Ảo tưởng là thường hay suy nghĩ viển vông, xa rời thực tế; đôi khi khiến chúng ta trở nên lố bịch. Áp dụng 7 cách để thoát khỏi ảo tưởng theo lời Phật dạy sẽ giúp cuộc sống an ổn, mọi việc thành tựu.
21/02/2025
Mục lục [Ẩn]
Ảo tưởng khiến chúng ta có những lời nói, hành động xa rời thực tế. Khi ảo tưởng kéo dài, chúng ta dễ rơi vào trạng thái thất vọng, suy sụp, bất mãn khi thực tế không như mong đợi. Điều này có thể dẫn đến tâm lý tự ti, lo âu và thậm chí là đau khổ, mệt mỏi.
Vậy ảo tưởng là gì? Nguyên nhân và cách khắc phục chứng ảo tưởng để tâm an, trí sáng, mọi việc được thành tựu, cuộc sống trở nên hạnh phúc. Xin mời quý vị cùng tham khảo bài viết dưới đây.
Ảo tưởng là gì?
Những người bị ảo tưởng thường hay suy nghĩ viển vông, xa rời thực tế. Nếu không nhận ra đó là ảo tưởng, chúng ta sẽ có những hành động khiến người khác buồn cười và đôi khi còn trở nên lố bịch.
Những người bị ảo tưởng thường hay suy nghĩ viển vông, xa rời thực tế (ảnh minh họa)
Những biểu hiện của ảo tưởng và tác hại
Nhiều khi, chúng ta mắc bệnh ảo tưởng về bản thân như ảo tưởng mình đẹp trai. Khi đó, có thể chúng ta sẽ coi thường, chê bai người khác. Chúng ta đòi hỏi phải yêu được những cô gái đẹp, giàu có, giỏi giang thì mới xứng tầm. Chúng ta thường tôn mình lên, đề cao về dung sắc và tài năng khiến có những suy nghĩ không thực tế.
Vì chúng ta ảo tưởng về khả năng của bản thân, cho nên nghĩ rằng mình sẽ làm tốt và hoàn thành được các việc. Vì vậy, chúng ta thiếu đi sự lắng nghe, thiếu đức tính khiêm nhường và kết quả nhận được không được như mong đợi. Sau đó, dần dần chúng ta bị mọi người coi thường. Đó chính là tác hại của hội chứng ảo tưởng.
Nguyên nhân dẫn đến ảo tưởng
Thứ nhất, ảo tưởng xuất phát từ tâm ngã mạn và coi thường người khác. Ví dụ, chúng ta làm được một việc thì sinh tâm ngã mạn, khinh thường người khác. Cho nên, chúng ta sẽ không tôn trọng thầy dạy mình, không lắng nghe sự đóng góp ý kiến của người khác.
Bên cạnh đó, khi chúng ta ngã mạn thì sẽ sinh ra tâm đố kỵ. Khi cho rằng mình giỏi, không muốn người khác giỏi hơn, chúng ta có thể đi nói xấu hoặc có những hành động ác hại khiến danh tiếng của họ bị tổn giảm, không được danh tiếng như mình.
Ảo tưởng xuất phát từ tâm ngã mạn, coi thường người khác (ảnh minh họa)
Thứ hai, xét theo quan điểm của đạo Phật, mọi sự việc xảy đến với chúng ta đều do nhân quả, nghiệp báo chi phối. Trong kinh Nhân Quả, Đức Phật dạy: “Tất cả nam nữ ở thế gian, giàu sang hay nghèo hèn, chịu khổ vô cùng hoặc hưởng phước vô lượng đều do nhân duyên từ trước mà cảm quả báo”.
Cho nên, chúng ta thấy rằng, những người bị ảo tưởng không nằm ngoài tác động của nhân quả, nghiệp báo. Có thể trong kiếp trước, chúng ta từng hứa hẹn viển vông với người khác; hay trong các mối quan hệ, chúng ta thường phóng đại về bản thân, màu mè, che giấu đi sự thật của mình khiến mọi người nghĩ mình rất tốt đẹp, quý báu, thành đạt, nhưng sự thật không phải vậy. Chúng ta làm vậy để lợi dụng hoặc lừa gạt người khác. Ví như chúng ta chỉ là công nhân nhưng lại phóng đại, thể hiện mình là giám đốc để lấy lòng tin của người khác.
Chúng ta có những lời nói, cách thể hiện ra bên ngoài bất nhất, không chung thực với sự thật hiện tại khiến mọi người mộng tưởng về mình. Đó cũng có thể là nguyên nhân khiến hiện tại chúng ta bị nhân quả chi phối, bị đổ vỡ trong công việc và tự huyễn hoặc, ảo tưởng về chính mình.
Cách thoát khỏi ảo tưởng
Thứ nhất, chúng ta nên thường tán thán những việc làm tốt đẹp của người khác.
Thứ hai, chúng ta nên lắng nghe ý kiến của mọi người.
Thứ ba, chúng ta nên tư duy sát thực để đánh giá bản thân một cách chân thật nhất.
Thứ tư, chúng ta nên thường khiêm tốn. Điều đó sẽ giúp chúng ta chuyển hóa được tư duy, suy nghĩ ảo tưởng, giúp có được thành công. Bởi khi nhìn thẳng vào bản thân, chúng ta sẽ nhận ra những khiếm khuyết; từ đó biết tu tập và học hỏi thêm để được tiến bộ. Bên cạnh đó, nếu biết lắng nghe, học hỏi những điều tốt đẹp, chúng ta sẽ sống bình đẳng, hòa nhập với mọi người. Đồng thời, chúng ta luôn cống hiến bằng đúng khả năng, sức lực của mình - đó cũng thể hiện sự tôn trọng người khác.
Trong nhà Phật có câu “Y Pháp bất y nhân” - tức là không y cứ vào người nói, mà căn cứ vào nội dung lời nói. Nếu người đó nói ra điều thiện, mang lại lợi ích cho bản thân và chúng sinh; chúng ta nên tán thán, thực hành. Hay trong bài kinh Chánh Tín, Đức Phật dạy: “Này các Ka-la-ma, chớ vội tin vì nghe truyền thuyết, chớ vội tin vì theo truyền thống, chớ vội tin vì được kinh điển truyền tụng, chớ vội tin vì lý luận siêu hình, chớ vội tin vì đúng theo một lập trường, chớ vội tin vì phù hợp với định kiến, chớ vội tin vì xuất phát từ nơi có uy quyền và chớ vội tin vì vị Sa môn nói ra những lời ấy là bậc đạo sư của mình”. Chúng ta phải biết lắng nghe, tư duy, thấy đó là việc thiện được người trí tán thán, mang lại lợi ích cho mình và cho người thì nên tin và thực hành. Khi thực hành thấy có kết quả, chúng ta có thể hướng dẫn cho mọi người làm theo.
Cho nên, nếu muốn thoát khỏi ảo tưởng, chúng ta nên rút kinh nghiệm những việc làm chưa tốt, nhìn nhận đúng khả năng của bản thân. Nếu chúng ta còn yếu kém thì nên tán thán, học hỏi những việc làm tốt của người.
Thứ năm, chúng ta bắt đầu sống thật, lên kế hoạch hằng ngày cho bản thân, cố gắng rèn luyện để trở nên chuyên nghiệp, trưởng thành và tốt đẹp hơn. Chúng ta không nên lập kế hoạch quá xa vời, mà lập kế hoạch cho ngày hôm sau và quyết tâm thực hiện, hoàn thành kế hoạch đã đề ra.
Thứ sáu, chúng ta nên chân thật sám hối. Sám hối những lỗi lầm, những lời nói, hành động đã từng khinh chê, ngã mạn, đố kỵ, ác hại người; hứa hẹn viển vông và tự phóng đại về bản thân khiến người khác ảo tưởng về mình. Cùng với đó là lợi dụng niềm tin của người để lừa gạt, dối trá,...
Như trong bài kinh Lương Hoàng Bảo Sám có đoạn: “Ác nghiệp và quả báo theo nhau, ảnh hưởng lẫn nhau, không sai mảy may, cho nên phải hết lòng sợ hãi, cố gắng chịu khổ mà sám hối”.
>> Xem thêm: Sám hối để tiêu trừ tội lỗi, tâm hồn thanh thản với 5 cách sau
Thứ bảy, chúng ta nên phát nguyện quy y Tam Bảo (Phật - Pháp - Tăng), chân thật tu tập và ứng dụng Phật Pháp vào đời sống; để thần trí trở lại bình thường, nhận được những chuyển hóa tốt đẹp và dần dần sẽ hết ảo tưởng. Bởi Phật Pháp rất đặc biệt, chuyển hóa được các bệnh về tâm cho chúng ta.
Như trong bài kinh Chuyện Pháp Tối Thượng, Đức Phật dạy:
“Ai quy y Ðức Phật,
Chánh Pháp và chư Tăng,
Ai dùng chánh tri kiến
Thấy được Bốn sự thật,
Thấy Khổ và Khổ tập,
Thấy sự khổ vượt qua,
Thấy đường Thánh tám ngành
Ðưa đến khổ não tận.
Thật quy y an ổn,
Thật quy y tối thượng,
Có quy y như vậy
Mới thoát mọi khổ đau”.
>> Xem thêm: Quy y Tam Bảo là gì? Lỡ phạm giới sau khi quy y thì làm thế nào?
Trên đây là những chia sẻ của Thầy Thích Trúc Thái Minh dựa trên quan điểm của đạo Phật về các vấn đề liên quan đến ảo tưởng. Hy vọng, qua bài viết, chúng ta sẽ hiểu hơn về nguyên nhân, cách khắc phục chứng ảo tưởng để tâm an, trí sáng, mọi sự hanh thông, thuận lợi.
Bài viết🞄 04/8/2025
Hộ niệm là một phương pháp giúp cho người sắp lâm chung có một cận tử nghiệp thiện lành, giúp quyết định chỗ tái sinh cao tốt trong kiếp sau.
Bài viết 🞄 04/8/2025
Hộ niệm là một phương pháp giúp cho người sắp lâm chung có một cận tử nghiệp thiện lành, giúp quyết định chỗ tái sinh cao tốt trong kiếp sau.
Bài viết🞄 02/8/2025
Nơi Đức Phật đản sinh là vườn Lâm Tỳ Ni. Ngài chọn chọn sinh ra ở rừng hoa vô ưu là bởi muốn truyền tải 3 thông điệp ý nghĩa đến chúng sinh.
Bài viết 🞄 02/8/2025
Nơi Đức Phật đản sinh là vườn Lâm Tỳ Ni. Ngài chọn chọn sinh ra ở rừng hoa vô ưu là bởi muốn truyền tải 3 thông điệp ý nghĩa đến chúng sinh.
Bài viết🞄 01/8/2025
Đối với nhiều người, số phận là những điều được định sẵn trong cuộc đời. Tuy nhiên, đạo Phật không chấp nhận thuyết định mệnh, không có số phận con người định sẵn.
Bài viết 🞄 01/8/2025
Đối với nhiều người, số phận là những điều được định sẵn trong cuộc đời. Tuy nhiên, đạo Phật không chấp nhận thuyết định mệnh, không có số phận con người định sẵn.
Tin tức🞄 31/7/2025
Tuyển tập những lời chúc lễ Vu Lan mới nhất - hay, chân thành và ý nghĩa, giúp bạn thể hiện tình cảm và lòng biết ơn đến đấng sinh thành.
Tin tức 🞄 31/7/2025
Tuyển tập những lời chúc lễ Vu Lan mới nhất - hay, chân thành và ý nghĩa, giúp bạn thể hiện tình cảm và lòng biết ơn đến đấng sinh thành.
Bài viết🞄 29/7/2025
“Tam” là ba, “Bảo” là quý báu, “Tam Bảo” là ba ngôi quý báu: Phật Bảo, Pháp Bảo, Tăng Bảo; có Tam Bảo bên ngoài và Tam Bảo ngay trong tâm mỗi chúng ta.
Bài viết 🞄 29/7/2025
“Tam” là ba, “Bảo” là quý báu, “Tam Bảo” là ba ngôi quý báu: Phật Bảo, Pháp Bảo, Tăng Bảo; có Tam Bảo bên ngoài và Tam Bảo ngay trong tâm mỗi chúng ta.
Bài viết🞄 27/7/2025
Trước khi xuất gia, Đề Bà Đạt Đa là em họ của Đức Phật. Mặc dù nhiều lần âm mưu hãm hại Đức Phật, nhưng Đức Phật lại coi Đề Bà Đạt Đa là bậc thiện hữu tri thức.
Bài viết 🞄 27/7/2025
Trước khi xuất gia, Đề Bà Đạt Đa là em họ của Đức Phật. Mặc dù nhiều lần âm mưu hãm hại Đức Phật, nhưng Đức Phật lại coi Đề Bà Đạt Đa là bậc thiện hữu tri thức.
Nhân vật Phật giáo🞄 21/7/2025
Bị vua Lưu Ly đánh đập, Tỳ kheo Sa-la-na vô cùng sân hận, muốn hoàn tục để báo thù. Nhưng Ngài đã chuyển hóa lòng hận thù, tinh tấn tu hành, chứng Thánh quả.
Nhân vật Phật giáo 🞄 21/7/2025
Bị vua Lưu Ly đánh đập, Tỳ kheo Sa-la-na vô cùng sân hận, muốn hoàn tục để báo thù. Nhưng Ngài đã chuyển hóa lòng hận thù, tinh tấn tu hành, chứng Thánh quả.
Bài viết🞄 17/7/2025
Chép kinh với ý định lan tỏa Phật Pháp sẽ tốt, sinh ra một chút công đức. Nhưng phải đúng ý nghĩa là lan tỏa Phật Pháp, không phải cất vào kho, vùi xuống đất.
Bài viết 🞄 17/7/2025
Chép kinh với ý định lan tỏa Phật Pháp sẽ tốt, sinh ra một chút công đức. Nhưng phải đúng ý nghĩa là lan tỏa Phật Pháp, không phải cất vào kho, vùi xuống đất.
Bài viết🞄 01/7/2025
Trong hành trình 7 ngày tại khóa tu mùa hè lần thứ nhất ở chùa Ba Vàng, các bạn khóa sinh không chỉ cùng nhau tạo nên những kỷ niệm đẹp, mà còn có cơ hội vun bồi những đức tính tốt đẹp - đặc biệt là lòng biết ơn.
Bài viết 🞄 01/7/2025
Trong hành trình 7 ngày tại khóa tu mùa hè lần thứ nhất ở chùa Ba Vàng, các bạn khóa sinh không chỉ cùng nhau tạo nên những kỷ niệm đẹp, mà còn có cơ hội vun bồi những đức tính tốt đẹp - đặc biệt là lòng biết ơn.
Bài viết🞄 28/6/2025
Từ Lâm Đồng, Đắk Nông, đến Hải Dương, Điện Biên,... những đứa trẻ đến từ nhiều tỉnh thành trên cả nước đã gặp nhau, làm quen và trở thành bạn bè trong khóa tu mùa hè năm 2025.
Bài viết 🞄 28/6/2025
Từ Lâm Đồng, Đắk Nông, đến Hải Dương, Điện Biên,... những đứa trẻ đến từ nhiều tỉnh thành trên cả nước đã gặp nhau, làm quen và trở thành bạn bè trong khóa tu mùa hè năm 2025.
Bài viết🞄 24/6/2025
Tam Bảo là hải đảo an lành cho tất cả chúng sinh. Ba bậc Tam Bảo trong Phật giáo gồm: thế gian trụ trì Tam Bảo, xuất thế gian Tam Bảo và đồng thể Tam Bảo
Bài viết 🞄 24/6/2025
Tam Bảo là hải đảo an lành cho tất cả chúng sinh. Ba bậc Tam Bảo trong Phật giáo gồm: thế gian trụ trì Tam Bảo, xuất thế gian Tam Bảo và đồng thể Tam Bảo
Bài viết🞄 17/6/2025
Sau 1 tháng tôn trí và chiêm bái tại 9 tỉnh, thành phố trên dải đất hình chữ S Việt Nam, Xá lợi Đức Phật đã để lại dấu ấn tâm linh sâu sắc trong lòng hàng triệu người con Phật.
Bài viết 🞄 17/6/2025
Sau 1 tháng tôn trí và chiêm bái tại 9 tỉnh, thành phố trên dải đất hình chữ S Việt Nam, Xá lợi Đức Phật đã để lại dấu ấn tâm linh sâu sắc trong lòng hàng triệu người con Phật.
Tin tức🞄 01/5/2025
Lễ Phật đản là ngày kỷ niệm Đức Phật Thích Ca Mâu Ni ra đời. Đây là sự kiện trọng đại đối với hàng vạn tín đồ Phật tử trong nước cũng như trên thế giới.
Tin tức 🞄 01/5/2025
Lễ Phật đản là ngày kỷ niệm Đức Phật Thích Ca Mâu Ni ra đời. Đây là sự kiện trọng đại đối với hàng vạn tín đồ Phật tử trong nước cũng như trên thế giới.
Bài viết🞄 06/4/2025
Lễ quy y Tam Bảo chùa Ba Vàng được tổ chức hàng tháng theo nguyện vọng của Nhân dân. Nhân dân, Phật tử có thể tham gia theo hình thức trực tuyến hay trực tiếp
Bài viết 🞄 06/4/2025
Lễ quy y Tam Bảo chùa Ba Vàng được tổ chức hàng tháng theo nguyện vọng của Nhân dân. Nhân dân, Phật tử có thể tham gia theo hình thức trực tuyến hay trực tiếp
