinh Tương Ưng Bộ:...
Văn kinh🞄 09/8/2024
Đức Phật bảo Trưởng giả:- Nếu như có người dùng các đồ ăn uống thượng diệu đúng như pháp bố thí, hoặc tự tay mình thí, hoặc thường xuyên thí, nhưng không đạt...
Văn kinh 🞄 09/8/2024
Đức Phật bảo Trưởng giả:- Nếu như có người dùng các đồ ăn uống thượng diệu đúng như pháp bố thí, hoặc tự tay mình thí, hoặc thường xuyên thí, nhưng không đạt...
