“Thiên thượng” là trên trời; “thiên hạ” là dưới trời; “duy ngã” là chỉ có ta là tôn quý nhất; “độc” nghĩa là độc nhất, tôn quý nhất. “Thiên thượng thiên hạ, duy ngã độc tôn” có nghĩa là “Trên trời dưới trời, chỉ có ta là tôn quý nhất”.
22/4/2023
Mục Lục [Ẩn]
Trong kinh Ưu Bà Di Pháp Môn Tịnh Hạnh có nhắc đến việc khi vừa sinh ra, Thái tử Tất Đạt Đa (Đức Phật Thích Ca Mâu Ni sau này) liền bước đi bảy bước, mỗi bước đều có hoa sen nâng gót. Khi đi đến bước thứ bảy, Ngài đứng lại và nói:
“Thiên thượng thiên hạ,
Duy ngã độc tôn,
Vô lượng sanh tử
Ư kim tận hỷ.”
Đối với câu “Thiên thượng thiên hạ, duy ngã độc tôn”, có nhiều ý kiến trái chiều cho rằng, đây là câu nói thể hiện sự kiêu mạn của thái tử Tất Đạt Đa. Bởi, ngay từ khoảnh khắc sinh ra, Ngài đã tự cho mình là người tôn quý nhất.
Bài viết dưới đây sẽ lý giải, phá đi sự nghi ngờ cho bạn về câu nói của Thái tử Tất Đạt Đa.
Thiên thượng thiên hạ duy ngã độc tôn là gì?
“Thiên thượng” là trên trời; “thiên hạ” là dưới trời; “duy ngã” là chỉ có ta là tôn quý nhất; “độc” nghĩa là độc nhất, tôn quý nhất. “Thiên thượng thiên hạ, duy ngã độc tôn” có nghĩa là “Trên trời dưới trời, chỉ có ta là tôn quý nhất”.
Vậy theo cách hiểu trên, phải chăng Thái tử là người kiêu mạn, cho mình là cao quý nhất - trái ngược với bản chất của đạo Phật là đạo vô ngã, vị tha?

Thái tử Tất Đạt Đa một tay chỉ trời, một tay chỉ đất, tuyên bố “Thiên thượng thiên hạ - Duy ngã độc tôn”
Lý giải câu nói của Thái tử Tất Đạt Đa
Câu nói này đúng sự thật. Giống như việc giới thiệu: đây là chủ tịch, đây là phó bí thư,... thì việc Ngài dõng dạc tuyên bố “Ta là tôn quý nhất” là đúng “danh”. Xét về đức, về công hạnh thì Ngài chính là bậc tối tôn nhất và hoàn toàn không có ai có thể so sánh được dù là chư Thiên, Phạm Thiên đi chăng nữa.
Cho nên, lời tuyên bố này của Ngài hoàn toàn xác đáng. Và Đức Thế Tôn tuyên bố cũng là để chúng sinh biết đến sự xuất hiện của Ngài - nơi quy hướng của muôn loài, từ đó chúng sinh biết đường tìm về để nương tựa.
Đức Phật có khiêm hạ không?
Để nói về tính khiêm hạ thì không ai bằng Đức Phật. Khi Ngài thành đạo sau 49 ngày đêm thiền định dưới cội cây Bồ Đề, Ngài đã dùng thiên nhãn của mình tìm hết các cõi; các tầng Trời, người…để xem trong nhân gian còn có ai tôn quý hơn, xứng đáng làm bậc Thầy để Ngài đến đảnh lễ.
Nhưng, sau khi quán sát, Ngài không thấy ai có đủ đức, đủ trí hơn mình; dù là Trời, người hay trong các cõi ma. Vì thế Ngài đã quay về và đảnh lễ Pháp mà mình chứng được - tức là đảnh lễ chân lý.
Rõ ràng, nếu như với suy nghĩ của một người tầm thường, thì khi chỉ có một chút tài năng, người đó sẽ tự vỗ ngực, coi tất cả đều nhỏ bé. Nhưng Thái tử với tâm khiêm hạ, dù đã trở thành Đức Phật toàn giác, thì Ngài vẫn đi tìm xem có ai hơn mình để đảnh lễ. Điều này thể hiện đức khiêm hạ của Ngài là không ai có thể so sánh được.

Khi chứng quả vị Vô thượng Bồ đề, Ngài đã dùng thiên nhãn xem trong nhân gian còn ai tôn quý hơn để Ngài đảnh lễ (nguồn: Internet)
Như vậy, “Thiên thượng thiên hạ, duy ngã độc tôn” là câu nói bất hủ, hoàn toàn xác đáng; xét đầy đủ công hạnh, đây chính là lời tuyên ngôn, chứ không phải là kiêu mạn.
—
Trên đây là cách lý giải từ lời chia sẻ của Đại Đức Thích Trúc Thái Minh - trụ trì chùa Ba Vàng.
Quý Phật tử có bất kỳ thắc mắc nào cũng có thể gửi đến các kênh truyền thông dưới đây của chùa:
- YouTube: Chua Ba Vang, Thầy Thích Trúc Thái Minh
- Facebook: Chùa Ba Vàng, Thầy Thích Trúc Thái Minh
- Website: chuabavang.com , thaythichtructhaiminh.com
Tin tức khác🞄 03/6/2023
Nhưng ngày hôm nay, 16/4/Quý Mão (tức ngày 06/3/2023), sự vi diệu ấy càng trở nên tuyệt vời và ấn tượng hơn khi tiết trời xuất hiện những hạt mưa vào đúng thời điểm Sư Phụ Thích Trúc Thái Minh...
Tin tức khác 🞄 03/6/2023
Nhưng ngày hôm nay, 16/4/Quý Mão (tức ngày 06/3/2023), sự vi diệu ấy càng trở nên tuyệt vời và ấn tượng hơn khi tiết trời xuất hiện những hạt mưa vào đúng thời điểm Sư Phụ Thích Trúc Thái Minh...
Bài viết🞄 02/6/2023
Ngày 15/04/Quý Mão, với lòng từ bi, chư tôn Hòa thượng, Thượng tọa, chư Đại đức Tăng Ni đã đi khất thực để gieo duyên hóa độ cho nhân dân, Phật tử nhân mùa Phật đản.
Bài viết 🞄 02/6/2023
Ngày 15/04/Quý Mão, với lòng từ bi, chư tôn Hòa thượng, Thượng tọa, chư Đại đức Tăng Ni đã đi khất thực để gieo duyên hóa độ cho nhân dân, Phật tử nhân mùa Phật đản.
Bài viết🞄 01/6/2023
Trong không khí thiêng liêng, cả đất trời đón mừng ngày Đức Thế Tôn giáng trần, ngày 14/04/Quý Mão (tức ngày 01/6/2023), chùa Đại Giác - thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình đã long trọng tổ chức...
Bài viết 🞄 01/6/2023
Trong không khí thiêng liêng, cả đất trời đón mừng ngày Đức Thế Tôn giáng trần, ngày 14/04/Quý Mão (tức ngày 01/6/2023), chùa Đại Giác - thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình đã long trọng tổ chức...
Bài viết🞄 26/5/2023
Với nhiều hoạt động ý nghĩa, chuỗi sự kiện Phật đản tại chùa Ba Vàng đã nhận được nhiều sự quan tâm của các trang báo, trang thông tin điện tử.
Bài viết 🞄 26/5/2023
Với nhiều hoạt động ý nghĩa, chuỗi sự kiện Phật đản tại chùa Ba Vàng đã nhận được nhiều sự quan tâm của các trang báo, trang thông tin điện tử.
Bài viết🞄 25/5/2023
Đại lễ Phật đản chùa Ba Vàng năm 2023 đã kết thúc nhưng tất cả đã để lại những dấu ấn khó phai trong lòng người tham dự. Đó không chỉ là những con số ấn tượng, những bộ trang phục đẹp...
Bài viết 🞄 25/5/2023
Đại lễ Phật đản chùa Ba Vàng năm 2023 đã kết thúc nhưng tất cả đã để lại những dấu ấn khó phai trong lòng người tham dự. Đó không chỉ là những con số ấn tượng, những bộ trang phục đẹp...
Bài viết🞄 21/5/2023
Một trong những điểm cực kỳ ấn tượng của đêm văn nghệ chính là các bài hát song ngữ, được sáng tác dựa trên nền tảng kinh Phật bởi Phật tử Phạm Thị Yến - Chủ nhiệm CLB Cúc Vàng.
Bài viết 🞄 21/5/2023
Một trong những điểm cực kỳ ấn tượng của đêm văn nghệ chính là các bài hát song ngữ, được sáng tác dựa trên nền tảng kinh Phật bởi Phật tử Phạm Thị Yến - Chủ nhiệm CLB Cúc Vàng.
Bài viết🞄 16/5/2023
Hiếm có ngôi chùa nào lại có công trình kiến trúc "độc lạ" như ở cung thờ Phật Phụ - Phật Mẫu chùa Ba Vàng. Đây là nơi thờ Đức vua Tịnh Phạn
Bài viết 🞄 16/5/2023
Hiếm có ngôi chùa nào lại có công trình kiến trúc "độc lạ" như ở cung thờ Phật Phụ - Phật Mẫu chùa Ba Vàng. Đây là nơi thờ Đức vua Tịnh Phạn
Hoạt động Phật sự🞄 07/5/2023
Đại lễ Phật đản không chỉ là cơ hội để mọi người được cầu bình an, may mắn cho bản thân, gia đình; mà còn là khoảng thời gian được tìm hiểu về Phật giáo...
Hoạt động Phật sự 🞄 07/5/2023
Đại lễ Phật đản không chỉ là cơ hội để mọi người được cầu bình an, may mắn cho bản thân, gia đình; mà còn là khoảng thời gian được tìm hiểu về Phật giáo...
Nhân vật Phật giáo🞄 02/5/2023
Có phải Hoàng hậu Ma Da hết phước khi sinh Đức Phật nên mới qua đời? Bà là người như thế nào? Liệu có phải là người mẹ đặc biệt nhất thế gian như trong kinh điển thường nói?
Nhân vật Phật giáo 🞄 02/5/2023
Có phải Hoàng hậu Ma Da hết phước khi sinh Đức Phật nên mới qua đời? Bà là người như thế nào? Liệu có phải là người mẹ đặc biệt nhất thế gian như trong kinh điển thường nói?
Bài viết🞄 02/5/2023
Chuyến hoằng Pháp của Sư Phụ Thích Trúc Thái Minh, chư Tăng chùa Ba Vàng và Cô Phạm Thị Yến - chủ nhiệm CLB Cúc Vàng tại Nhật đã kết thúc. Dù vậy, những câu chuyện về “hành trình tích lũy phước báu” của các Phật tử xa xứ vẫn đang được kể.
Bài viết 🞄 02/5/2023
Chuyến hoằng Pháp của Sư Phụ Thích Trúc Thái Minh, chư Tăng chùa Ba Vàng và Cô Phạm Thị Yến - chủ nhiệm CLB Cúc Vàng tại Nhật đã kết thúc. Dù vậy, những câu chuyện về “hành trình tích lũy phước báu” của các Phật tử xa xứ vẫn đang được kể.
Bài viết🞄 22/4/2023
Phật đản là ngày Tết của mỗi người con Phật. Vào ngày này, mọi người có thể gửi lời chúc ý nghĩa dành tặng cho gia đình, bạn bè, người yêu,...
Bài viết 🞄 22/4/2023
Phật đản là ngày Tết của mỗi người con Phật. Vào ngày này, mọi người có thể gửi lời chúc ý nghĩa dành tặng cho gia đình, bạn bè, người yêu,...
Bài viết🞄 09/4/2023
Tôn giả Ma Ha Ca Diếp được biết đến là vị Thánh tăng đệ nhất đầu đà trong 10 đại đệ tử của Đức Phật. Khi còn ở thế tục, Ngài có tên là Tất Bát La Da Na.
Bài viết 🞄 09/4/2023
Tôn giả Ma Ha Ca Diếp được biết đến là vị Thánh tăng đệ nhất đầu đà trong 10 đại đệ tử của Đức Phật. Khi còn ở thế tục, Ngài có tên là Tất Bát La Da Na.
Chuyển hóa nghiệp🞄 06/4/2023
Ngồi thoải mái trên ghế sofa, chị Danh chợt nhớ lại những ngày tháng bị mất ngủ và mắc bệnh trĩ trước đây. Chị Danh bị những căn bệnh này hành hạ...
Chuyển hóa nghiệp 🞄 06/4/2023
Ngồi thoải mái trên ghế sofa, chị Danh chợt nhớ lại những ngày tháng bị mất ngủ và mắc bệnh trĩ trước đây. Chị Danh bị những căn bệnh này hành hạ...
Bài viết🞄 02/4/2023
Lễ Tết Thanh minh không có ngày cố định. Thời gian sẽ bắt đầu sau ngày Lập Xuân 45 ngày, khoảng từ ngày 04 - 05/04 (sau khi kết thúc tiết xuân phân)...
Bài viết 🞄 02/4/2023
Lễ Tết Thanh minh không có ngày cố định. Thời gian sẽ bắt đầu sau ngày Lập Xuân 45 ngày, khoảng từ ngày 04 - 05/04 (sau khi kết thúc tiết xuân phân)...
Bài viết🞄 20/3/2023
Nhiều người đã khỏi bệnh lâu năm: 30 năm viêm xoang, gần 30 năm đau buốt chân tay, hen suyễn bẩm sinh, viêm đại tràng mãn tính,... nhờ tham gia đàn lễ Ngũ Bách Danh.
Bài viết 🞄 20/3/2023
Nhiều người đã khỏi bệnh lâu năm: 30 năm viêm xoang, gần 30 năm đau buốt chân tay, hen suyễn bẩm sinh, viêm đại tràng mãn tính,... nhờ tham gia đàn lễ Ngũ Bách Danh.