Những phong tục tập quán ngày Tết - Lưu ý quan trọng để năm mới an lành
12/01/2025
Trong dân gian Việt Nam lưu truyền rất nhiều phong tục ngày Tết Nguyên đán. Tùy theo vùng miền Bắc - Trung - Nam sẽ có những phong tục tập quán khác nhau.
12/01/2025
Mục lục [Ẩn]
Những phong tục ngày Tết như: hái lộc đầu năm, xem bói chân gà, gói bánh chưng, cúng tổ tiên, xông đất,... là những phong tục lâu đời của nhiều người Việt. Tuy nhiên, nhiều người thường có quan niệm sai lầm khi thực hiện, dẫn đến không mang lại bình an, may mắn mà còn ngược lại.
Dưới đây là tổng hợp phong tục ngày Tết cổ truyền và những lưu ý mà ai cũng nên biết.
1. Phong tục hái lộc ngày Tết
Nhiều người quan niệm, “lộc” là mầm lộc (mầm non) trên cây; nên họ đi chùa hái lộc vào năm mới với mong muốn gia đình được may mắn, giàu sang.
Tuy nhiên, với đạo Phật, việc bẻ những búp lộc trên cây không mang đến tài lộc, may mắn cho gia chủ. Bởi cây ở chùa là tài sản Tam Bảo; nếu chưa xin phép chư Tăng (người có quyền trông coi tài sản ở chùa) thì người đó sẽ mang tội trộm cắp tài sản Tam Bảo. Đây là việc làm khiến mất lộc, mất phúc trong năm mới.
Xem thêm: Hái lộc đầu năm như thế nào cho đúng, được nhiều tài lộc?
Hái cành lộc không mang đến tài lộc trong năm mới (ảnh minh họa)
2. Phong tục xem bói bằng chân gà
Theo phong tục ngày Tết, nhiều gia đình thường mua gà (đặc biệt là gà trống) để cúng giao thừa. Hai chân gà sau khi luộc sẽ được gia chủ mang đi xem bói.
Nhiều người quan tâm đến tục xem chân gà đầu năm (ảnh minh họa)
Theo quan điểm đạo Phật, xem bói chân gà là việc mê tín, không có trong nhân quả. Bởi chúng ta biết rằng, mọi việc đều có nhân duyên và vận hành theo nghiệp.
Như trong kinh Nghiệp báo sai biệt, có đoạn: “...Tất cả chúng sinh có liên quan với nghiệp, nương tựa nơi nghiệp, theo nghiệp của mình mà lưu chuyển. Do nhân duyên này nên có chia ra thượng, trung, hạ; sai khác nhau chẳng đồng…”.
Người xem bói chưa phải là bậc vào dòng Thánh quả, có túc mạng minh, thiên nhãn minh (tức là có thể nhớ rõ các đời sống trong quá khứ; thấy được sự sống chết của tất cả chúng sinh); cho nên, họ không thể biết trước được tất cả sự việc thông qua xem bói chân gà.
Xem thêm: Cách để cuộc sống tốt đẹp mà không cần xem bói chân gà
3. Phong tục gói bánh chưng ngày Tết
Vào ngày Tết, mâm cỗ gia đình thường không thể thiếu những chiếc bánh chưng. Đối với đạo Phật, phong tục gói bánh chưng không chỉ là nét đẹp của Tết cổ truyền, mà còn chứa đựng giá trị nhân văn sâu sắc và ý nghĩa gắn kết yêu thương.
Trong gia đình, trẻ em không có nhiều công việc cần quan tâm như người lớn; mà niềm hạnh phúc là được gần gũi bố mẹ. Cho nên, gói bánh chưng ngày Tết là cơ hội để kết nối tình cảm giữa các thế hệ trong gia đình. Đây sẽ là kỷ niệm đẹp để sau này, cứ vào dịp Tết, con cái sẽ nhớ về cha mẹ và gia đình.
Gói bánh chưng ngày Tết là kỷ niệm đẹp để sau này con cái sẽ nhớ về cha mẹ và gia đình (nguồn: Ảnh Internet)
4. Phong tục cúng ông bà ngày Tết
Theo truyền thống, Tết Nguyên Đán là dịp để gia đình sum họp; là thời gian con cháu từ khắp nơi trở về, được quây quần bên nhau.
Đây còn là dịp để gia đình được mời gia tiên, ông bà, cha mẹ đã khuất về cùng đón Tết. Vì vậy, vào ngày 30 Âm lịch, các gia đình thường làm cơm cúng Tất niên để mời những người đã khuất về ăn Tết, sum vầy trong ba ngày đầu năm (từ mùng 1 đến mùng 3 Tết).
Ngày Tết là dịp để con cháu mời ông bà, cha mẹ đã khuất về ăn Tết với con cháu
Bên cạnh đó, vào ngày mùng 3 Tết, theo truyền thống, các gia đình thường thực hiện lễ hóa vàng (đốt vàng mã) để tiễn gia tiên trở về cõi âm. Tuy nhiên, theo lời Phật dạy, chúng ta không nên đốt vàng mã; vì việc này không mang lại lợi ích cho người đã khuất.
Trong ba ngày Tết, chúng ta nên làm mâm cúng với đồ thanh tịnh, không sát mạng chúng sinh. Như trong kinh Địa Tạng có đoạn: “...Lại vầy nữa, này ông Trưởng Giả! Sau khi những chúng sanh gây phạm tội nghiệp như thế mạng chung, hàng cốt nhục thân quyến có làm chay để giúp thêm phước lành cho người chết đó”.
Ngoài ra, chúng ta nên làm các việc thiện, tác phước cúng dường Tam Bảo để hồi hướng phước báu cho gia tiên.
5. Phong tục xông đất ngày Tết
Vào dịp Tết, nhiều gia đình thường lo lắng về việc người xông nhà không hợp tuổi sẽ mang đến vận đen cho cả năm.
Theo quan niệm dân gian, nhiều gia đình chọn người xông nhà để tránh vận đen cho một năm (ảnh minh họa)
Tuy nhiên, trong đạo Phật, chúng ta biết rằng, không phải người xông đất mang đến vận đen hay may mắn; mà tất cả nhân duyên đều từ nơi nghiệp sinh ra.
Cho nên, chúng ta không cần quan tâm đến việc người xông nhà mang đến điều tốt hay xấu; mà cần xét lại gia đình mình đã làm những điều gì tốt đẹp trong năm.
Bên cạnh đó, Tết cổ truyền còn nhiều phong tục khác như:
- Phong tục dựng cây nêu ngày Tết
- Phong tục bày mâm ngũ quả ngày Tết
- Phong tục tỉa chân hương ngày Tết
—
Các lưu ý trên được tóm tắt từ những lời giảng của Thầy Thích Trúc Thái Minh. Hy vọng bài viết này sẽ giúp quý vị hiểu đúng và sâu sắc hơn về các phong tục ngày Tết; từ đó áp dụng trong năm mới, mang đến hạnh phúc, bình an cho bản thân và mọi người.
Phật Pháp và đời sống🞄 04/10/2025
Tết Trung thu khởi nguồn từ đời sống nông nghiệp lúa nước, khi tháng 8 mùa vụ kết thúc, người dân quây quần ngắm trăng, vui chơi, thưởng nguyệt.
Phật Pháp và đời sống 🞄 04/10/2025
Tết Trung thu khởi nguồn từ đời sống nông nghiệp lúa nước, khi tháng 8 mùa vụ kết thúc, người dân quây quần ngắm trăng, vui chơi, thưởng nguyệt.
Phật Pháp và đời sống🞄 03/10/2025
Những bài hát trung thu mới và ý nghĩa nhất sẽ liên tục được cập nhật trong bài viết này. Kính mời quý độc giả cùng lắng nghe và thưởng thức!
Phật Pháp và đời sống 🞄 03/10/2025
Những bài hát trung thu mới và ý nghĩa nhất sẽ liên tục được cập nhật trong bài viết này. Kính mời quý độc giả cùng lắng nghe và thưởng thức!
Phật Pháp và đời sống🞄 02/10/2025
Địa ngục là một trong sáu cõi luân hồi mà chúng sinh phải tái sinh sau khi chết. Nơi đây là chỗ rất khổ đau và có vô số hình phạt đáng sợ dành cho tội nhân.
Phật Pháp và đời sống 🞄 02/10/2025
Địa ngục là một trong sáu cõi luân hồi mà chúng sinh phải tái sinh sau khi chết. Nơi đây là chỗ rất khổ đau và có vô số hình phạt đáng sợ dành cho tội nhân.
Phật Pháp và đời sống🞄 18/9/2025
Chú Đại Bi là một trong những bài chú được trì tụng rộng rãi. Tuy nhiên, nhiều người còn hiểu sai khiến thực hành chưa được lợi ích.
Phật Pháp và đời sống 🞄 18/9/2025
Chú Đại Bi là một trong những bài chú được trì tụng rộng rãi. Tuy nhiên, nhiều người còn hiểu sai khiến thực hành chưa được lợi ích.
Phật Pháp và đời sống🞄 31/8/2025
Nhiều người quan niệm, bốc bát hương bản mệnh là gửi gắm mạng sống của mình cho các vị Thần, giúp thọ mạng kéo dài. Tuy nhiên, theo đạo Phật, việc này là sai.
Phật Pháp và đời sống 🞄 31/8/2025
Nhiều người quan niệm, bốc bát hương bản mệnh là gửi gắm mạng sống của mình cho các vị Thần, giúp thọ mạng kéo dài. Tuy nhiên, theo đạo Phật, việc này là sai.
Phật Pháp và đời sống🞄 31/8/2025
Cầu siêu đúng chuẩn nghi thức Phật giáo là việc thiết thực giúp cho người làm lễ được tăng trưởng phúc báu và người mất được siêu sinh, tái sinh về cõi lành.
Phật Pháp và đời sống 🞄 31/8/2025
Cầu siêu đúng chuẩn nghi thức Phật giáo là việc thiết thực giúp cho người làm lễ được tăng trưởng phúc báu và người mất được siêu sinh, tái sinh về cõi lành.
Phật Pháp và đời sống🞄 30/8/2025
Chúng ta không chỉ có cha mẹ hiện kiếp đời này mà còn có cha mẹ nhiều kiếp trước.Nhiều người con tuy mang tâm hiếu nhưng chưa biết cách báo hiếu cha mẹ...
Phật Pháp và đời sống 🞄 30/8/2025
Chúng ta không chỉ có cha mẹ hiện kiếp đời này mà còn có cha mẹ nhiều kiếp trước.Nhiều người con tuy mang tâm hiếu nhưng chưa biết cách báo hiếu cha mẹ...
Phật Pháp và đời sống🞄 29/8/2025
Hướng dẫn cách cúng cô hồn tháng 7 đúng chuẩn nghi thức Phật giáo giúp hương linh được an ổn, siêu thoát; gia chủ được bình an, tăng phước lành.
Phật Pháp và đời sống 🞄 29/8/2025
Hướng dẫn cách cúng cô hồn tháng 7 đúng chuẩn nghi thức Phật giáo giúp hương linh được an ổn, siêu thoát; gia chủ được bình an, tăng phước lành.
Phật Pháp và đời sống🞄 24/8/2025
Chúng ta nên chân thật sám hối các tội lỗi đã gây tạo từ quá khứ, phát nguyện tu hành sửa đổi thân tâm,... để khi cầu nguyện, niệm Phật được các Ngài gia hộ.
Phật Pháp và đời sống 🞄 24/8/2025
Chúng ta nên chân thật sám hối các tội lỗi đã gây tạo từ quá khứ, phát nguyện tu hành sửa đổi thân tâm,... để khi cầu nguyện, niệm Phật được các Ngài gia hộ.
Phật Pháp và đời sống🞄 24/8/2025
Thủ tục di chuyển bát hương đúng chuẩn, đầy đủ, chi tiết theo tinh thần Phật giáo; giúp gia đình nhận được điều tốt đẹp, phúc lành.
Phật Pháp và đời sống 🞄 24/8/2025
Thủ tục di chuyển bát hương đúng chuẩn, đầy đủ, chi tiết theo tinh thần Phật giáo; giúp gia đình nhận được điều tốt đẹp, phúc lành.
Phật Pháp và đời sống🞄 16/8/2025
Tảo mộ là phong tục truyền thống của người Việt, thể hiện lòng hiếu kính với tổ tiên thông qua việc dọn dẹp, sửa sang, thắp hương ở phần mộ.
Phật Pháp và đời sống 🞄 16/8/2025
Tảo mộ là phong tục truyền thống của người Việt, thể hiện lòng hiếu kính với tổ tiên thông qua việc dọn dẹp, sửa sang, thắp hương ở phần mộ.
Phật Pháp và đời sống🞄 16/8/2025
Để cúng Rằm tháng 7 được lợi ích, chúng ta nên tu tạo phúc lành, làm các việc phước thiện nơi Tam Bảo và hộ trì chúng Tăng như lời Đức Phật dạy.
Phật Pháp và đời sống 🞄 16/8/2025
Để cúng Rằm tháng 7 được lợi ích, chúng ta nên tu tạo phúc lành, làm các việc phước thiện nơi Tam Bảo và hộ trì chúng Tăng như lời Đức Phật dạy.
Phật Pháp và đời sống🞄 15/8/2025
Thủ tục, nghi thức chuyển bàn thờ cũ để thay bàn thờ mới đúng cách, chi tiết, đầy đủ; giúp gia đình nhận được nhiều phúc lành, bình an.
Phật Pháp và đời sống 🞄 15/8/2025
Thủ tục, nghi thức chuyển bàn thờ cũ để thay bàn thờ mới đúng cách, chi tiết, đầy đủ; giúp gia đình nhận được nhiều phúc lành, bình an.
Phật Pháp và đời sống🞄 13/8/2025
Rằm tháng 7 là ngày Tết Trung Nguyên - là dịp mỗi gia đình lại cùng nhau chuẩn bị mâm cơm tươm tất dâng lên cúng ông bà, tổ tiên.
Phật Pháp và đời sống 🞄 13/8/2025
Rằm tháng 7 là ngày Tết Trung Nguyên - là dịp mỗi gia đình lại cùng nhau chuẩn bị mâm cơm tươm tất dâng lên cúng ông bà, tổ tiên.
Phật Pháp và đời sống🞄 09/8/2025
Tụng kinh là để ôn lại và hiểu lời Đức Phật dạy. Tụng kinh sẽ đem lại nhiều phúc báu, an vui cho những người trì tụng ngay trong hiện tại.
Phật Pháp và đời sống 🞄 09/8/2025
Tụng kinh là để ôn lại và hiểu lời Đức Phật dạy. Tụng kinh sẽ đem lại nhiều phúc báu, an vui cho những người trì tụng ngay trong hiện tại.
Phật Pháp và đời sống🞄 07/8/2025
Lễ Vu Lan là dịp để những người con bày tỏ tâm tri ân, thực hành báo hiếu đối với cha mẹ hiện đời và nhiều đời về trước.
Phật Pháp và đời sống 🞄 07/8/2025
Lễ Vu Lan là dịp để những người con bày tỏ tâm tri ân, thực hành báo hiếu đối với cha mẹ hiện đời và nhiều đời về trước.
Phật Pháp và đời sống🞄 04/8/2025
Hộ niệm là một phương pháp giúp cho người sắp lâm chung có một cận tử nghiệp thiện lành, giúp quyết định chỗ tái sinh cao tốt trong kiếp sau.
Phật Pháp và đời sống 🞄 04/8/2025
Hộ niệm là một phương pháp giúp cho người sắp lâm chung có một cận tử nghiệp thiện lành, giúp quyết định chỗ tái sinh cao tốt trong kiếp sau.
Phật Pháp và đời sống🞄 01/8/2025
Đối với nhiều người, số phận là những điều được định sẵn trong cuộc đời. Tuy nhiên, đạo Phật không chấp nhận thuyết định mệnh, không có số phận con người định sẵn.
Phật Pháp và đời sống 🞄 01/8/2025
Đối với nhiều người, số phận là những điều được định sẵn trong cuộc đời. Tuy nhiên, đạo Phật không chấp nhận thuyết định mệnh, không có số phận con người định sẵn.
Phật Pháp và đời sống🞄 31/7/2025
Tuyển tập những lời chúc lễ Vu Lan mới nhất - hay, chân thành và ý nghĩa, giúp bạn thể hiện tình cảm và lòng biết ơn đến đấng sinh thành.
Phật Pháp và đời sống 🞄 31/7/2025
Tuyển tập những lời chúc lễ Vu Lan mới nhất - hay, chân thành và ý nghĩa, giúp bạn thể hiện tình cảm và lòng biết ơn đến đấng sinh thành.
