Mục lục [Ẩn]
Chuyện nồi cơm của Khổng Tử kể về một tình huống tưởng chừng đơn giản nhưng chứa đựng những triết lý sâu sắc. Qua một nồi cơm nhỏ bé, Khổng Tử giúp chúng ta thấm thía bài học về cách đối nhân xử thế và tình thầy trò cao quý. Mời các bạn cùng khám phá chi tiết câu chuyện đầy ý nghĩa trong bài viết dưới đây!
Câu chuyện nồi cơm của Khổng Tử
Một lần, Khổng Tử dẫn học trò đi du thuyết từ nước Lỗ sang nước Tề. Thời ấy, chiến tranh liên miên, các nước chư hầu loạn lạc, dân chúng phiêu bạt điêu linh, lầm than đói khổ,… Thầy trò Khổng Tử cũng lâm vào cảnh rau cháo cầm hơi, nhiều ngày nhịn đói, nhịn khát.
Khi đặt chân đến nước Tề, may mắn thay, một bà lão nghe danh đức Khổng Tử từ lâu đã biếu ông mấy cân gạo mới. Khổng Tử phân công Nhan Hồi nhóm bếp nấu cơm, còn Tử Lộ cùng vài học trò khác vào rừng kiếm rau. Trong khi đó, ông yên tâm ở nhà trên đọc sách.
Khi vô tình nhìn xuống bếp, Khổng Tử thấy Nhan Hồi mở vung nồi cơm, lấy đũa xới cơm, nắm lại từng nắm, nhìn quanh không thấy ai liền đưa cơm lên miệng ăn. Thất vọng thở dài, Khổng Tử than rằng: “Thật có sự việc này xảy ra ư? Người học trò mình tin tưởng nhất mà cũng đốn mạt đến thế này sao? Lén ăn vụng cơm của thầy và huynh đệ. Thật là tệ!”
Câu chuyện nồi cơm của Khổng Tử (Ảnh minh họa)
Một lúc sau, Tử Lộ cùng các môn sinh hái rau mang về. Nhan Hồi luộc rau. Khổng Tử nằm im lặng, nặng lòng suy nghĩ. Khi rau chín, Nhan Hồi và Tử Lộ dọn cơm lên nhà trên, các môn sinh chắp tay mời Khổng Tử dùng bữa.
Khổng Tử gọi tất cả các trò lại, chậm rãi nói: “Chúng ta đi từ Lỗ sang Tề, đường xa vạn dặm, thầy rất mừng vì trong hoàn cảnh loạn lạc đói khổ, các con vẫn yêu thương, đùm bọc nhau và giữ lòng trong sạch. Ngày đầu tiên đến đất Tề lại may mắn được bữa cơm, thầy chạnh lòng nhớ đến quê hương, cha mẹ. Thầy muốn xới ít cơm mang cúng, các con thấy có nên không?”
Trừ Nhan Hồi im lặng, còn các môn sinh đều chắp tay thưa: “Dạ thưa thầy, nên ạ”.
Khổng Tử tiếp tục: “Nhưng không biết nồi cơm này có sạch hay không?”. Các học trò ngơ ngác nhìn nhau, không hiểu ý thầy.
Lúc bấy giờ Nhan Hồi liền chắp tay thưa: “Dạ thưa thầy, nồi cơm này không được sạch. Khi nấu cơm, con mở vung ra xem thử cơm đã chín đều chưa. Chẳng may một cơn gió thổi vào khiến bồ hóng và bụi trên nhà rơi xuống. Con đã nhanh tay đậy vung lại nhưng không kịp. Sau đó, con xới lớp cơm bẩn ra, định bỏ đi nhưng nghĩ: cơm ít, anh em lại đông. Nếu bỏ lớp cơm bẩn, phần cơm còn lại sẽ không đủ. Vì thế, con đã mạn phép thầy và anh em, ăn trước phần cơm bẩn ấy để giữ phần cơm sạch dâng thầy và huynh đệ. Thưa thầy, hôm nay con đã ăn cơm rồi, giờ xin phép không ăn nữa”.
Nghe xong, Khổng Tử giật mình, thốt lên: “Chao ôi! Thế ra trên đời này có những việc chính mắt mình trông thấy rành rành mà vẫn không hiểu được đúng sự thật! Suýt nữa thì Khổng Tử này trở thành kẻ hồ đồ”.
3 bài học đạo đức quý báu qua câu chuyện
Không nên vội vàng phán xét người khác
Câu chuyện nồi cơm của Khổng Tử đã giúp chúng ta nhận ra rằng: Có những việc mắt thấy, tai nghe nhưng chưa chắc đã là sự thật. Cho nên, đừng vội vàng đánh giá người khác chỉ qua hành động bề ngoài; đừng nhìn nhận, đánh giá sự việc bằng con mắt tầm thường, phiến diện của kẻ phàm phu. Thay vào đó, hãy học cách nhìn nhận bằng tâm từ bi, bao dung, bình đẳng và tìm hiểu thấu đáo, suy xét toàn diện.
Những điều mắt thấy tai nghe chưa hẳn đã là sự thật (Ảnh minh họa)
Cách dạy học trò của bậc tiền nhân
Khi nhìn thấy người học trò mình hết mực tin tưởng lén ăn vụng cơm, Khổng Tử không lập tức trách phạt hay kết tội. Dù thất vọng và đau lòng, ông vẫn giữ bình tĩnh, khéo léo dẫn dắt để học trò tự thừa nhận hành động của mình. Đây chính là tâm đức của một người thầy, luôn tìm cách giúp học trò tự nhận ra sai lầm của mình.
Qua câu chuyện, chúng ta nhận thấy vai trò quan trọng của người thầy. Một người thầy giỏi không chỉ phát hiện lỗi lầm của học trò mà còn biết chỉ lỗi một cách tinh tế, xuất phát từ tâm từ bi và sự yêu thương. Việc sửa lỗi không phải quy chụp hay bới móc, mà là để dẫn dắt học trò tự nhận thức và rèn sửa. Chính sự khéo léo và lòng bao dung của người thầy sẽ giúp học trò trưởng thành, tiến bộ, tốt đẹp từng ngày.
Người thầy giỏi biết chỉ lỗi một cách tinh tế với tâm từ bi, yêu thương (Ảnh minh họa)
Sự biết ơn, đền ơn của trò đối với người thầy
Câu chuyện nồi cơm của Khổng Tử không chỉ khắc họa tình thầy trò sâu đậm mà còn làm nổi bật phẩm chất đáng kính của người học trò xuất sắc Nhan Hồi. Với tấm lòng yêu kính thầy, đức nhường nhịn và tinh thần hy sinh, Nhan Hồi đã chọn chịu thiệt thòi về mình. Ông lặng lẽ ăn phần cơm lẫn bụi đất và bồ hóng để thầy và huynh đệ được dùng phần ngon.
Điều đáng trân quý hơn cả là hành động ấy xuất phát từ sự quan tâm chân thành. Nhan Hồi không muốn thầy và các huynh đệ phải buồn lòng hay lo lắng cho mình, nên ông lén ăn những nắm cơm ấy, không cho ai biết. Tình cảm thầy trò cao quý như thế quả thật hiếm có.
Còn chúng ta, ai cũng có những người thầy đáng kính mà mình phải ghi nhớ và mang ơn suốt đời. Để từ đó phát huy truyền thống đạo lý biết ơn, đền ơn bởi nên thân, thành người là do thầy. Cha mẹ cũng là thầy. Vì vậy, chúng ta không bao giờ quên ơn này, nguyện sẽ là những người trò hiếu thảo đúng nghĩa, biết ơn và đền ơn.
Người trò phải luôn ghi nhớ công ơn và đền ơn thầy (Ảnh minh họa)
Trên đây là những chia sẻ của Thầy Thích Trúc Thái Minh về câu chuyện nồi cơm của Khổng Tử. Qua những đức tính tốt đẹp, đạo nghĩa thầy trò cao quý của bậc tiền nhân, chúng ta có thêm những bài học rất sâu sắc về việc đối nhân xử thế, vun bồi đạo đức, trở thành những con người tốt đẹp, đúng nghĩa.
An sinh xã hội🞄 20/8/2025
Phát huy nét đẹp truyền thống nghĩa tình của dân tộc, trong những năm qua, chư Tăng Ni, Phật tử chùa Ba Vàng luôn dành tình cảm quan tâm đặc biệt tới Nhân dân Cuba...
An sinh xã hội 🞄 20/8/2025
Phát huy nét đẹp truyền thống nghĩa tình của dân tộc, trong những năm qua, chư Tăng Ni, Phật tử chùa Ba Vàng luôn dành tình cảm quan tâm đặc biệt tới Nhân dân Cuba...
Thông Báo🞄 05/8/2025
Ban Quản trị trang xin trân trọng thông báo các chương trình tu học thường kỳ của chùa Ba Vàng trong ngày 14 - 15/6 Nhuận năm Ất Tỵ như sau:
Thông Báo 🞄 05/8/2025
Ban Quản trị trang xin trân trọng thông báo các chương trình tu học thường kỳ của chùa Ba Vàng trong ngày 14 - 15/6 Nhuận năm Ất Tỵ như sau:
Tin tức🞄 30/7/2025
Cư sĩ là những người Phật tử tu tại gia. Trong giáo Pháp của Phật, người Phật tử được gọi là Ưu-bà-tắc (nam cư sĩ) và Ưu-bà-di (nữ cư sĩ).
Tin tức 🞄 30/7/2025
Cư sĩ là những người Phật tử tu tại gia. Trong giáo Pháp của Phật, người Phật tử được gọi là Ưu-bà-tắc (nam cư sĩ) và Ưu-bà-di (nữ cư sĩ).
Tin tức🞄 22/7/2025
Lòng tin Tam Bảo là mẹ sinh công đức, đưa chúng sinh tiến đạo… Hãy tìm hiểu 5 lợi ích của lòng tin để giúp tăng trưởng phước báu, tinh tấn tu tập.
Tin tức 🞄 22/7/2025
Lòng tin Tam Bảo là mẹ sinh công đức, đưa chúng sinh tiến đạo… Hãy tìm hiểu 5 lợi ích của lòng tin để giúp tăng trưởng phước báu, tinh tấn tu tập.
Thông Báo🞄 07/7/2025
Kính mời quý Phật tử và Nhân dân cùng về chùa tham dự buổi lễ! Chúc quý vị cùng gia đình luôn an lạc, sống an lành dưới ánh sáng từ bi của mười phương chư Phật!
Thông Báo 🞄 07/7/2025
Kính mời quý Phật tử và Nhân dân cùng về chùa tham dự buổi lễ! Chúc quý vị cùng gia đình luôn an lạc, sống an lành dưới ánh sáng từ bi của mười phương chư Phật!
Thông Báo🞄 06/7/2025
Nhân kỷ niệm ngày Đức Quán Thế Âm Bồ Tát thành đạo (19/6 Âm lịch), chùa Ba Vàng khuyến thỉnh quý Phật tử, Nhân dân tu tập chương trình
Thông Báo 🞄 06/7/2025
Nhân kỷ niệm ngày Đức Quán Thế Âm Bồ Tát thành đạo (19/6 Âm lịch), chùa Ba Vàng khuyến thỉnh quý Phật tử, Nhân dân tu tập chương trình
Thông Báo🞄 05/7/2025
Ban Quản trị nhận được thông tin trên mạng xã hội đăng các nội dung không đúng về Khóa tu mùa hè chùa Ba Vàng, nhằm mục đích lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.
Thông Báo 🞄 05/7/2025
Ban Quản trị nhận được thông tin trên mạng xã hội đăng các nội dung không đúng về Khóa tu mùa hè chùa Ba Vàng, nhằm mục đích lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.
Khóa tu mùa hè🞄 01/7/2025
Vừa qua, khóa tu mùa hè dành cho học sinh từ lớp 6 - 8 đã diễn ra ấn tượng với nhiều hoạt động sinh hoạt bổ ích và ý nghĩa.
Khóa tu mùa hè 🞄 01/7/2025
Vừa qua, khóa tu mùa hè dành cho học sinh từ lớp 6 - 8 đã diễn ra ấn tượng với nhiều hoạt động sinh hoạt bổ ích và ý nghĩa.
Khóa tu mùa hè🞄 01/7/2025
Trong hành trình 7 ngày tại khóa tu mùa hè lần thứ nhất ở chùa Ba Vàng, các bạn khóa sinh không chỉ cùng nhau tạo nên những kỷ niệm đẹp, mà còn có cơ hội vun bồi những đức tính tốt đẹp - đặc biệt là lòng biết ơn.
Khóa tu mùa hè 🞄 01/7/2025
Trong hành trình 7 ngày tại khóa tu mùa hè lần thứ nhất ở chùa Ba Vàng, các bạn khóa sinh không chỉ cùng nhau tạo nên những kỷ niệm đẹp, mà còn có cơ hội vun bồi những đức tính tốt đẹp - đặc biệt là lòng biết ơn.
Tin tức🞄 29/6/2025
Do bận một số Phật sự quan trọng và chư Tăng bận tham gia các khoá học trong thời gian tới, nhà chùa xin thông báo tạm hoãn tổ chức khóa tu mùa hè lần 2
Tin tức 🞄 29/6/2025
Do bận một số Phật sự quan trọng và chư Tăng bận tham gia các khoá học trong thời gian tới, nhà chùa xin thông báo tạm hoãn tổ chức khóa tu mùa hè lần 2
Khóa tu mùa hè🞄 28/6/2025
Từ Lâm Đồng, Đắk Nông, đến Hải Dương, Điện Biên,... những đứa trẻ đến từ nhiều tỉnh thành trên cả nước đã gặp nhau, làm quen và trở thành bạn bè trong khóa tu mùa hè năm 2025.
Khóa tu mùa hè 🞄 28/6/2025
Từ Lâm Đồng, Đắk Nông, đến Hải Dương, Điện Biên,... những đứa trẻ đến từ nhiều tỉnh thành trên cả nước đã gặp nhau, làm quen và trở thành bạn bè trong khóa tu mùa hè năm 2025.
Tin tức🞄 28/6/2025
Khóa tu mùa hè "Kết bạn bốn phương" lần 1 năm 2025 tại Chùa Ba Vàng đang dần đi đến chặng đường cuối cùng, đánh dấu một khoảng thời gian ý nghĩa...
Tin tức 🞄 28/6/2025
Khóa tu mùa hè "Kết bạn bốn phương" lần 1 năm 2025 tại Chùa Ba Vàng đang dần đi đến chặng đường cuối cùng, đánh dấu một khoảng thời gian ý nghĩa...
Thông Báo🞄 27/6/2025
Hướng về sự kiện đặc biệt này, chùa Ba Vàng khuyến thỉnh quý Phật tử, Nhân dân cùng phát nguyện tu tập để phần nào hiểu được ân đức của Ngài.
Thông Báo 🞄 27/6/2025
Hướng về sự kiện đặc biệt này, chùa Ba Vàng khuyến thỉnh quý Phật tử, Nhân dân cùng phát nguyện tu tập để phần nào hiểu được ân đức của Ngài.
Khóa tu mùa hè🞄 24/6/2025
Sau những khoảnh khắc vui vẻ, học mà chơi, chơi mà học, các con sẽ cùng nhau thưởng thức những bữa ăn ngon với nhiều món bổ dưỡng, chứa đựng tình yêu thương của Sư Phụ, chư Tăng, Cô chủ nhiệm cùng các cô bác Phật tử.
Khóa tu mùa hè 🞄 24/6/2025
Sau những khoảnh khắc vui vẻ, học mà chơi, chơi mà học, các con sẽ cùng nhau thưởng thức những bữa ăn ngon với nhiều món bổ dưỡng, chứa đựng tình yêu thương của Sư Phụ, chư Tăng, Cô chủ nhiệm cùng các cô bác Phật tử.
Khóa tu mùa hè🞄 23/6/2025
Từ những bỡ ngỡ ngày đầu đến nhanh chóng thân quen – Những khoảnh khắc "kết bạn bốn phương" siêu đáng yêu của lớp Chúng Ba Tiêu chắc chắn sẽ là những kỷ niệm đẹp khó quên trong tuổi thanh xuân!
Khóa tu mùa hè 🞄 23/6/2025
Từ những bỡ ngỡ ngày đầu đến nhanh chóng thân quen – Những khoảnh khắc "kết bạn bốn phương" siêu đáng yêu của lớp Chúng Ba Tiêu chắc chắn sẽ là những kỷ niệm đẹp khó quên trong tuổi thanh xuân!
Khóa tu mùa hè🞄 22/6/2025
Trong tiết trời mát mẻ, Nhà lớn Ba Vàng sáng hôm nay ngập tràn không khí rộn ràng, vui tươi của ngày ghi danh.
Khóa tu mùa hè 🞄 22/6/2025
Trong tiết trời mát mẻ, Nhà lớn Ba Vàng sáng hôm nay ngập tràn không khí rộn ràng, vui tươi của ngày ghi danh.
