Niêm hoa vi tiếu: Hiểu đúng về Pháp hội truyền thừa và bổn phận của Ngài Ca Diếp
22/3/2025
Đặc biệt, Ngài Đại Ca Diếp được Đức Phật tin cậy truyền trao bổn phận gìn giữ hạnh đầu đà và kết tập kinh điển trong tương lai qua sự kiện Niêm hoa vi tiếu.
22/3/2025
Mục lục [Ẩn]
Tôn giả Đại Ca Diếp là một trong mười đại đệ tử của Đức Phật, được tôn xưng là đệ nhất đầu đà. Đặc biệt, Ngài được Đức Phật tin cậy truyền trao bổn phận gìn giữ hạnh đầu đà và kết tập kinh điển trong tương lai qua sự kiện Niêm hoa vi tiếu.
Trước sự chứng kiến của đông đảo Thánh Tăng, Đức Phật giơ lên một bông hoa sen và mỉm cười. Giữa hội chúng, duy chỉ có Ngài Đại Ca Diếp lãnh hội, tiếp nhận ngụ ý kết tập kinh điển, gìn giữ Pháp đầu đà mà Đức Phật truyền trao.
Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng, chỉ mình Ngài Đại Ca Diếp hiểu, còn các vị Thánh Tăng khác không hiểu được nên không thể lãnh hội ngụ ý của Đức Phật.
Để hiểu rõ sự thật về sự kiện Niêm hoa vi tiếu, kính mời quý vị cùng đón đọc bài viết dưới đây.
Sơ lược về Ngài Đại Ca Diếp
Trước khi đi xuất gia, Tôn giả Đại Ca Diếp (Ma Ha Ca Diếp) có tên là Tất Bát La Da Na, sinh ra trong một gia đình dòng Bà La Môn giàu có tại thành Vương Xá, nước Ma Kiệt Đà. Dù sống trong gia đình giàu sang, quyền quý; nhưng Ngài không màng lạc thú thế gian, luôn khát khao tìm kiếm con đường giải thoát.
Đến tuổi trưởng thành, dù không muốn kết hôn, nhưng Ngài vẫn thuận theo ý cha mẹ và thành hôn với nàng Bạt Đà La - một người cũng có mong muốn được xuất gia, sống đời phạm hạnh. Hai vợ chồng Ngài sống với nhau hoàn toàn trong sạch, không chút ái luyến, vẩn đục. Sau khi cha mẹ mất, Ngài Ca Diếp quyết định tạm biệt nàng Bạt Đà La và lên đường xuất gia.
Sau khi xuất gia, Ngài theo thứ lớp du hành khắp nơi. Đến thành Vương Xá, khi đang đi khất thực, Ngài Đại Ca Diếp gặp Đức Phật đang ngồi thiền. Ngài vui mừng, rạng rỡ, tâm liền thanh tịnh, không còn nghi ngờ. Ngài đảnh lễ, quỳ gối xin được làm đệ tử của Đức Phật.
Từ đó, Tôn giả Đại Ca Diếp ngày đêm tinh tấn thực hành hạnh đầu đà. Không lâu sau, Ngài chứng đắc quả A-la-hán (quả vị cao nhất trong tứ Thánh quả) với danh hiệu Đệ nhất đầu đà.
Tôn giả Ma Ha Ca Diếp chứng đắc quả A-la-hán với danh hiệu Đệ nhất đầu đà (ảnh minh họa)
Hiểu đúng về sự kiện Niêm hoa vi tiếu trong Pháp hội truyền thừa
Theo lịch sử Phật giáo, tại đỉnh núi Linh Thứu, trong một Pháp hội, Đức Phật không thuyết một lời nào, mà chỉ đưa lên một cành hoa. Trong cả hội chúng, duy chỉ có Ngài Đại Ca Diếp lãnh hội ngụ ý của Đức Phật. Đó là Ngài Đại Ca Diếp được Đức Phật trao truyền bổn phận nối tiếp chánh Pháp.
Tuy nhiên, nhiều người hiểu lầm rằng, chỉ có Ngài Đại Ca Diếp hiểu ý của Đức Phật; còn các vị Thánh Tăng khác thì không. Điều này không chính xác.
Bởi lẽ, khi đã chứng quả A-la-hán, các vị Thánh Tăng đều hiểu được ngụ ý của Đức Phật. Và trong hội chúng lúc ấy, ai cũng hiểu rằng chỉ có Ngài Đại Ca Diếp hội đủ nhân duyên để tiếp nhận bổn phận và trọng trách mà Đức Phật giao lại cho Ngài. Đây là duyên để sau này, Đệ nhất đầu đà - Tôn giả Đại Ca Diếp kết tập kinh điển; giúp chúng sinh, những người hậu thế hiểu về giá trị của Pháp hạnh đầu đà.
Trong mười Đại đệ tử của Đức Phật, mỗi vị có một Pháp hạnh khác nhau: trì giới, thuyết Pháp, đa văn, thực hành công đức nhẫn nhục Ba-la-mật,... Nhưng nhân duyên để Đức Phật giao trọng trách này cho Ngài Ca Diếp là bởi vào thời mạt Pháp, chúng sinh bị tham dục, có nhiều ham thích, khát khao chi phối. Và chỉ có Pháp đầu đà mới có thể đoạn được những dục lạc đó. Khi đoạn được hết dục, đoạn hết những tâm bất thiện, trí tuệ sẽ tự khai mở.
Cho nên, Tôn giả Đại Ca Diếp lãnh hội hoa sen, chính là nhân duyên để Ngài dẫn dắt chúng sinh đoạn trừ dục lạc, đạt được những thành tựu trên con đường tu hành.
Đức Phật niêm hoa vi tiếu trong Pháp hội truyền thừa (ảnh minh họa)
---
Qua đây, chúng ta hiểu hơn về ý nghĩa của sự kiện Niêm hoa vi tiếu, về bổn phận giữ gìn và lưu truyền Pháp hạnh đầu đà của Thánh Tăng Đại Ca Diếp.
Như trong kinh Đức Phật Tán Dương Hạnh Đầu Đà (Đại Tạng Kinh Việt Nam, kinh Tăng Nhất A-Hàm - Tập 1, XII. Phẩm Nhập Đạo), Đức Phật dạy: “Ca Diếp! Nếu hạnh đầu đà này được ở đời thì pháp của Ta cũng sẽ được lâu dài ở đời. Nếu có pháp ở đời, thì Thiên đạo tăng thêm, ba đường ác liền giảm. Cũng vậy thánh Tu-đà-hoàn, Tư-đà-hàm, A-na-hàm, đạo Tam thừa đều còn ở đời. Này các Tỳ-kheo, hãy học như Ca-diếp tu tập”.
Mong rằng, hàng hậu học sẽ tiếp tục nối tiếp phạm hạnh của Ngài với tâm nguyện kéo dài Phật Pháp trụ lâu dài ở thế gian. Vì Pháp của Phật sẽ giúp cho nhiều người thoát khổ, có được niềm an lạc trong cuộc đời.
Nhân vật Phật giáo🞄 16/11/2025
A Xà Thế là vị vua phạm tội giết cha, hại Phật. Nhưng nhờ lòng từ bi hóa độ của Như Lai mà vua A Xà Thế biết sám hối, giải thoát khỏi địa ngục khổ đau.
Nhân vật Phật giáo 🞄 16/11/2025
A Xà Thế là vị vua phạm tội giết cha, hại Phật. Nhưng nhờ lòng từ bi hóa độ của Như Lai mà vua A Xà Thế biết sám hối, giải thoát khỏi địa ngục khổ đau.
Nhân vật Phật giáo🞄 15/11/2025
Thiền sư Hương Nghiêm Trí Nhàn là vị thiền sư có nhân duyên ngộ đạo rất đặc biệt. Khi nghe tiếng sỏi văng vào gốc tre, Ngài ngộ ra sự “nghèo” trong tâm (đó là khi tâm sạch trơn, không nắm giữ,...).
Nhân vật Phật giáo 🞄 15/11/2025
Thiền sư Hương Nghiêm Trí Nhàn là vị thiền sư có nhân duyên ngộ đạo rất đặc biệt. Khi nghe tiếng sỏi văng vào gốc tre, Ngài ngộ ra sự “nghèo” trong tâm (đó là khi tâm sạch trơn, không nắm giữ,...).
Nhân vật Phật giáo🞄 13/11/2025
Vua Mi Lan Đà là vị đế vương đã từng bức bách các Sa-môn bởi trí biện luận sắc bén. Nhưng nhờ có cuộc vấn đáp với Ngài Na Tiên mà vua được khai ngộ, trở thành người hộ trì Phật Pháp.
Nhân vật Phật giáo 🞄 13/11/2025
Vua Mi Lan Đà là vị đế vương đã từng bức bách các Sa-môn bởi trí biện luận sắc bén. Nhưng nhờ có cuộc vấn đáp với Ngài Na Tiên mà vua được khai ngộ, trở thành người hộ trì Phật Pháp.
Nhân vật Phật giáo🞄 07/11/2025
Đức Phật từ chối tấm y của di mẫu Kiều Đàm Di dâng cúng. Bởi Ngài muốn bà cúng dường chư Tăng, để kết duyên lành với Tam Bảo và hưởng phúc báu trong mai sau.
Nhân vật Phật giáo 🞄 07/11/2025
Đức Phật từ chối tấm y của di mẫu Kiều Đàm Di dâng cúng. Bởi Ngài muốn bà cúng dường chư Tăng, để kết duyên lành với Tam Bảo và hưởng phúc báu trong mai sau.
Nhân vật Phật giáo🞄 04/11/2025
Thiên Ma Ba Tuần (Ma Vương) là vua cõi Trời Tha Hóa Tự Tại (cõi Trời cao nhất trong cõi Trời Dục Giới), chuyên cản phá thiện pháp.
Nhân vật Phật giáo 🞄 04/11/2025
Thiên Ma Ba Tuần (Ma Vương) là vua cõi Trời Tha Hóa Tự Tại (cõi Trời cao nhất trong cõi Trời Dục Giới), chuyên cản phá thiện pháp.
Nhân vật Phật giáo🞄 02/11/2025
Đức Phổ Hiền Bồ Tát được biết đến với 10 hạnh nguyện vô cùng cao quý, rộng lớn. Nếu ai thực hành theo 10 hạnh nguyện sẽ được lợi ích trong hiện tại và vị lai.
Nhân vật Phật giáo 🞄 02/11/2025
Đức Phổ Hiền Bồ Tát được biết đến với 10 hạnh nguyện vô cùng cao quý, rộng lớn. Nếu ai thực hành theo 10 hạnh nguyện sẽ được lợi ích trong hiện tại và vị lai.
Nhân vật Phật giáo🞄 02/11/2025
Bồ tát Long Thọ là vị chư Tăng nổi tiếng, Tổ sư thứ 14 của Thiền Tông. Ngài từng cảm hóa được tên trộm trở thành người lương thiện, quay về tu tập và đắc Thánh quả.
Nhân vật Phật giáo 🞄 02/11/2025
Bồ tát Long Thọ là vị chư Tăng nổi tiếng, Tổ sư thứ 14 của Thiền Tông. Ngài từng cảm hóa được tên trộm trở thành người lương thiện, quay về tu tập và đắc Thánh quả.
Nhân vật Phật giáo🞄 31/10/2025
Thánh Tổ Kiều Đàm Di (di mẫu của Đức Phật) là bậc Ni trưởng đạo hạnh, người có công lớn trong việc giúp người nữ được xuất gia, đặt nền móng cho Ni đoàn.
Nhân vật Phật giáo 🞄 31/10/2025
Thánh Tổ Kiều Đàm Di (di mẫu của Đức Phật) là bậc Ni trưởng đạo hạnh, người có công lớn trong việc giúp người nữ được xuất gia, đặt nền móng cho Ni đoàn.
Nhân vật Phật giáo🞄 31/10/2025
La Hầu La là con trai của Thái tử Tất Đạt Đa (tức Đức Phật). Trong lần Đức Phật về thăm quê, La Hầu La đã xin Phật gia tài và Ngài đã trao tài sản siêu thế của bậc Thánh cho con trai.
Nhân vật Phật giáo 🞄 31/10/2025
La Hầu La là con trai của Thái tử Tất Đạt Đa (tức Đức Phật). Trong lần Đức Phật về thăm quê, La Hầu La đã xin Phật gia tài và Ngài đã trao tài sản siêu thế của bậc Thánh cho con trai.
Nhân vật Phật giáo🞄 31/10/2025
La Hầu La là con trai duy nhất của Thái tử Tất Đạt Đa (Đức Phật sau này), xuất gia từ năm 7 tuổi. Ngài đã tu hạnh nhẫn nhục và chứng đắc Thánh quả.
Nhân vật Phật giáo 🞄 31/10/2025
La Hầu La là con trai duy nhất của Thái tử Tất Đạt Đa (Đức Phật sau này), xuất gia từ năm 7 tuổi. Ngài đã tu hạnh nhẫn nhục và chứng đắc Thánh quả.
Nhân vật Phật giáo🞄 16/10/2025
Vua Lưu Ly (hay còn gọi là Tỳ Lưu Ly) là người con trai thứ hai của đức vua Ba Tư Nặc, trị vì nước Kiều Tát La; mẹ của ông là hoàng hậu Mạt Lợi.
Nhân vật Phật giáo 🞄 16/10/2025
Vua Lưu Ly (hay còn gọi là Tỳ Lưu Ly) là người con trai thứ hai của đức vua Ba Tư Nặc, trị vì nước Kiều Tát La; mẹ của ông là hoàng hậu Mạt Lợi.
Nhân vật Phật giáo🞄 03/10/2025
Để đủ nhân duyên trở thành đại đệ tử của Đức Phật trong kiếp này, Tôn giả Xá Lợi Phất và Tôn giả Mục Kiều Liên đã cùng lập lời nguyện trong quá khứ.
Nhân vật Phật giáo 🞄 03/10/2025
Để đủ nhân duyên trở thành đại đệ tử của Đức Phật trong kiếp này, Tôn giả Xá Lợi Phất và Tôn giả Mục Kiều Liên đã cùng lập lời nguyện trong quá khứ.
Nhân vật Phật giáo🞄 01/10/2025
Liên Hoa Sắc là vị Tỳ Kheo Ni có thần thông bậc nhất trong Ni chúng. Nhờ Đức Phật giáo hóa, từ một kỹ nữ mà bà đã giác ngộ, xuất gia và chứng Thánh quả.
Nhân vật Phật giáo 🞄 01/10/2025
Liên Hoa Sắc là vị Tỳ Kheo Ni có thần thông bậc nhất trong Ni chúng. Nhờ Đức Phật giáo hóa, từ một kỹ nữ mà bà đã giác ngộ, xuất gia và chứng Thánh quả.
Nhân vật Phật giáo🞄 23/9/2025
Ngài Bàn Đặc là người kém trí, bốn tháng không thuộc nổi một bài kệ. Nhờ nhất tâm vâng lời Phật dạy mà Ngài đã đắc đạo, thông suốt tam tạng kinh điển.
Nhân vật Phật giáo 🞄 23/9/2025
Ngài Bàn Đặc là người kém trí, bốn tháng không thuộc nổi một bài kệ. Nhờ nhất tâm vâng lời Phật dạy mà Ngài đã đắc đạo, thông suốt tam tạng kinh điển.
Nhân vật Phật giáo🞄 20/9/2025
Tu Bạt Đà La là vị đệ tử cuối cùng được Đức Phật thế độ trước khi Ngài nhập Niết bàn. Trước đó, ông thuộc tầng lớp Bà-la-môn, được dân chúng trọng vọng.
Nhân vật Phật giáo 🞄 20/9/2025
Tu Bạt Đà La là vị đệ tử cuối cùng được Đức Phật thế độ trước khi Ngài nhập Niết bàn. Trước đó, ông thuộc tầng lớp Bà-la-môn, được dân chúng trọng vọng.
Nhân vật Phật giáo🞄 12/9/2025
Angulimala là tên tướng cướp khét tiếng bạo tàn, gieo rắc sự khiếp sợ cho dân chúng, sau này tu hành trở thành Thánh Tăng trong giáo đoàn của Đức Phật.
Nhân vật Phật giáo 🞄 12/9/2025
Angulimala là tên tướng cướp khét tiếng bạo tàn, gieo rắc sự khiếp sợ cho dân chúng, sau này tu hành trở thành Thánh Tăng trong giáo đoàn của Đức Phật.
Nhân vật Phật giáo🞄 02/9/2025
Phật Di Lặc là vị Phật tương lai, ngay sau thời Đức Phật Thích Ca Mâu Ni. Hiện tại, Ngài chưa đản sinh mà vẫn là một vị Bồ tát ở cung trời Đâu Suất.
Nhân vật Phật giáo 🞄 02/9/2025
Phật Di Lặc là vị Phật tương lai, ngay sau thời Đức Phật Thích Ca Mâu Ni. Hiện tại, Ngài chưa đản sinh mà vẫn là một vị Bồ tát ở cung trời Đâu Suất.
Nhân vật Phật giáo🞄 27/7/2025
Trước khi xuất gia, Đề Bà Đạt Đa là em họ của Đức Phật. Mặc dù nhiều lần âm mưu hãm hại Đức Phật, nhưng Đức Phật lại coi Đề Bà Đạt Đa là bậc thiện hữu tri thức.
Nhân vật Phật giáo 🞄 27/7/2025
Trước khi xuất gia, Đề Bà Đạt Đa là em họ của Đức Phật. Mặc dù nhiều lần âm mưu hãm hại Đức Phật, nhưng Đức Phật lại coi Đề Bà Đạt Đa là bậc thiện hữu tri thức.
Nhân vật Phật giáo🞄 21/7/2025
Bị vua Lưu Ly đánh đập, Tỳ kheo Sa-la-na vô cùng sân hận, muốn hoàn tục để báo thù. Nhưng Ngài đã chuyển hóa lòng hận thù, tinh tấn tu hành, chứng Thánh quả.
Nhân vật Phật giáo 🞄 21/7/2025
Bị vua Lưu Ly đánh đập, Tỳ kheo Sa-la-na vô cùng sân hận, muốn hoàn tục để báo thù. Nhưng Ngài đã chuyển hóa lòng hận thù, tinh tấn tu hành, chứng Thánh quả.
