Tết Thanh minh là một trong những nét đặc sắc của văn hóa truyền thống người Việt. Nhằm hướng về cội nguồn tri ân, thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, lòng thành kính đối với tổ tiên, vào ngày này, thường những người còn sống sắp xếp về dọn dẹp, sửa sang lại phần mộ của người thân, tổ tiên mình.
Để hiểu rõ về nguồn gốc của ngày Tết Thanh minh, cũng như lợi ích thực sự của ngày lễ dưới góc nhìn của Phật giáo, kính mời quý vị cùng tìm hiểu và đón đọc bài viết dưới đây!
Tết Thanh minh năm 2022 vào ngày nào?
Trích “Truyện Kiều” của Nguyễn Du:
“Thanh minh trong tiết tháng 3
Lễ là tảo mộ, hội là đạp thanh…”
Nhờ câu nói này mà phần lớn mọi người thường nhớ Tết Thanh minh diễn ra vào tháng 03 Âm lịch. Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng Tết Thanh minh không có ngày cố định: thời gian sẽ bắt đầu sau ngày Lập Xuân 45 ngày, khoảng từ ngày 04-05/4 (sau khi kết thúc tiết xuân phân) và kết thúc vào khoảng 20-21/4 Dương lịch (khi bắt đầu Tiết Cốc Vũ).
Năm 2022, lễ Tết Thanh minh sẽ vào thứ Ba ngày 05/4/2022 (Dương lịch) (tức ngày 05/3/Nhâm Dần).
Tết Thanh minh là ngày gì?
Theo quan niệm dân gian, Tết Thanh minh là một trong những khái niệm lập lịch của các nước phương Đông từ xa xưa. Theo nghĩa đen, "thanh" là khí trong, còn "minh" là sáng sủa. Như vậy, "Thanh minh" nghĩa là trời mát mẻ, quang đãng.
Tết Thanh minh (hay còn gọi là Tiết Thanh minh) mang nét đẹp văn hóa gắn liền với đạo đức người Việt, nhằm thể hiện bổn phận báo hiếu của con cháu, tưởng nhớ đến công lao của tổ tiên và những người thân đã khuất.
Theo dân gian, vào ngày này, những người thân trong gia đình sẽ tụ họp để làm lễ tảo mộ đầu năm, thăm viếng và dọn cỏ dại trên mộ. Khi mình nhớ chăm sóc “ngôi nhà” cho người thân của mình đã quá cố, tuy rằng mình không thể nhìn thấy, nhưng nếu họ còn ở trong cõi ngạ quỷ thì vẫn sẽ yên lòng. Bên cạnh đó, mình tạ lễ những vị thần linh cai quản ở nơi ấy cũng sẽ giúp cho người thân của mình được an ổn hơn.
Do vậy, ngày lễ Tết Thanh minh còn nhắc nhở chúng ta sống hướng về cội nguồn, niệm tâm tri ân, tỏ lòng thành kính của mình đối với những người đi trước.
Trong Tết Thanh minh, các gia đình thường thực hiện nghi lễ sửa sang lại mộ phần của gia tiên cho khang trang, sạch sẽ và làm lễ cúng gia tiên (nguồn ảnh internet)
Nguồn gốc của ngày Tết Thanh minh theo quan niệm dân gian
Tết Thanh minh bắt nguồn từ Trung Quốc, diễn ra vào mùa Xuân Thu hằng năm. Truyền thuyết kể lại rằng, năm đó lúc vua Tấn Văn Công gặp loạn lạc và phải bỏ nước lưu vong khắp nơi. Trong thời gian lưu vong này, ông được vị hiền sĩ Giới Tử Thôi hộ tống và hiến kế để trốn nạn. Vượt qua bao khó khăn trên đường vị hiền sĩ đều dốc lòng bảo vệ vua, thậm chí cắt phần thịt ở chân mình để cứu vua khỏi chết đói. Mặc dù mang lòng cảm kích nhớ ơn người hiền sĩ này nhưng khi đã giành lại được đất nước thì vua Tấn Văn Công lại quên mất người đã giúp mình năm xưa.
Hình ảnh vua Tấn Văn Công vô tình đốt cháy rừng (hình ảnh minh họa)
Thay vì truy cứu nhà vua, Giới Tử Thôi cùng mẹ rút về trên núi Điềm Sơn ở ẩn và mặc kệ đồ vật ban thưởng của nhà vua. Trong lúc tức giận nhà vua đã vô tình đốt cháy cả rừng khiến hai mẹ con Giới Tử Thôi chết cháy, khi biết người mình mang ơn đã mất vua vô cùng đau buồn và ban lệnh cả nước phải kiêng đốt lửa và chỉ ăn đồ nguội trong 3 ngày (03/03 - 05/03 âm lịch) để tưởng nhớ công lao của Giới Tử Thôi. Từ đó, ngày 03/03 âm lịch hằng năm được lấy là ngày Tết Hàn thực, đây cũng là 1 ngày thuộc Tết Thanh minh để tưởng nhớ sự hy sinh của người đã khuất.
Cúng Tết Thanh minh để được lợi ích cho người mất
Dân gian quan niệm “sống có nhà, chết có mồ”. Tức là với một người đã khuất, tấm mộ là nơi người sống có thể tiếp xúc, thể hiện tình cảm của mình với họ.
Tuy nhiên, theo quan điểm Phật giáo, ở mỗi một nơi, mỗi một trú xứ cũng đều có những vị thần có oai đức, có oai lực cai quản. Nên khi mình tạ lễ như vậy, nếu như các vong linh, người thân đã khuất còn ở đó thì họ sẽ được các vị trợ duyên và bảo hộ.
Trong kinh Đức Phật đã dạy rằng, nếu ai tác phước hồi hướng thì đều được thần linh hộ trì. Cho nên, mình làm các việc thiện và sắm sửa đồ chay tịnh, không sát mạng chúng sinh để cúng các vị thần linh, quỷ thần có oai đức ở mộ, dù họ có thọ nhận được hay không thì đều phát sinh ra những phước báo thiện lành. Đồng thời cũng là điều chúng ta kết nối phong tục tập quán dân tộc với sự giải thoát trong đạo Phật đối với chúng sinh, là nhân duyên để mình không bị chấp vào nơi ở, phần mộ của mình, hướng tâm theo con đường giải thoát.
Để người đã khuất được nhiều lợi ích nhất, nếu nhà mình có người thân chưa siêu thoát thì Tết Thanh minh cũng là lúc để bày tỏ tâm hiếu thuận của mình, lòng mong cầu người nhà mình không bị chấp trước vào phần mộ, được nương tựa Tam Bảo, nghe Pháp sớm giác ngộ giải thoát. Người thân nên tụng kinh, tác phước hồi hướng và khai thị cho chúng vong linh sớm được giác ngộ.
Tảo mộ theo đúng quan niệm Phật giáo trong Tết Thanh minh giúp người đã khuất sớm được giác ngộ, giải thoát.
Cách sắm lễ Tết Thanh minh ngoài mộ và ở nhà đầy đủ nhất
#1 Sắm lễ ngoài mộ
Hương, hoa, quả (loại quả thì tùy ý và không quy định số lượng là bao nhiêu), nước trắng, xôi hoặc bát cơm trắng, bánh kẹo tùy ý.
Mâm cúng lễ Tết Thanh minh ngoài mộ (ảnh minh họa)
#2 Sắm lễ ở nhà
Đồ lễ: Hương, hoa, nước trà, quả, thực.
– Hương: Các loại hương đốt có hương thơm.
– Hoa: Các loài hoa có hương thơm (không kiêng về tên hoa và số lượng).
– Trà: Nước trà tỏa hương của sáu vị là đắng, cay, chua, chát, mặn, ngọt là sáu vị nuôi sống tất cả chúng sinh.
– Quả: Số lượng tùy ý không kiêng kị hai quả hay bốn quả. Nên cúng quả đã chín vì có hương từ vị để hương linh thọ hưởng, không nên cúng quả xanh vì chưa có hương thơm của vị (tránh tình trạng biến ban thờ thành chỗ cất đồ).
– Thực: Hiến cúng Phật bày lễ một bát cơm và một cốc nước.
+ Hiến cúng chư Thiên, chư Thần: một bát cơm, một chén nước chè.
+ Hiến cúng gia tiên và các vong linh: một bát cơm, một chén nước chè hoặc một mâm cơm chay và ba bát cơm vơi.
Văn khấn Tết Thanh minh ngoài mộ và ở nhà mới nhất năm 2022
https://chuabavang.com/nghi-thuc-cung-le-thanh-minh-d2463.html
Có thể nói, lễ Tết Thanh minh là một nét đẹp tâm linh của người dân Việt. Phong tục này mang những ý nghĩa rất cao đẹp giúp tô bồi lên tinh thần hiếu nghĩa, biết ơn của người con Việt Nam.
Hy vọng rằng qua bài viết trên đây theo góc nhìn Phật Pháp, quý vị sẽ hiểu được lợi ích của việc cúng lễ Tết Thanh minh và cách cúng lễ làm sao được nhiều phước báu nhất. Chúc quý vị luôn an lạc và hạnh phúc trong chính Pháp của Đức Bổn Sư Thích Ca!
Bài viết🞄 09/6/2022
Khóa tu mùa hè chùa Ba Vàng được mong chờ nhất năm... Điều gì đã làm cho Khóa tu mùa hè chùa ba vàng trở nên hấp dẫn lớn đến vậy?
Bài viết 🞄 09/6/2022
Khóa tu mùa hè chùa Ba Vàng được mong chờ nhất năm... Điều gì đã làm cho Khóa tu mùa hè chùa ba vàng trở nên hấp dẫn lớn đến vậy?
Bài viết🞄 08/6/2022
Trong 2 ngày tập huấn các tình nguyện viên được lắng nghe những lời chia sẻ, động viên từ chư Tăng để có thêm sức mạnh tinh thần trở thành những “chiến binh áo cam” biết cho đi trong khóa tu mùa hè.
Bài viết 🞄 08/6/2022
Trong 2 ngày tập huấn các tình nguyện viên được lắng nghe những lời chia sẻ, động viên từ chư Tăng để có thêm sức mạnh tinh thần trở thành những “chiến binh áo cam” biết cho đi trong khóa tu mùa hè.
Bài viết🞄 02/6/2022
Rất nhiều người nổi tiếng khi đến giao lưu tại khóa tu đã có những cảm nhận đặc biệt tại khóa tu mùa hè chùa Ba Vàng, bởi đó là môi trường rất tốt...
Bài viết 🞄 02/6/2022
Rất nhiều người nổi tiếng khi đến giao lưu tại khóa tu đã có những cảm nhận đặc biệt tại khóa tu mùa hè chùa Ba Vàng, bởi đó là môi trường rất tốt...
Bài viết🞄 18/5/2022
Dấu ấn đọng lại sau Đại lễ Phật đản 2022 tại chùa Ba Vàng...những cảm nhận đặc biệt của các vị khách quý tham dự chương trình, đặc biệt là chư Tôn đức Tăng quốc tế...
Bài viết 🞄 18/5/2022
Dấu ấn đọng lại sau Đại lễ Phật đản 2022 tại chùa Ba Vàng...những cảm nhận đặc biệt của các vị khách quý tham dự chương trình, đặc biệt là chư Tôn đức Tăng quốc tế...
Tin tức🞄 18/5/2022
Nhân dịp Đại lễ Phật đản 2022 quay lại chùa Ba Vàng, tôi nhận ra rằng đã rất lâu rồi, tôi chưa có cảm giác hạnh phúc, an nhiên như vậy
Tin tức 🞄 18/5/2022
Nhân dịp Đại lễ Phật đản 2022 quay lại chùa Ba Vàng, tôi nhận ra rằng đã rất lâu rồi, tôi chưa có cảm giác hạnh phúc, an nhiên như vậy
Bài viết🞄 08/5/2022
Với tâm thế hoan ca mừng Tết Phật đản, trong khuôn viên chùa Ba Vàng đã xuất hiện nhiều khoảnh khắc vô cùng ấn tượng từ những Phật tử nhí cũng hoan hỷ đón mừng ngày Đức Thế Tôn ra đời.
Bài viết 🞄 08/5/2022
Với tâm thế hoan ca mừng Tết Phật đản, trong khuôn viên chùa Ba Vàng đã xuất hiện nhiều khoảnh khắc vô cùng ấn tượng từ những Phật tử nhí cũng hoan hỷ đón mừng ngày Đức Thế Tôn ra đời.
Bài viết🞄 27/4/2022
Nếu bạn đang băn khoăn không biết nên gửi những lời hay ý đẹp nào thì đừng bỏ qua bài viết tổng hợp những lời chúc lễ Đức Phật đản sinh dưới đây nhé!
Bài viết 🞄 27/4/2022
Nếu bạn đang băn khoăn không biết nên gửi những lời hay ý đẹp nào thì đừng bỏ qua bài viết tổng hợp những lời chúc lễ Đức Phật đản sinh dưới đây nhé!
Bài viết🞄 19/4/2022
Tuyển tập những bài hát mừng lễ Phật đản hay nhất! Với tâm tri ân, mừng vui đón chờ ngày Đức Thế Tôn đản sinh - một sự kiện mang lại lợi ích to lớn cho khắp cõi nhân thiên và loài người
Bài viết 🞄 19/4/2022
Tuyển tập những bài hát mừng lễ Phật đản hay nhất! Với tâm tri ân, mừng vui đón chờ ngày Đức Thế Tôn đản sinh - một sự kiện mang lại lợi ích to lớn cho khắp cõi nhân thiên và loài người
Bài viết🞄 18/4/2022
Sống lâu, sắc đẹp, an vui, sức mạnh, hằng thêm đến gia đình thí chủ, là người năng nghiêng mình lễ bái, cúng dường đến Tam bảo và có lòng tôn kính các bậc tu hành tinh tấn nhứt là bậc trì giới, và bậc trưởng lão.
Bài viết 🞄 18/4/2022
Sống lâu, sắc đẹp, an vui, sức mạnh, hằng thêm đến gia đình thí chủ, là người năng nghiêng mình lễ bái, cúng dường đến Tam bảo và có lòng tôn kính các bậc tu hành tinh tấn nhứt là bậc trì giới, và bậc trưởng lão.
Bài viết🞄 26/3/2022
Sau 3 ngày tu tập với 6 thời khóa và 1500 lễ danh hiệu Đức Quán Âm, rất nhiều nhân dân, Phật tử đã có sự chuyển hóa nghiệp bệnh trên thân ngay trong đàn lễ.
Bài viết 🞄 26/3/2022
Sau 3 ngày tu tập với 6 thời khóa và 1500 lễ danh hiệu Đức Quán Âm, rất nhiều nhân dân, Phật tử đã có sự chuyển hóa nghiệp bệnh trên thân ngay trong đàn lễ.
Bài viết🞄 17/3/2022
Lễ Ngũ Bách Danh (từ ngày 17/02 đến ngày 19/02/Nhâm Dần) để nhân dân, Phật tử cầu nguyện hồi hướng hóa giải tiêu trừ nghiệp bệnh trên thân...
Bài viết 🞄 17/3/2022
Lễ Ngũ Bách Danh (từ ngày 17/02 đến ngày 19/02/Nhâm Dần) để nhân dân, Phật tử cầu nguyện hồi hướng hóa giải tiêu trừ nghiệp bệnh trên thân...
Bài viết🞄 10/3/2022
Nhân duyên gì mà Thái tử quyết định đi xuất gia? Hãy cùng đi tìm câu trả lời cho câu hỏi mà có lẽ người tu học Phật không ai có thể bỏ qua bài viết dưới đây.
Bài viết 🞄 10/3/2022
Nhân duyên gì mà Thái tử quyết định đi xuất gia? Hãy cùng đi tìm câu trả lời cho câu hỏi mà có lẽ người tu học Phật không ai có thể bỏ qua bài viết dưới đây.
Bài viết🞄 07/3/2022
Phòng chống dịch bệnh cho trẻ trong mùa dịch Covid-19 là điều vô cùng cần thiết mà cha mẹ cần lưu tâm. Dưới đây là những loại thực phẩm cần thiết: lá lốt, sữa nóng,
Bài viết 🞄 07/3/2022
Phòng chống dịch bệnh cho trẻ trong mùa dịch Covid-19 là điều vô cùng cần thiết mà cha mẹ cần lưu tâm. Dưới đây là những loại thực phẩm cần thiết: lá lốt, sữa nóng,
Bài viết🞄 03/3/2022
Ngày Sư Phụ xuất hiện trên thế gian là ngày đánh dấu bước ngoặt thay đổi trong chúng con, là ngày mà chúng con được sinh ra trong giáo Pháp Như Lai, cuộc đời chúng con bước sang trang mới
Bài viết 🞄 03/3/2022
Ngày Sư Phụ xuất hiện trên thế gian là ngày đánh dấu bước ngoặt thay đổi trong chúng con, là ngày mà chúng con được sinh ra trong giáo Pháp Như Lai, cuộc đời chúng con bước sang trang mới
Bài viết🞄 27/02/2022
Thể theo lời thỉnh cầu của nhân dân Phật tử với mong muốn siêu độ các hương linh, được sự chỉ dạy trên Sư Phụ Thích Trúc Thái Minh, chùa Ba Vàng đều tổ chức lễ cầu siêu trực tiếp tại chùa cho mọi người tử về tham dự
Bài viết 🞄 27/02/2022
Thể theo lời thỉnh cầu của nhân dân Phật tử với mong muốn siêu độ các hương linh, được sự chỉ dạy trên Sư Phụ Thích Trúc Thái Minh, chùa Ba Vàng đều tổ chức lễ cầu siêu trực tiếp tại chùa cho mọi người tử về tham dự
Bài viết🞄 25/02/2022
Những ngày đầu về nhận chùa Ba Vàng, Thầy Thích Trúc Thái Minh trải qua biết bao “thiên nan vạn nan”; bởi lúc đó trong tay Thầy không có bất cứ thứ gì, chỉ có mấy
Bài viết 🞄 25/02/2022
Những ngày đầu về nhận chùa Ba Vàng, Thầy Thích Trúc Thái Minh trải qua biết bao “thiên nan vạn nan”; bởi lúc đó trong tay Thầy không có bất cứ thứ gì, chỉ có mấy