Mục lục [Ẩn]
(Chia sẻ của anh Trần Anh Tuấn, làm việc tại Tổ chức Tư vấn Quốc tế Singapore liên quan đến lĩnh vực quy hoạch kiến trúc và thiết kế đô thị)
-------
“Rời phố về chùa” - hơn cả một điểm đến, đó là một cuộc hành trình với những nhân duyên đầy quý báu.

Về chùa với hai chữ “Nhân duyên”
Một nhân duyên đã đến vào những ngày đầy bận rộn cuối năm, cộng sự lâu năm của tôi là kiến trúc sư (KTS) Phùng Ngọc Thắng đã ngỏ ý mời tôi hỗ trợ chuyên môn cho dự án giới thiệu đời sống tu tập của chư Tăng chùa Ba Vàng (Quảng Ninh).
Với niềm đam mê trong các lĩnh vực liên quan đến bản sắc văn hóa, bảo tồn di sản cũng như những giá trị của Phật giáo, đây có lẽ tạo ra một nguồn năng lượng mạnh mẽ thu hút tôi đến dự án đặc biệt này.
Tôi nhận ra rằng, Phật giáo có những đóng góp quan trọng trong việc hình thành nhân cách, đạo đức, lối sống của mỗi người Việt chúng ta, những giá trị này được trao truyền, tiếp nối qua nhiều thế hệ. Tuy nhiên, ngày nay chúng ta đang sống trong sự hội nhập, thế giới ngày càng phẳng, mong muốn được hiểu về Phật Pháp như một ánh sáng dẫn lối thôi thúc tôi càng muốn về chùa để tìm hiểu sâu hơn về dự án.
Sau quãng đường hơn 100km, tôi cùng một số cộng sự có mặt tại chùa. Thời tiết se lạnh, cảnh chùa sạch sẽ, thanh bình, khói hương thoang thoảng cùng những thanh âm nhẹ nhàng khiến tôi cảm thấy dễ chịu. Khung cảnh nơi đây thật sự rất đẹp, từ đường nét kiến trúc cho tới cảnh quan, không gian.

Sự yêu thương từ hai chữ "Tận tâm"
Tận tâm từ sự giúp đỡ
Bắt tay vào việc, tôi bất ngờ khi thấy đây là một ngôi chùa gần như “có được tất cả”, một “hệ sinh thái” đầy thú vị. Trong chùa có các ban chuyên làm tượng, chuyên về điện, trang trí, may mặc, nấu nướng,... và nhiều lĩnh vực khác. Tôi rất ấn tượng khi trong quá trình thi công, nếu chúng tôi cần bất kỳ một sự hỗ trợ nào từ các ban này, mọi người đều sẵn sàng đến và hỗ trợ nhiệt tình.
Điều này khiến tôi đánh giá rất cao, bởi nó cho thấy sự to lớn về mặt quy mô tổ chức mà lại có kết nối vô cùng chặt chẽ, giống một đại gia đình khổng lồ - một đại gia đình có sự yêu thương lẫn nhau rất lớn. Có lúc, tôi nói vui với mọi người, ngôi chùa này như ngôi nhà thứ hai vậy.
Trước đây, tôi từng tưởng tượng, khi về già sẽ sống trong bốn bức tường với những hoạt động nhàm chán lặp lại hàng ngày. Nhưng ở đây, tôi thấy mọi người được cùng nhau sinh hoạt, làm việc; rồi cùng nghe những bài giảng Pháp ý nghĩa thì quả thật rất hạnh phúc.

Mọi người - sống và làm việc rất tự nhiên, ấm cúng
Tận tâm từ những điều nhỏ nhất
Tôi thường không nhìn vào những điều quá lớn lao mà thường quan sát tinh tế về đời sống, cử chỉ người Phật tử. Ở chùa, mọi người có nếp sống rất gọn gàng, quy củ; đặc biệt có thể thấy rõ trong những bữa ăn, cách mọi người trang nghiêm khi khất thực, trân trọng từng món ăn.... Tôi nghĩ những chi tiết rất nhỏ như vậy đã tạo nên một giá trị lớn hơn của cộng đồng Phật tử tại đây.
Trước khi đến chùa, tôi thường ít khi ăn hết phần thức ăn của mình trong một bữa. Nhưng sau những bữa ăn tại chùa, tôi đã tránh những sự lãng phí thức ăn, nước uống. Nếu chúng ta có con trẻ, tôi nghĩ môi trường tại chùa là nơi giáo dục có tính nhân văn cao bằng việc hiểu được sự cung kính, lễ nghi trong giao tiếp, hay sự tự giác trong những việc nhỏ như rửa bát, dọn dẹp lao động đều sẽ là những trải nghiệm quý giá.
Khai sáng trong hai chữ “Hài hòa”
Tôi nghĩ ai trong chúng ta cũng có những cái tôi, ham muốn thể hiện, khẳng định bản thân. Trong thiết kế cũng vậy, thậm chí có phần mạnh mẽ và rõ nét, mỗi tác giả đều mong muốn thể hiện cá tính, triết lý của mình trong mỗi dự án.

Tôi (mặc áo đen bên trái) cùng KTS. Phùng Ngọc Thắng trao đổi và làm việc với nhau
Nhân duyên được tiếp xúc với Phật tử Phạm Thị Yến đã khiến tôi nhận ra rằng: Khi chúng ta tạo nên những thứ "hài hòa" với xung quanh, thì tự khắc mọi thứ sẽ trở nên đẹp hơn, không cần có sự áp chế, lấn át, chỉ đơn giản là sự "hài hòa" một cách tự nhiên nhất có thể, đây có thể như là âm và dương luôn cùng song hành, luôn tương hỗ mà lại trọn vẹn.

Tôi (mặc áo trắng) cùng các cộng sự trao đổi với Phật tử Phạm Thị Yến
Giải pháp thiết kế cho không gian giới thiệu đời sống tu tập của chư Tăng chùa Ba Vàng cũng xuất phát từ chính triết lý “hài hòa” mà tôi đã học được, những vật liệu sẵn có như tre, vải đều là những thứ rất thân thiện với môi trường, kết hợp sự cô đọng, tinh giản có tính thời đại, gợi mở qua các lớp ánh sáng dẫn lối như đưa chúng ta trở về một khu rừng tre, có phần chông gai, nhưng bền bỉ như những ý chí của những người tu sĩ, hòa vào đó là sự hài hòa giữa thiên nhiên, con người và đất trời.

Sự hài hòa, gợi mở qua các lớp ánh sáng giúp không gian trở nên thu hút và độc đáo

Hình ảnh những bước chân hành thiền của Thầy trụ trì Thích Trúc Thái Minh được trưng bày trong khu "Tu sĩ và núi rừng"
Thế mới ngẫm, ở Tây Phương có nhiều kiến trúc sư có dấu ấn cá nhân, nổi tiếng ai cũng biết, mà ở Đông Phương thì đâu có mấy ai nhớ được tên của những kiến trúc sư nổi tiếng. Không phải chúng ta không có kiến trúc sư giỏi, mà mỗi thứ chúng ta tạo ra đều dựa trên sự hài hòa với tự nhiên, môi trường sống, và mỗi công trình đều được cả một cộng đồng xây dựng, kiến tạo nên. Có lẽ vì vậy mà cộng đồng dân tộc chúng ta mới có sự gắn kết, vững mạnh, và bền bỉ như vậy.
Cảm phục hai chữ "Tu sĩ"
Tôi đã tham gia nhiều dự án tại các đình làng, chùa chiền; nhưng chưa bao giờ thực hiện một dự án thực tế chuyên sâu về đời sống tu tập của chư Tăng; chưa thật sự hiểu những tu sĩ, chư Tăng có một lối sống, hoạt động tu tập như thế nào.
Về đây, khi nghe những câu chuyện kể về đời sống tu tập của chư Tăng chùa Ba Vàng, như có một tiếng chuông đánh mạnh vào tâm thức, tôi bị ấn tượng mạnh.

Dù chông gai nhưng các Thầy vẫn bền chí vượt qua…
Sự tự nhiên, chân thật trong những bức ảnh tái hiện sự tu tập khổ hạnh của chư Tăng ở trong rừng đã chạm đến cảm xúc của tôi.

Đôi chân trần nứt nẻ, chai sạn kiên cường vượt mọi giông tố trên bước đường tu tập
Tăng chúng không ở trong ngôi chùa to lớn khang trang này, mà có cuộc sống tu hành thực sự khắc khổ. Tôi chưa bao giờ thấy sự tu tập như vậy! Và tôi cũng chưa thể tưởng tượng nếu là mình, chỉ đơn giản là ngủ ngoài trời vài đêm thì sẽ khó khăn thế nào.
Sự khắc nghiệt của thời tiết cũng không ngăn được bước chân giải thoát của các quý Thầy

Sự khắc nghiệt của thời tiết cũng không ngăn được bước chân giải thoát của các quý Thầy
Những bộ ảnh mà tôi xem và chứng kiến về quá trình tu tập đôi khi nó không phải những giá trị vật chất, đó là những giá trị vô hình nhưng đã đem lại cho tôi một nguồn năng lượng tâm linh mạnh mẽ. Những nhận thức về giá trị, sự tu hành của các Thầy sẽ giúp tôi có thể tìm đến được sự giải thoát, hạnh phúc, bình yên; cũng như có được bài học rất quý trong cuộc sống.
Bình yên trong hai chữ "Núi rừng"
Sáng sớm trước khi trở về, ngồi dưới cây Bồ Đề linh thiêng trên ngọn núi Thành Đẳng, ngắm những hàng mây nhẹ nhàng di chuyển, nhìn mặt trời từ từ ló rạng, một cảm giác bình yên len lỏi trong tâm trí tôi, cuộc sống trước mắt vốn thật đẹp và nhẹ nhàng, thật đáng trân quý.
Trải nghiệm “rời phố về chùa” đã mang nhiều năng lượng tích cực và sự bình yên đến cho tôi. Sau này, nếu có duyên về chùa Ba Vàng, để tiếp tục có những trải nghiệm và kiến thức mới, tôi sẽ sẵn sàng trở về ngôi nhà mà tôi coi là thứ hai này, về chùa “CHẬM lại một nhịp để ĐƯỢC nhiều hơn”.
Xin gửi lời tri ân tới Thầy Thích Trúc Thái Minh đã tạo môi trường để tôi có duyên làm phận sự, cảm ơn tới các ban trong chùa đã rất chu đáo, tận tâm, cùng với các cộng sự KTS. Phùng Ngọc Thắng, Vi Thị Nguyệt, Hoàng Quốc Huy đã đồng hành trong suốt quá trình thực hiện dự án ý nghĩa này.
---------
Dưới đây là một số hình ảnh về khu giới thiệu đời sống tu tập của chư Tăng tại chùa Ba Vàng.







Cảnh Đẹp Chùa Ba Vàng🞄 19/8/2025
Một nơi góc nhỏ vườn Bạch Ngọc ngập tràn sắc vàng ươm của những trái dứa tròn đầy nằm xen giữa những tán lá xanh mướt.
Cảnh Đẹp Chùa Ba Vàng 🞄 19/8/2025
Một nơi góc nhỏ vườn Bạch Ngọc ngập tràn sắc vàng ươm của những trái dứa tròn đầy nằm xen giữa những tán lá xanh mướt.
Cảnh chùa🞄 17/02/2025
Mỗi độ xuân về, Uông Bí đón rất đông du khách hành hương, lễ Phật, tìm về cội nguồn tâm linh giữa khung cảnh non nước hữu tình; cầu nguyện một năm mới bình an...
Cảnh chùa 🞄 17/02/2025
Mỗi độ xuân về, Uông Bí đón rất đông du khách hành hương, lễ Phật, tìm về cội nguồn tâm linh giữa khung cảnh non nước hữu tình; cầu nguyện một năm mới bình an...
Cảnh chùa🞄 15/02/2025
Đi lễ chùa đầu năm không đơn giản chỉ là để ước nguyện, mà còn giúp chúng ta nương tựa vào chốn tâm linh, tạm gác lại bao vất vả mưu sinh trong cuộc đời.
Cảnh chùa 🞄 15/02/2025
Đi lễ chùa đầu năm không đơn giản chỉ là để ước nguyện, mà còn giúp chúng ta nương tựa vào chốn tâm linh, tạm gác lại bao vất vả mưu sinh trong cuộc đời.
Cảnh chùa🞄 09/02/2025
Chùa Ba Vàng thuộc tổ 17B, khu Quang Trung 5A, phường Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh; bao quanh ngôi chùa là những dãy núi trùng điệp
Cảnh chùa 🞄 09/02/2025
Chùa Ba Vàng thuộc tổ 17B, khu Quang Trung 5A, phường Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh; bao quanh ngôi chùa là những dãy núi trùng điệp
Cảnh chùa🞄 05/02/2025
Cứ mỗi độ xuân về, hòa mình trong không khí đón Tết, những người con Việt vẫn luôn hướng về chốn linh thiêng, lên chùa dâng nén hương thơm...
Cảnh chùa 🞄 05/02/2025
Cứ mỗi độ xuân về, hòa mình trong không khí đón Tết, những người con Việt vẫn luôn hướng về chốn linh thiêng, lên chùa dâng nén hương thơm...
Cảnh chùa🞄 03/02/2025
Không gian văn hóa truyền thống trong khuôn viên chùa Ba Vàng thể hiện tâm nguyện của Thầy trụ trì, mong muốn ai đến chùa cũng khởi tâm hoan hỷ, vui vẻ.
Cảnh chùa 🞄 03/02/2025
Không gian văn hóa truyền thống trong khuôn viên chùa Ba Vàng thể hiện tâm nguyện của Thầy trụ trì, mong muốn ai đến chùa cũng khởi tâm hoan hỷ, vui vẻ.
Cảnh chùa🞄 02/02/2025
Trong không gian chốn thiền môn ngày xuân, hình ảnh quý Thầy đặt bút trên nền giấy đỏ, từng nét chữ hiện ra trong ánh mắt mong chờ của du khách...
Cảnh chùa 🞄 02/02/2025
Trong không gian chốn thiền môn ngày xuân, hình ảnh quý Thầy đặt bút trên nền giấy đỏ, từng nét chữ hiện ra trong ánh mắt mong chờ của du khách...
Cảnh chùa🞄 31/01/2025
Tại Vườn xuân tâm linh chùa Ba Vàng, Nhân dân, du khách có cơ hội đón nhận lời Phật dạy – những lời chỉ dạy đầy trí tuệ giúp mỗi người tìm được hướng đi đúng đắn
Cảnh chùa 🞄 31/01/2025
Tại Vườn xuân tâm linh chùa Ba Vàng, Nhân dân, du khách có cơ hội đón nhận lời Phật dạy – những lời chỉ dạy đầy trí tuệ giúp mỗi người tìm được hướng đi đúng đắn
E-Magazine🞄 30/01/2025
Kính mời quý Phật tử cùng tìm hiểu bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về nhân duyên và ý nghĩa của 12 pho đại sách được đặt tại đền thờ Anh hùng Liệt sĩ
E-Magazine 🞄 30/01/2025
Kính mời quý Phật tử cùng tìm hiểu bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về nhân duyên và ý nghĩa của 12 pho đại sách được đặt tại đền thờ Anh hùng Liệt sĩ
Thư viện ảnh🞄 28/01/2025
Ngày cận Tết, không khó để bắt gặp hình ảnh các bạn trẻ duyên dáng trong tà áo dài, lưu giữ những khoảnh khắc tuyệt đẹp trong không gian ngập tràn sắc xuân
Thư viện ảnh 🞄 28/01/2025
Ngày cận Tết, không khó để bắt gặp hình ảnh các bạn trẻ duyên dáng trong tà áo dài, lưu giữ những khoảnh khắc tuyệt đẹp trong không gian ngập tràn sắc xuân
Cảnh chùa🞄 27/01/2025
Cây Bồ đề là một trong ba biểu tượng cho sự hiện diện của Đức Phật (bao gồm: cây Bồ đề, bình bát và Xá lợi Phật); và đảnh lễ cây Bồ đề với tâm kính tín sẽ sinh ra phúc báu cho bản thân cùng gia đình
Cảnh chùa 🞄 27/01/2025
Cây Bồ đề là một trong ba biểu tượng cho sự hiện diện của Đức Phật (bao gồm: cây Bồ đề, bình bát và Xá lợi Phật); và đảnh lễ cây Bồ đề với tâm kính tín sẽ sinh ra phúc báu cho bản thân cùng gia đình
Cảnh chùa🞄 25/01/2025
Đức Quan Thế Âm Bồ Tát là hiện thân của tâm đại từ, đại bi. Nếu chúng ta chân thật tu tập thì khi cầu nguyện sẽ cảm ứng tới Ngài, giúp thoát khỏi các nạn.
Cảnh chùa 🞄 25/01/2025
Đức Quan Thế Âm Bồ Tát là hiện thân của tâm đại từ, đại bi. Nếu chúng ta chân thật tu tập thì khi cầu nguyện sẽ cảm ứng tới Ngài, giúp thoát khỏi các nạn.
Cảnh Đẹp Chùa Ba Vàng🞄 04/12/2024
Sắc hoa giấy và vẻ đẹp chốn thiền môn hòa quyện, khiến lòng người như lắng lại, quên đi bao bộn bề để đắm mình vào vẻ đẹp giản dị của đất trời.
Cảnh Đẹp Chùa Ba Vàng 🞄 04/12/2024
Sắc hoa giấy và vẻ đẹp chốn thiền môn hòa quyện, khiến lòng người như lắng lại, quên đi bao bộn bề để đắm mình vào vẻ đẹp giản dị của đất trời.
Cảnh chùa🞄 03/10/2024
Những tia nắng dịu nhẹ của buổi sáng, lặng lẽ bao phủ không gian chùa Ba Vàng trong làn sương mỏng tạo nên một khung cảnh thanh bình và an lành.
Cảnh chùa 🞄 03/10/2024
Những tia nắng dịu nhẹ của buổi sáng, lặng lẽ bao phủ không gian chùa Ba Vàng trong làn sương mỏng tạo nên một khung cảnh thanh bình và an lành.
Cảnh chùa🞄 02/9/2024
Dưới ánh nắng vàng dịu dàng, lá cờ đỏ sao vàng tung bay phấp phới, trong tim mỗi người lại ngập tràn niềm vui rộn ràng và niềm tự hào của ngày Tết Độc Lập 02/9.
Cảnh chùa 🞄 02/9/2024
Dưới ánh nắng vàng dịu dàng, lá cờ đỏ sao vàng tung bay phấp phới, trong tim mỗi người lại ngập tràn niềm vui rộn ràng và niềm tự hào của ngày Tết Độc Lập 02/9.