“Thiên thượng thiên hạ, duy ngã độc tôn” là gì? Lý giải Đức Phật không kiêu mạn
22/3/2025
Thiên thượng thiên hạ, duy ngã độc tôn là câu nói hoàn toàn xác đáng; xét đầy đủ công hạnh, đây chính là lời tuyên ngôn, chứ không phải là kiêu mạn.
22/3/2025
Mục lục [Ẩn]
Trong kinh Ưu Bà Di Pháp Môn Tịnh Hạnh có nhắc đến việc khi vừa sinh ra, Thái tử Tất Đạt Đa (Đức Phật Thích Ca Mâu Ni sau này) liền bước đi bảy bước, mỗi bước đều có hoa sen nâng gót. Khi đi đến bước thứ bảy, Ngài đứng lại và nói:
“Thiên thượng thiên hạ,
Duy ngã độc tôn,
Vô lượng sanh tử
Ư kim tận hỷ".
Đối với câu “Thiên thượng thiên hạ, duy ngã độc tôn”, có nhiều ý kiến trái chiều cho rằng, đây là câu nói thể hiện sự kiêu mạn của Thái tử Tất Đạt Đa. Bởi, ngay từ khoảnh khắc sinh ra, Ngài đã tự cho mình là người tôn quý nhất.
Bài viết dưới đây sẽ lý giải, phá đi sự nghi ngờ về câu nói này của Ngài.
Thiên thượng thiên hạ, duy ngã độc tôn là gì?
“Thiên thượng thiên hạ, duy ngã độc tôn” có nghĩa là “Trên trời dưới trời, chỉ có ta là tôn quý nhất”.
Vậy theo cách hiểu trên, phải chăng Thái tử là người kiêu mạn, cho mình là cao quý nhất - trái ngược với bản chất của đạo Phật là vô ngã, vị tha?
Thái tử Tất Đạt Đa một tay chỉ trời, một tay chỉ đất, tuyên bố “Thiên thượng thiên hạ, duy ngã độc tôn”
Câu nói “Thiên thượng thiên hạ, duy ngã độc tôn” không hề kiêu mạn
Câu nói này đúng sự thật. Giống với việc giới thiệu các chức danh như “chủ tịch”, “phó bí thư”,... thì việc Ngài dõng dạc tuyên bố “Ta là tôn quý nhất” là hoàn toàn đúng với “danh” của Ngài. Xét về đức và công hạnh, Đức Phật chính là bậc tối tôn, không ai có thể so sánh được với Ngài, dù là chư Thiên hay Phạm Thiên.
Cho nên, lời tuyên bố này của Ngài hoàn toàn xác đáng, không hề kiêu mạn. Và Đức Thế Tôn tuyên bố để chúng sinh biết đến sự xuất hiện của Ngài - nơi quy hướng của muôn loài, giúp chúng sinh biết tìm về để nương tựa.
Tâm khiêm hạ của bậc Toàn giác
Để nói về tính khiêm hạ thì không ai bằng Đức Phật. Khi Ngài thành đạo sau 49 ngày đêm thiền định dưới cội cây Bồ Đề, Ngài đã dùng thiên nhãn của mình tìm hết các cõi; các tầng Trời, người… để xem trong nhân gian còn có ai tôn quý hơn, xứng đáng làm bậc Thầy để Ngài đến đảnh lễ.
Nhưng, sau khi quán sát, Ngài không thấy ai có đủ đức, đủ trí hơn mình; dù là Trời, người hay trong các cõi ma. Vì thế Ngài đã quay về và đảnh lễ Pháp mà mình chứng ngộ được - tức là đảnh lễ chân lý.
Rõ ràng, nếu như với suy nghĩ của một người tầm thường, đôi khi chỉ có một chút tài năng, người đó sẽ tự vỗ ngực, coi tất cả đều nhỏ bé. Nhưng Thái tử với tâm khiêm hạ, dù đã trở thành Đức Phật toàn giác, Ngài vẫn đi tìm xem có ai hơn mình để đảnh lễ. Điều này thể hiện đức khiêm hạ của Ngài là không ai có thể so sánh được.
Khi chứng quả vị Vô thượng Bồ đề, Ngài đã dùng thiên nhãn xem trong nhân gian còn ai tôn quý hơn để Ngài đảnh lễ (nguồn: Internet)
Như vậy, “Thiên thượng thiên hạ, duy ngã độc tôn” là câu nói bất hủ, hoàn toàn xác đáng; xét đầy đủ công hạnh, đây chính là lời tuyên ngôn, chứ không phải là kiêu mạn.
Trên đây là những phân tích của Thầy Thích Trúc Thái Minh về lời tuyên ngôn “Thiên thượng thiên hạ, duy ngã độc tôn”. Đây là sự kiện vi diệu, khẳng định sự giác ngộ và thể hiện trí tuệ tối tôn, tối thượng của Đức Phật.
Kiến thức Phật giáo🞄 29/9/2025
Cờ Phật giáo được đề xuất bởi một cựu Đại tá quân đội Mỹ, thiết kế từ ánh hào quang của Đức Phật vào tuần lễ thứ tư sau khi Ngài thành đạo.
Kiến thức Phật giáo 🞄 29/9/2025
Cờ Phật giáo được đề xuất bởi một cựu Đại tá quân đội Mỹ, thiết kế từ ánh hào quang của Đức Phật vào tuần lễ thứ tư sau khi Ngài thành đạo.
Kiến thức Phật giáo🞄 23/9/2025
Núi Linh Thứu xưa kia thuộc thành Vương Xá, nước Ma Kiệt Đà do đức vua Bình Sa trị vì; nay là Rajgir, bang Bihar, Ấn Độ.
Kiến thức Phật giáo 🞄 23/9/2025
Núi Linh Thứu xưa kia thuộc thành Vương Xá, nước Ma Kiệt Đà do đức vua Bình Sa trị vì; nay là Rajgir, bang Bihar, Ấn Độ.
Kiến thức Phật giáo🞄 02/8/2025
Nơi Đức Phật đản sinh là vườn Lâm Tỳ Ni. Ngài chọn chọn sinh ra ở rừng hoa vô ưu là bởi muốn truyền tải 3 thông điệp ý nghĩa đến chúng sinh.
Kiến thức Phật giáo 🞄 02/8/2025
Nơi Đức Phật đản sinh là vườn Lâm Tỳ Ni. Ngài chọn chọn sinh ra ở rừng hoa vô ưu là bởi muốn truyền tải 3 thông điệp ý nghĩa đến chúng sinh.
Kiến thức Phật giáo🞄 29/7/2025
“Tam” là ba, “Bảo” là quý báu, “Tam Bảo” là ba ngôi quý báu: Phật Bảo, Pháp Bảo, Tăng Bảo; có Tam Bảo bên ngoài và Tam Bảo ngay trong tâm mỗi chúng ta.
Kiến thức Phật giáo 🞄 29/7/2025
“Tam” là ba, “Bảo” là quý báu, “Tam Bảo” là ba ngôi quý báu: Phật Bảo, Pháp Bảo, Tăng Bảo; có Tam Bảo bên ngoài và Tam Bảo ngay trong tâm mỗi chúng ta.
Kiến thức Phật giáo🞄 22/7/2025
Lòng tin Tam Bảo là mẹ sinh công đức, đưa chúng sinh tiến đạo… Hãy tìm hiểu 5 lợi ích của lòng tin để giúp tăng trưởng phước báu, tinh tấn tu tập.
Kiến thức Phật giáo 🞄 22/7/2025
Lòng tin Tam Bảo là mẹ sinh công đức, đưa chúng sinh tiến đạo… Hãy tìm hiểu 5 lợi ích của lòng tin để giúp tăng trưởng phước báu, tinh tấn tu tập.
Kiến thức Phật giáo🞄 24/6/2025
Tam Bảo là hải đảo an lành cho tất cả chúng sinh. Ba bậc Tam Bảo trong Phật giáo gồm: thế gian trụ trì Tam Bảo, xuất thế gian Tam Bảo và đồng thể Tam Bảo
Kiến thức Phật giáo 🞄 24/6/2025
Tam Bảo là hải đảo an lành cho tất cả chúng sinh. Ba bậc Tam Bảo trong Phật giáo gồm: thế gian trụ trì Tam Bảo, xuất thế gian Tam Bảo và đồng thể Tam Bảo
Kiến thức Phật giáo🞄 06/4/2025
Lễ quy y Tam Bảo chùa Ba Vàng được tổ chức hàng tháng theo nguyện vọng của Nhân dân. Nhân dân, Phật tử có thể tham gia theo hình thức trực tuyến hay trực tiếp
Kiến thức Phật giáo 🞄 06/4/2025
Lễ quy y Tam Bảo chùa Ba Vàng được tổ chức hàng tháng theo nguyện vọng của Nhân dân. Nhân dân, Phật tử có thể tham gia theo hình thức trực tuyến hay trực tiếp
Kiến thức Phật giáo🞄 29/3/2025
Dưới đây là những lời chúc lễ Phật đản ý nghĩa dành tặng cho gia đình, bạn bè, người yêu,... giúp mang lại phúc lành, phát sinh trí tuệ, thoát khỏi khổ đau.
Kiến thức Phật giáo 🞄 29/3/2025
Dưới đây là những lời chúc lễ Phật đản ý nghĩa dành tặng cho gia đình, bạn bè, người yêu,... giúp mang lại phúc lành, phát sinh trí tuệ, thoát khỏi khổ đau.
Kiến thức Phật giáo🞄 29/3/2025
Những bản nhạc Phật đản đầy ý nghĩa không chỉ tán dương sự đản sinh cao quý của Đức Phật mà còn giúp tăng trưởng thiện tâm và mang lại an lạc cho người nghe.
Kiến thức Phật giáo 🞄 29/3/2025
Những bản nhạc Phật đản đầy ý nghĩa không chỉ tán dương sự đản sinh cao quý của Đức Phật mà còn giúp tăng trưởng thiện tâm và mang lại an lạc cho người nghe.
Kiến thức Phật giáo🞄 28/3/2025
Vườn Lâm Tỳ Ni là nơi Đức Phật đản sinh, nằm tại quận Rupandehi (Nepal) - một trong tứ Thánh tích linh thiêng bậc nhất của Phật giáo.
Kiến thức Phật giáo 🞄 28/3/2025
Vườn Lâm Tỳ Ni là nơi Đức Phật đản sinh, nằm tại quận Rupandehi (Nepal) - một trong tứ Thánh tích linh thiêng bậc nhất của Phật giáo.
Kiến thức Phật giáo🞄 28/3/2025
Hoa sen trong Phật giáo mang 8 đặc tính cao quý. Đây là biểu tượng thanh khiết gắn liền với chư Phật, Bồ tát, thể hiện sự giải thoát giữa trần ai.
Kiến thức Phật giáo 🞄 28/3/2025
Hoa sen trong Phật giáo mang 8 đặc tính cao quý. Đây là biểu tượng thanh khiết gắn liền với chư Phật, Bồ tát, thể hiện sự giải thoát giữa trần ai.
Kiến thức Phật giáo🞄 22/3/2025
Lễ dâng nước cúng dường tắm Phật là nghi thức truyền thống trong ngày lễ Phật đản (mùng 08/ 04 âm lịch hàng năm). Truyền thống dâng nước cúng dường tắm Phật...
Kiến thức Phật giáo 🞄 22/3/2025
Lễ dâng nước cúng dường tắm Phật là nghi thức truyền thống trong ngày lễ Phật đản (mùng 08/ 04 âm lịch hàng năm). Truyền thống dâng nước cúng dường tắm Phật...
Kiến thức Phật giáo🞄 14/3/2025
Bài viết dưới đây sẽ cung cấp đầy đủ thông tin về Tứ diệu đế cũng như phương pháp để thoát khỏi mọi khổ đau, được an lành, hạnh phúc.
Kiến thức Phật giáo 🞄 14/3/2025
Bài viết dưới đây sẽ cung cấp đầy đủ thông tin về Tứ diệu đế cũng như phương pháp để thoát khỏi mọi khổ đau, được an lành, hạnh phúc.
Kiến thức Phật giáo🞄 13/3/2025
Niết bàn không phải một cõi giới hay trú xứ, mà là trạng thái tâm của chúng ta khi đã diệt hết các phiền não. Có bốn loại Niết bàn.
Kiến thức Phật giáo 🞄 13/3/2025
Niết bàn không phải một cõi giới hay trú xứ, mà là trạng thái tâm của chúng ta khi đã diệt hết các phiền não. Có bốn loại Niết bàn.
Kiến thức Phật giáo🞄 12/3/2025
Xá lợi Phật là kết tinh từ năng lực tu hành của Đức Phật, thành tựu từ vô lượng công đức của Giới - Định - Tuệ...
Kiến thức Phật giáo 🞄 12/3/2025
Xá lợi Phật là kết tinh từ năng lực tu hành của Đức Phật, thành tựu từ vô lượng công đức của Giới - Định - Tuệ...
Kiến thức Phật giáo🞄 08/3/2025
Xuất gia gồm có ba ý nghĩa là: xuất thế tục gia, xuất tam giới gia, xuất phiền não gia. Người có chí nguyện xuất gia phải đáp ứng những điều kiện nhất định.
Kiến thức Phật giáo 🞄 08/3/2025
Xuất gia gồm có ba ý nghĩa là: xuất thế tục gia, xuất tam giới gia, xuất phiền não gia. Người có chí nguyện xuất gia phải đáp ứng những điều kiện nhất định.
Kiến thức Phật giáo🞄 10/02/2025
Giáo Pháp của Đức Phật cao siêu màu nhiệm, nhưng cũng không ra khỏi quy luật sinh - trụ - hoại - diệt của thế gian. Biểu hiện của sự tiêu hoại Phật Pháp...
Kiến thức Phật giáo 🞄 10/02/2025
Giáo Pháp của Đức Phật cao siêu màu nhiệm, nhưng cũng không ra khỏi quy luật sinh - trụ - hoại - diệt của thế gian. Biểu hiện của sự tiêu hoại Phật Pháp...
Kiến thức Phật giáo🞄 10/02/2025
Năm giới là tính quy định của người Phật tử tại gia. Muốn trở thành Phật tử tại gia thì người đó phải tu tập 5 giới sau...
Kiến thức Phật giáo 🞄 10/02/2025
Năm giới là tính quy định của người Phật tử tại gia. Muốn trở thành Phật tử tại gia thì người đó phải tu tập 5 giới sau...
Kiến thức Phật giáo🞄 06/02/2025
Lục đạo luân hồi bao gồm có 6 cảnh giới: cõi trời, cõi Atula (Thần), cõi người, cõi súc sinh, cõi ngạ quỷ, cõi địa ngục. Điều này được Đức Phật khẳng định...
Kiến thức Phật giáo 🞄 06/02/2025
Lục đạo luân hồi bao gồm có 6 cảnh giới: cõi trời, cõi Atula (Thần), cõi người, cõi súc sinh, cõi ngạ quỷ, cõi địa ngục. Điều này được Đức Phật khẳng định...
