Ảo tưởng là thường hay suy nghĩ viển vông, xa rời thực tế; đôi khi khiến chúng ta trở nên lố bịch. Áp dụng 7 cách để thoát khỏi ảo tưởng theo lời Phật dạy sẽ giúp cuộc sống an ổn, mọi việc thành tựu.
21/02/2025
Mục lục [Ẩn]
Ảo tưởng khiến chúng ta có những lời nói, hành động xa rời thực tế. Khi ảo tưởng kéo dài, chúng ta dễ rơi vào trạng thái thất vọng, suy sụp, bất mãn khi thực tế không như mong đợi. Điều này có thể dẫn đến tâm lý tự ti, lo âu và thậm chí là đau khổ, mệt mỏi.
Vậy ảo tưởng là gì? Nguyên nhân và cách khắc phục chứng ảo tưởng để tâm an, trí sáng, mọi việc được thành tựu, cuộc sống trở nên hạnh phúc. Xin mời quý vị cùng tham khảo bài viết dưới đây.
Ảo tưởng là gì?
Những người bị ảo tưởng thường hay suy nghĩ viển vông, xa rời thực tế. Nếu không nhận ra đó là ảo tưởng, chúng ta sẽ có những hành động khiến người khác buồn cười và đôi khi còn trở nên lố bịch.
Những người bị ảo tưởng thường hay suy nghĩ viển vông, xa rời thực tế (ảnh minh họa)
Những biểu hiện của ảo tưởng và tác hại
Nhiều khi, chúng ta mắc bệnh ảo tưởng về bản thân như ảo tưởng mình đẹp trai. Khi đó, có thể chúng ta sẽ coi thường, chê bai người khác. Chúng ta đòi hỏi phải yêu được những cô gái đẹp, giàu có, giỏi giang thì mới xứng tầm. Chúng ta thường tôn mình lên, đề cao về dung sắc và tài năng khiến có những suy nghĩ không thực tế.
Vì chúng ta ảo tưởng về khả năng của bản thân, cho nên nghĩ rằng mình sẽ làm tốt và hoàn thành được các việc. Vì vậy, chúng ta thiếu đi sự lắng nghe, thiếu đức tính khiêm nhường và kết quả nhận được không được như mong đợi. Sau đó, dần dần chúng ta bị mọi người coi thường. Đó chính là tác hại của hội chứng ảo tưởng.
Nguyên nhân dẫn đến ảo tưởng
Thứ nhất, ảo tưởng xuất phát từ tâm ngã mạn và coi thường người khác. Ví dụ, chúng ta làm được một việc thì sinh tâm ngã mạn, khinh thường người khác. Cho nên, chúng ta sẽ không tôn trọng thầy dạy mình, không lắng nghe sự đóng góp ý kiến của người khác.
Bên cạnh đó, khi chúng ta ngã mạn thì sẽ sinh ra tâm đố kỵ. Khi cho rằng mình giỏi, không muốn người khác giỏi hơn, chúng ta có thể đi nói xấu hoặc có những hành động ác hại khiến danh tiếng của họ bị tổn giảm, không được danh tiếng như mình.
Ảo tưởng xuất phát từ tâm ngã mạn, coi thường người khác (ảnh minh họa)
Thứ hai, xét theo quan điểm của đạo Phật, mọi sự việc xảy đến với chúng ta đều do nhân quả, nghiệp báo chi phối. Trong kinh Nhân Quả, Đức Phật dạy: “Tất cả nam nữ ở thế gian, giàu sang hay nghèo hèn, chịu khổ vô cùng hoặc hưởng phước vô lượng đều do nhân duyên từ trước mà cảm quả báo”.
Cho nên, chúng ta thấy rằng, những người bị ảo tưởng không nằm ngoài tác động của nhân quả, nghiệp báo. Có thể trong kiếp trước, chúng ta từng hứa hẹn viển vông với người khác; hay trong các mối quan hệ, chúng ta thường phóng đại về bản thân, màu mè, che giấu đi sự thật của mình khiến mọi người nghĩ mình rất tốt đẹp, quý báu, thành đạt, nhưng sự thật không phải vậy. Chúng ta làm vậy để lợi dụng hoặc lừa gạt người khác. Ví như chúng ta chỉ là công nhân nhưng lại phóng đại, thể hiện mình là giám đốc để lấy lòng tin của người khác.
Chúng ta có những lời nói, cách thể hiện ra bên ngoài bất nhất, không chung thực với sự thật hiện tại khiến mọi người mộng tưởng về mình. Đó cũng có thể là nguyên nhân khiến hiện tại chúng ta bị nhân quả chi phối, bị đổ vỡ trong công việc và tự huyễn hoặc, ảo tưởng về chính mình.
Cách thoát khỏi ảo tưởng
Thứ nhất, chúng ta nên thường tán thán những việc làm tốt đẹp của người khác.
Thứ hai, chúng ta nên lắng nghe ý kiến của mọi người.
Thứ ba, chúng ta nên tư duy sát thực để đánh giá bản thân một cách chân thật nhất.
Thứ tư, chúng ta nên thường khiêm tốn. Điều đó sẽ giúp chúng ta chuyển hóa được tư duy, suy nghĩ ảo tưởng, giúp có được thành công. Bởi khi nhìn thẳng vào bản thân, chúng ta sẽ nhận ra những khiếm khuyết; từ đó biết tu tập và học hỏi thêm để được tiến bộ. Bên cạnh đó, nếu biết lắng nghe, học hỏi những điều tốt đẹp, chúng ta sẽ sống bình đẳng, hòa nhập với mọi người. Đồng thời, chúng ta luôn cống hiến bằng đúng khả năng, sức lực của mình - đó cũng thể hiện sự tôn trọng người khác.
Trong nhà Phật có câu “Y Pháp bất y nhân” - tức là không y cứ vào người nói, mà căn cứ vào nội dung lời nói. Nếu người đó nói ra điều thiện, mang lại lợi ích cho bản thân và chúng sinh; chúng ta nên tán thán, thực hành. Hay trong bài kinh Chánh Tín, Đức Phật dạy: “Này các Ka-la-ma, chớ vội tin vì nghe truyền thuyết, chớ vội tin vì theo truyền thống, chớ vội tin vì được kinh điển truyền tụng, chớ vội tin vì lý luận siêu hình, chớ vội tin vì đúng theo một lập trường, chớ vội tin vì phù hợp với định kiến, chớ vội tin vì xuất phát từ nơi có uy quyền và chớ vội tin vì vị Sa môn nói ra những lời ấy là bậc đạo sư của mình”. Chúng ta phải biết lắng nghe, tư duy, thấy đó là việc thiện được người trí tán thán, mang lại lợi ích cho mình và cho người thì nên tin và thực hành. Khi thực hành thấy có kết quả, chúng ta có thể hướng dẫn cho mọi người làm theo.
Cho nên, nếu muốn thoát khỏi ảo tưởng, chúng ta nên rút kinh nghiệm những việc làm chưa tốt, nhìn nhận đúng khả năng của bản thân. Nếu chúng ta còn yếu kém thì nên tán thán, học hỏi những việc làm tốt của người.
Thứ năm, chúng ta bắt đầu sống thật, lên kế hoạch hằng ngày cho bản thân, cố gắng rèn luyện để trở nên chuyên nghiệp, trưởng thành và tốt đẹp hơn. Chúng ta không nên lập kế hoạch quá xa vời, mà lập kế hoạch cho ngày hôm sau và quyết tâm thực hiện, hoàn thành kế hoạch đã đề ra.
Thứ sáu, chúng ta nên chân thật sám hối. Sám hối những lỗi lầm, những lời nói, hành động đã từng khinh chê, ngã mạn, đố kỵ, ác hại người; hứa hẹn viển vông và tự phóng đại về bản thân khiến người khác ảo tưởng về mình. Cùng với đó là lợi dụng niềm tin của người để lừa gạt, dối trá,...
Như trong bài kinh Lương Hoàng Bảo Sám có đoạn: “Ác nghiệp và quả báo theo nhau, ảnh hưởng lẫn nhau, không sai mảy may, cho nên phải hết lòng sợ hãi, cố gắng chịu khổ mà sám hối”.
>> Xem thêm: Sám hối để tiêu trừ tội lỗi, tâm hồn thanh thản với 5 cách sau
Thứ bảy, chúng ta nên phát nguyện quy y Tam Bảo (Phật - Pháp - Tăng), chân thật tu tập và ứng dụng Phật Pháp vào đời sống; để thần trí trở lại bình thường, nhận được những chuyển hóa tốt đẹp và dần dần sẽ hết ảo tưởng. Bởi Phật Pháp rất đặc biệt, chuyển hóa được các bệnh về tâm cho chúng ta.
Như trong bài kinh Chuyện Pháp Tối Thượng, Đức Phật dạy:
“Ai quy y Ðức Phật,
Chánh Pháp và chư Tăng,
Ai dùng chánh tri kiến
Thấy được Bốn sự thật,
Thấy Khổ và Khổ tập,
Thấy sự khổ vượt qua,
Thấy đường Thánh tám ngành
Ðưa đến khổ não tận.
Thật quy y an ổn,
Thật quy y tối thượng,
Có quy y như vậy
Mới thoát mọi khổ đau”.
>> Xem thêm: Quy y Tam Bảo là gì? Lỡ phạm giới sau khi quy y thì làm thế nào?
Trên đây là những chia sẻ của Thầy Thích Trúc Thái Minh dựa trên quan điểm của đạo Phật về các vấn đề liên quan đến ảo tưởng. Hy vọng, qua bài viết, chúng ta sẽ hiểu hơn về nguyên nhân, cách khắc phục chứng ảo tưởng để tâm an, trí sáng, mọi sự hanh thông, thuận lợi.
Bài viết🞄 06/4/2025
Lễ quy y Tam Bảo chùa Ba Vàng được tổ chức hàng tháng theo nguyện vọng của Nhân dân. Nhân dân, Phật tử có thể tham gia theo hình thức trực tuyến hay trực tiếp
Bài viết 🞄 06/4/2025
Lễ quy y Tam Bảo chùa Ba Vàng được tổ chức hàng tháng theo nguyện vọng của Nhân dân. Nhân dân, Phật tử có thể tham gia theo hình thức trực tuyến hay trực tiếp
Bài viết🞄 29/3/2025
Dưới đây là những lời chúc lễ Phật đản ý nghĩa dành tặng cho gia đình, bạn bè, người yêu,... giúp mang lại phúc lành, phát sinh trí tuệ, thoát khỏi khổ đau.
Bài viết 🞄 29/3/2025
Dưới đây là những lời chúc lễ Phật đản ý nghĩa dành tặng cho gia đình, bạn bè, người yêu,... giúp mang lại phúc lành, phát sinh trí tuệ, thoát khỏi khổ đau.
Bài viết🞄 29/3/2025
Những bản nhạc Phật đản đầy ý nghĩa không chỉ tán dương sự đản sinh cao quý của Đức Phật mà còn giúp tăng trưởng thiện tâm và mang lại an lạc cho người nghe.
Bài viết 🞄 29/3/2025
Những bản nhạc Phật đản đầy ý nghĩa không chỉ tán dương sự đản sinh cao quý của Đức Phật mà còn giúp tăng trưởng thiện tâm và mang lại an lạc cho người nghe.
Bài viết🞄 28/3/2025
Vườn Lâm Tỳ Ni là nơi Đức Phật đản sinh, nằm tại quận Rupandehi (Nepal) - một trong tứ Thánh tích linh thiêng bậc nhất của Phật giáo.
Bài viết 🞄 28/3/2025
Vườn Lâm Tỳ Ni là nơi Đức Phật đản sinh, nằm tại quận Rupandehi (Nepal) - một trong tứ Thánh tích linh thiêng bậc nhất của Phật giáo.
Bài viết🞄 28/3/2025
Bồ Tát Hộ Minh (sau này là Đức Phật Thích Ca) quán sát đầy đủ nhân duyên về dòng họ, quốc độ, chúng sinh,... thì mới đản sinh xuống nhân gian.
Bài viết 🞄 28/3/2025
Bồ Tát Hộ Minh (sau này là Đức Phật Thích Ca) quán sát đầy đủ nhân duyên về dòng họ, quốc độ, chúng sinh,... thì mới đản sinh xuống nhân gian.
Bài viết🞄 28/3/2025
Hoa sen trong Phật giáo mang 8 đặc tính cao quý. Đây là biểu tượng thanh khiết gắn liền với chư Phật, Bồ tát, thể hiện sự giải thoát giữa trần ai.
Bài viết 🞄 28/3/2025
Hoa sen trong Phật giáo mang 8 đặc tính cao quý. Đây là biểu tượng thanh khiết gắn liền với chư Phật, Bồ tát, thể hiện sự giải thoát giữa trần ai.
Bài viết🞄 24/3/2025
Ngài Ca Diếp là vị Thánh tăng đệ nhất đầu đà trong 10 đại đệ tử của Đức Phật. Dù sinh ra trong gia đình quyền quý nhưng Ngài đã từ bỏ mọi dục lạc, dấn thân xuất gia.
Bài viết 🞄 24/3/2025
Ngài Ca Diếp là vị Thánh tăng đệ nhất đầu đà trong 10 đại đệ tử của Đức Phật. Dù sinh ra trong gia đình quyền quý nhưng Ngài đã từ bỏ mọi dục lạc, dấn thân xuất gia.
Bài viết🞄 22/3/2025
Nhiều người sợ rằng, cúng thí thực sẽ bị cô hồn theo và quấy nhiễu. Nhưng nếu cúng đúng cách theo lời Phật dạy, bản thân và gia đình sẽ được bình an.
Bài viết 🞄 22/3/2025
Nhiều người sợ rằng, cúng thí thực sẽ bị cô hồn theo và quấy nhiễu. Nhưng nếu cúng đúng cách theo lời Phật dạy, bản thân và gia đình sẽ được bình an.
Bài viết🞄 22/3/2025
Thiên thượng thiên hạ, duy ngã độc tôn là câu nói hoàn toàn xác đáng; xét đầy đủ công hạnh, đây chính là lời tuyên ngôn, chứ không phải là kiêu mạn.
Bài viết 🞄 22/3/2025
Thiên thượng thiên hạ, duy ngã độc tôn là câu nói hoàn toàn xác đáng; xét đầy đủ công hạnh, đây chính là lời tuyên ngôn, chứ không phải là kiêu mạn.
Bài viết🞄 14/3/2025
Lễ Ngũ Bách Danh chùa Ba Vàng là cơ hội để quý Nhân dân, Phật tử được thực hành sám hối, tu tập giúp tăng trưởng phúc báu, mang lại bình an cho gia đình.
Bài viết 🞄 14/3/2025
Lễ Ngũ Bách Danh chùa Ba Vàng là cơ hội để quý Nhân dân, Phật tử được thực hành sám hối, tu tập giúp tăng trưởng phúc báu, mang lại bình an cho gia đình.
Bài viết🞄 14/3/2025
Mỗi khi đi chùa, nhiều người thường băn khoăn về những điều kiêng kỵ vì sợ phạm vào sai lầm. Dưới đây là 6 lưu ý quan trọng cho người đi lễ chùa.
Bài viết 🞄 14/3/2025
Mỗi khi đi chùa, nhiều người thường băn khoăn về những điều kiêng kỵ vì sợ phạm vào sai lầm. Dưới đây là 6 lưu ý quan trọng cho người đi lễ chùa.
Bài viết🞄 14/3/2025
Bài viết dưới đây sẽ cung cấp đầy đủ thông tin về Tứ diệu đế cũng như phương pháp để thoát khỏi mọi khổ đau, được an lành, hạnh phúc.
Bài viết 🞄 14/3/2025
Bài viết dưới đây sẽ cung cấp đầy đủ thông tin về Tứ diệu đế cũng như phương pháp để thoát khỏi mọi khổ đau, được an lành, hạnh phúc.
Bài viết🞄 13/3/2025
Niết bàn không phải một cõi giới hay trú xứ, mà là trạng thái tâm của chúng ta khi đã diệt hết các phiền não. Có bốn loại Niết bàn.
Bài viết 🞄 13/3/2025
Niết bàn không phải một cõi giới hay trú xứ, mà là trạng thái tâm của chúng ta khi đã diệt hết các phiền não. Có bốn loại Niết bàn.
Bài viết🞄 08/3/2025
Ông vì 1 lần vứt bỏ con mà kiếp sau bị bỏ rơi 7 lần; nhưng nhờ phước thiện tích lũy mà thoát chết 7 lần, sau đó đã được cuộc sống hạnh phúc.
Bài viết 🞄 08/3/2025
Ông vì 1 lần vứt bỏ con mà kiếp sau bị bỏ rơi 7 lần; nhưng nhờ phước thiện tích lũy mà thoát chết 7 lần, sau đó đã được cuộc sống hạnh phúc.
Bài viết🞄 08/3/2025
Xuất gia gồm có ba ý nghĩa là: xuất thế tục gia, xuất tam giới gia, xuất phiền não gia. Người có chí nguyện xuất gia phải đáp ứng những điều kiện nhất định.
Bài viết 🞄 08/3/2025
Xuất gia gồm có ba ý nghĩa là: xuất thế tục gia, xuất tam giới gia, xuất phiền não gia. Người có chí nguyện xuất gia phải đáp ứng những điều kiện nhất định.
Bài viết🞄 07/3/2025
Dưới đây là những lời chúc 8/3 hay, ý nghĩa để gửi gắm yêu thương, mang đến an lành qua những tấm thiệp, tin nhắn hay mạng xã hội,...
Bài viết 🞄 07/3/2025
Dưới đây là những lời chúc 8/3 hay, ý nghĩa để gửi gắm yêu thương, mang đến an lành qua những tấm thiệp, tin nhắn hay mạng xã hội,...
