Vua Trần Nhân Tông: Những đóng góp vĩ đại của vị vua Phật đặc biệt nhất trong lịch sử Việt Nam
09/12/2023
Một con người vừa lên ngôi vua đã đánh bại được đội quân Nguyên Mông hùng mạnh nhất thời bấy giờ; một con người đã đưa thời Trần trở thành thời kỳ hưng thịnh bậc nhất trong lịch sử;...
09/12/2023
Mục Lục [Ẩn]
Một con người vừa lên ngôi vua đã đánh bại được đội quân Nguyên Mông hùng mạnh nhất thời bấy giờ; một con người đã đưa thời Trần trở thành thời kỳ hưng thịnh bậc nhất trong lịch sử; một con người đã từ bỏ đỉnh cao danh vọng và quyền lực để xuất gia tu hành, thành tựu đạo quả… Đó không ai khác, chính là Đức vua - Phật hoàng Trần Nhân Tông: Một vị vua, nhà sư tiêu biểu bậc nhất trong lịch sử dân tộc Việt Nam.
Xin mời quý bạn đọc cùng nhìn lại những đóng góp có một không hai trong lịch sử dân tộc của Phật hoàng Trần Nhân Tông nhé!
Lãnh đạo quân dân đánh bại quân Nguyên Mông hùng mạnh
Vua Trần Nhân Tông lên ngôi trong bối cảnh đất nước chuẩn bị đón cơn gió lớn từ phương Bắc, đó là sự xâm lược của đế chế Nguyên Mông hùng mạnh nhất thời bấy giờ. Đội quân này đã thống trị nhiều vùng đất rộng lớn ở châu Á, châu Âu và châu Phi; nổi tiếng với sức mạnh quân sự hủy diệt, thiện chiến… Có câu: Vó ngựa Mông Cổ đến đâu thì cỏ không mọc được ở đó, khiến cả thế giới phải khiếp sợ. Đứng trước vận nước nguy nan, vua Trần Nhân Tông đã nhanh chóng cùng với vua cha Trần Thánh Tông tổ chức hai hội nghị: Hội nghị Bình Than (1282) và hội nghị Diên Hồng (1284).
Hội nghị Bình Than triệu tập các vương hầu, danh sĩ, tướng lĩnh để bàn bạc và thống nhất về kế sách đánh giặc; còn hội nghị Diên Hồng tập hợp các bô lão - đại diện cho tiếng nói của nhân dân để trưng cầu dân ý đánh giặc. Tại hội nghị Diên Hồng, Thượng Hoàng Trần Thánh Tông đã hỏi: Nên hòa hay nên đánh? Các bô lão đã đồng thanh hô: “Đánh”, muôn người cùng một tiếng, muôn lời như bật ra từ một miệng. Có thể nói, đây được coi là hội nghị dân chủ đầu tiên trong lịch sử, thể hiện tầm nhìn chiến lược, đúng đắn của vua tôi nhà Trần.
Hội nghị Diên Hồng được coi là hội nghị dân chủ đầu tiên trong lịch sử (ảnh minh họa nguồn internet)
Hai hội nghị được tổ chức trong tinh thần lục hòa, từ tướng lĩnh cho đến dân chúng đều tôn trọng và thống nhất chủ trương là “Đánh giặc”. Chưa bao giờ tinh thần đánh giặc ở nước ta dâng cao và hòa hợp như thời vua Trần Nhân Tông. Vua Trần Nhân Tông đã đoàn kết toàn dân, áp dụng tinh thần lục hòa trên dưới đồng lòng như một giúp quân dân Đại Việt làm nên chiến thắng vẻ vang chống quân Nguyên Mông.
Trong bài kinh “Phật dạy bảy pháp khiến đất nước không bị diệt vong” có đoạn: “Vua tôi, thần dân nước đó trên dưới một lòng. Kẻ làm tôi làm dân thì trung lương, người làm vua thì nghe lời can gián, không bạo ác”.
Cụ thể, ngay từ khi biết tin quân Nguyên Mông chuẩn bị sang tái chiếm Đại Việt lần 2, vua Trần Nhân Tông đã đoàn kết toàn dân, đưa ra kế sách đánh giặc tài tình, mưu trí. Vì thế, quân dân Đại Việt đã giành chiến thắng oanh liệt và đây được coi là một trong những chiến thắng vĩ đại nhất trong lịch sử dân tộc Việt Nam.
Xây dựng đất nước thái bình dựa trên tinh thần lục hòa
Một điều xuyên suốt trong tư tưởng trị nước của vua Trần Nhân Tông là Ngài lấy triết lý đạo Phật (pháp tu lục hòa) làm tư tưởng chủ đạo để cố kết lòng người, vun bồi trí đức, cùng nhau xây dựng cuộc sống an lạc, xây dựng đất nước thái bình.
Tôn tượng Đức vua Trần Nhân Tông (ảnh minh họa nguồn internet)
Về đối nội, Ngài chú trọng tới việc giáo dục, tuyển chọn hệ thống quan lại, xây dựng bộ máy nhà nước liêm chính, trong sạch, bình đẳng, phát triển. Ngài còn tích cực ban thưởng cho những người có công với đất nước nhằm khích lệ, động viên tinh thần mỗi người; đồng thời giáo dục con cháu phải biết sống biết ơn và đền ơn.
Không những vậy, Ngài cũng đích thân đi trừ bỏ các miếu thờ dâm từ (miếu thờ Thần không chính đáng); tích cực truyền bá giáo lý nhà Phật, dạy dân chúng giữ năm giới, hành thập thiện (tức là về thân: không sát sinh, không trộm cắp, không tà dâm; về khẩu: không nói dối, không nói lời thêu dệt, không nói hai lời, không nói lời ác độc; về ý: không tham lam, không sân hận, không si mê), sống lục hòa, yêu thương...
Về ngoại giao, Ngài nỗ lực xây dựng mối quan hệ mềm dẻo, hòa giải, hòa bình đối với các nước lớn; chính sách thân thiện, hữu nghị đối với các nước láng giềng. Khi xảy ra chiến tranh Nguyên - Chiêm (1283), vua Trần Nhân Tông đã gửi chi viện cho nước Chiêm 2 vạn quân và 500 chiến thuyền. Chính ơn nghĩa và những hành động này đã xây đắp nền hòa bình, hữu nghị Đại Việt - Chiêm Thành và giúp vua Chiêm có sự kính mến, ngưỡng mộ đối với vua Trần Nhân Tông.
Năm 1301, trong chuyến thăm nước Chiêm Thành, vua Trần Nhân Tông đã hứa gả công chúa Huyền Trân cho vua Chiêm. Năm 1306, vua Chiêm sang cầu hôn, đồng thời đem dâng Châu Ô (nay là tỉnh Quảng Trị) và Châu Lý (nay là tỉnh Thừa Thiên - Huế) cho Đại Việt. Từ đây, mối quan hệ giữa hai nước Đại Việt và Chiêm Thành càng được củng cố và vững mạnh.
Thứ nữa, để củng cố nền hòa bình lâu dài, Ngài chủ động thả các tù binh quân Nguyên Mông mà quân ta đã bắt được trong hai cuộc chiến nhằm tạo điều kiện thuận lợi bang giao giữa hai nước. Lần đầu tiên trong lịch sử dân tộc, một lượng lớn quân thù có nợ máu với nước ta được phóng thích. Điều này thể hiện lòng từ bi, nhân hậu cùng sự khôn khéo, mềm dẻo trong chính sách đối ngoại của vua Trần Nhân Tông; được các sử gia đánh giá cao và hậu thế sau này áp dụng.
Với tấm lòng vì dân, vì nước, Ngài đã tích cực xây đạo vào đời, răn dạy toàn dân tu pháp lục hòa, sống yêu thương, đoàn kết. Nhờ áp dụng giáo lý nhà Phật mà nhà Trần không chỉ tạo nên chiến công hiển hách mà còn trở thành quốc gia hưng thịnh bậc nhất trong lịch sử dân tộc. Vua Trần Nhân Tông được thế giới đánh giá là một đại diện tiêu biểu nhất về tinh thần hòa giải. Vào đầu năm 2012, trường Đại học Harvard ở thành phố Boston, bang Massachusetts, Hoa Kỳ - một trường đại học danh tiếng trên thế giới đã lập giải thưởng Trần Nhân Tông về hòa giải.
Xuất gia tu hành, hành hạnh đầu đà, tích cực tiếp Tăng độ chúng
Khi đất nước đã thái bình, năm 1299, Ngài rời bỏ ngai vàng, xuất gia và lên núi Yên Tử tu hành. Tại đây, Ngài chuyên cần tu tập 12 pháp hạnh đầu đà và lấy hiệu là Hương Vân Đại Đầu đà.
Ngài từng nói rằng: Núi rừng Yên Tử cách biệt với phàm trần, là nơi ghi dấu chân của các bậc Tổ phụ họ Trần. Ta cũng muốn tới đó tìm đường bước vào chân tu, sau đó sẽ đi khắp nước Đại Việt để thuyết Pháp. Giờ ta đã là đệ tử của Phật, ta có trọng trách đưa giáo lý đạo Phật trở thành điểm tựa, để xây dựng đạo đức xã hội. Việc theo đuổi Phật Pháp đã trở thành niềm vui…
Tôn tượng Phật hoàng Trần Nhân Tông được thờ tự tại non thiêng Yên Tử (ảnh minh họa nguồn internet)
Sau đó, Ngài xây chùa, cất tịnh xá, khai giảng… nên học chúng đua nhau đến tu học rất đông. Tiếp đó, Ngài đến chùa Phổ Minh ở Phủ Thiên Trường (nay thuộc tỉnh Nam Định) để lập giảng đường giảng dạy và vân du đến các trại Bố Chính lập am Tri Kiến (nay thuộc tỉnh Quảng Bình) để giáo hóa chúng sinh.
Khi tu tập ở trên núi Yên Tử thành tựu giác ngộ, Ngài hạ sơn và tiếp tục đi hoằng dương Phật Pháp để làm lợi lạc chúng sinh.
Điểm nổi bật trong cuộc đời tu hành của Ngài là sự sáng lập Thiền phái Trúc Lâm - một thiền phái có tư tưởng nhập thế cao và mang tinh thần dân tộc sâu sắc, thể hiện trí tuệ, bản lĩnh Đại Việt và được kế thừa cho đến ngày nay.
Thiền phái Trúc Lâm với tinh thần nổi bật là “Hòa quang đồng trần”, tu tập và đưa Phật Pháp vào trong cuộc sống hằng ngày. Phật Pháp không chỉ ở trong chùa hay chỉ ở trong núi… mà nên ứng dụng được Phật Pháp tu hành, đó mới là giá trị đích thực của Phật Pháp đối với đời sống nhân sinh.
Vua Trần Nhân Tông đang ở đỉnh cao của quyền lực và danh vọng nhưng lại từ bỏ tất cả để xuất gia tu hành, bước theo dấu chân của Tổ Sư Ca Diếp - Đệ nhất đầu đà, miên mật thực hành pháp hạnh đầu đà, tích cực tiếp Tăng độ chúng, trở thành vị Tổ thứ nhất trong Tam Tổ Trúc Lâm. Ngài đã đào tạo ra nhiều Thiền sư tài giỏi, trong đó có Nhị tổ Pháp Loa và Tam tổ Huyền Quang. Những Thiền sư này đã tiếp tục truyền bá giáo lý Phật Pháp, góp phần giúp Thiền phái Trúc Lâm ngày càng phát triển.
Hiểu được giá trị cao quý của pháp đầu đà, ngày nay, tiếp nối bước chân các vị Sư Tổ truyền trao, chư Tăng chùa Ba Vàng đã và đang tích cực tu tập: thực hành hạnh đầu đà, nghiêm trì giới luật, sống đời thiểu dục tri túc,... mang lại lợi ích giải thoát cho bản thân và làm cho Phật Pháp được xương minh, lâu dài.
Với những đóng góp to lớn cho đạo Pháp và dân tộc, Ngài được người đời kính trọng, sau được suy tôn là Phật Hoàng Trần Nhân Tông (hay còn gọi là vua Phật Việt Nam).
Mong rằng, những giá trị cao quý mà Phật hoàng Trần Nhân Tông để lại sẽ luôn là những bài học tốt đẹp cho hàng hậu học noi theo.
-----
Sắp tới, vào ngày 10 - 11/11/Quý Mão (tức 22 - 23/12/2023), chùa Ba Vàng sẽ tổ chức Đại lễ: Kính mừng 765 năm Phật hoàng Trần Nhân Tông đản sinh. Kính mời quý vị cùng quan tâm theo dõi và về chùa tham dự!
Bài viết🞄 06/7/2024
Tính kiên nhẫn có được là do chúng ta phải tự rèn luyện. Dưới đây là 03 cách để chúng ta có thể rèn luyện bản thân kiên nhẫn hơn.
Bài viết 🞄 06/7/2024
Tính kiên nhẫn có được là do chúng ta phải tự rèn luyện. Dưới đây là 03 cách để chúng ta có thể rèn luyện bản thân kiên nhẫn hơn.
Bài viết🞄 23/6/2024
Tu tập Bát quan trai giới sẽ sinh ra nhiều công đức phúc báu cho những ai thực tập trì giới. Đặc biệt, công đức tu Bát quan trai còn giúp chúng ta chuyển hóa khổ đau ngay trong hiện tại.
Bài viết 🞄 23/6/2024
Tu tập Bát quan trai giới sẽ sinh ra nhiều công đức phúc báu cho những ai thực tập trì giới. Đặc biệt, công đức tu Bát quan trai còn giúp chúng ta chuyển hóa khổ đau ngay trong hiện tại.
Bài viết🞄 22/6/2024
Hiện nay, nhiều cặp vợ chồng đang phải đối mặt với những bất hòa, xung đột,... do chưa hiểu nhau và thiếu tôn trọng đạo lý vợ chồng. Những mâu thuẫn khiến họ đau khổ, mệt mỏi, thậm chí gia đình tan vỡ.
Bài viết 🞄 22/6/2024
Hiện nay, nhiều cặp vợ chồng đang phải đối mặt với những bất hòa, xung đột,... do chưa hiểu nhau và thiếu tôn trọng đạo lý vợ chồng. Những mâu thuẫn khiến họ đau khổ, mệt mỏi, thậm chí gia đình tan vỡ.
Bài viết🞄 09/6/2024
Trong cụm từ “Tết Đoan Ngọ” thì “Đoan” là đầu mối, “Ngọ” là giờ ngọ. Như vậy theo quan niệm dân gian, Tết Đoan Ngọ có thể nghĩa là ăn Tết vào giờ ngọ
Bài viết 🞄 09/6/2024
Trong cụm từ “Tết Đoan Ngọ” thì “Đoan” là đầu mối, “Ngọ” là giờ ngọ. Như vậy theo quan niệm dân gian, Tết Đoan Ngọ có thể nghĩa là ăn Tết vào giờ ngọ
Bài viết🞄 09/6/2024
Để mâm cúng Tết Đoan Ngọ được đầy đủ và mang lại nhiều lợi ích, chúng ta nên chuẩn bị 3 lễ: Cúng Phật: Sắm đủ hoặc sắm tùy duyên các loại:...
Bài viết 🞄 09/6/2024
Để mâm cúng Tết Đoan Ngọ được đầy đủ và mang lại nhiều lợi ích, chúng ta nên chuẩn bị 3 lễ: Cúng Phật: Sắm đủ hoặc sắm tùy duyên các loại:...
Bài viết🞄 28/5/2024
Nghiện game đang là vấn nạn đáng lo ngại trong xã hội hiện nay. Người chơi game ngồi trong nhiều giờ, không ăn, không ngủ...ảnh hưởng đến sức khỏe...
Bài viết 🞄 28/5/2024
Nghiện game đang là vấn nạn đáng lo ngại trong xã hội hiện nay. Người chơi game ngồi trong nhiều giờ, không ăn, không ngủ...ảnh hưởng đến sức khỏe...
Bài viết🞄 26/5/2024
Chúng ta thường chỉ giải mã giấc mơ thông qua kinh nghiệm và chỉ biết được một chút. Chúng ta cũng không có tiêu chuẩn để khẳng định giấc mơ báo điềm gì...
Bài viết 🞄 26/5/2024
Chúng ta thường chỉ giải mã giấc mơ thông qua kinh nghiệm và chỉ biết được một chút. Chúng ta cũng không có tiêu chuẩn để khẳng định giấc mơ báo điềm gì...
Nhân vật Phật giáo🞄 12/5/2024
Vậy xin mời quý vị cùng theo dõi câu chuyện cứu đàn hổ trong tiền kiếp của Đức Phật và những lý giải của Đại Đức Thích Trúc Thái Minh qua bài viết dưới đây!
Nhân vật Phật giáo 🞄 12/5/2024
Vậy xin mời quý vị cùng theo dõi câu chuyện cứu đàn hổ trong tiền kiếp của Đức Phật và những lý giải của Đại Đức Thích Trúc Thái Minh qua bài viết dưới đây!
Bài viết🞄 11/5/2024
Năm nay, Đại lễ Phật đản chùa Ba Vàng được tổ chức vào hai ngày mùng 04 và mùng 05 tháng 4 âm lịch (tức ngày 11-12/5/2024) với nhiều hoạt động ý nghĩa
Bài viết 🞄 11/5/2024
Năm nay, Đại lễ Phật đản chùa Ba Vàng được tổ chức vào hai ngày mùng 04 và mùng 05 tháng 4 âm lịch (tức ngày 11-12/5/2024) với nhiều hoạt động ý nghĩa
Tin tức🞄 05/5/2024
Lễ Phật đản là lễ kỷ niệm ngày sinh của Đức Phật Thích Ca Mâu Ni. Bài viết sau đây sẽ giới thiệu những điều bạn cần biết về ngày lễ đặc biệt này
Tin tức 🞄 05/5/2024
Lễ Phật đản là lễ kỷ niệm ngày sinh của Đức Phật Thích Ca Mâu Ni. Bài viết sau đây sẽ giới thiệu những điều bạn cần biết về ngày lễ đặc biệt này
Bài viết🞄 30/4/2024
Bí quyết nào giúp chúng ta giải tỏa căng thẳng, cải thiện sức khỏe và tìm lại sự cân bằng trong cuộc sống? Xin mời quý vị theo dõi bài viết sau
Bài viết 🞄 30/4/2024
Bí quyết nào giúp chúng ta giải tỏa căng thẳng, cải thiện sức khỏe và tìm lại sự cân bằng trong cuộc sống? Xin mời quý vị theo dõi bài viết sau
Bài viết🞄 28/4/2024
Lễ tắm Phật là nghi thức truyền thống trong ngày lễ Phật đản (mùng 08 tháng 4 âm lịch). Lễ tắm Phật bắt nguồn từ câu chuyện Thái tử Tất Đạt Đa đản sinh.
Bài viết 🞄 28/4/2024
Lễ tắm Phật là nghi thức truyền thống trong ngày lễ Phật đản (mùng 08 tháng 4 âm lịch). Lễ tắm Phật bắt nguồn từ câu chuyện Thái tử Tất Đạt Đa đản sinh.
Bài viết🞄 27/4/2024
Ngài đã bước đi bảy bước, mỗi bước đều có hoa sen nở dưới chân đến bước thứ 7, một tay chỉ trời, một tay chỉ đất là một sự kiện vô cùng đặc biệt
Bài viết 🞄 27/4/2024
Ngài đã bước đi bảy bước, mỗi bước đều có hoa sen nở dưới chân đến bước thứ 7, một tay chỉ trời, một tay chỉ đất là một sự kiện vô cùng đặc biệt
Bài viết🞄 25/4/2024
Đức Phật là một con người phi thường, toàn diện. Chúng ta khao khát trên đời có một con người như thế, và cuối cùng con người như thế đã xuất hiện...
Bài viết 🞄 25/4/2024
Đức Phật là một con người phi thường, toàn diện. Chúng ta khao khát trên đời có một con người như thế, và cuối cùng con người như thế đã xuất hiện...
Bài viết🞄 20/3/2024
Dân gian quan niệm, “hạn làm nhà” là hiện tượng sau khi xây cất nhà mới thì xảy ra những vấn đề như: sức khỏe đi xuống, kinh tế khó khăn...
Bài viết 🞄 20/3/2024
Dân gian quan niệm, “hạn làm nhà” là hiện tượng sau khi xây cất nhà mới thì xảy ra những vấn đề như: sức khỏe đi xuống, kinh tế khó khăn...
Bài viết🞄 13/3/2024
Mộ kết là hiện tượng tâm linh khiến nhiều người lo sợ. Vậy thực hư hiện tượng này thế nào? Cách xử lý ngôi mộ kết ra sao để gia đình được an ổn, tốt đẹp?
Bài viết 🞄 13/3/2024
Mộ kết là hiện tượng tâm linh khiến nhiều người lo sợ. Vậy thực hư hiện tượng này thế nào? Cách xử lý ngôi mộ kết ra sao để gia đình được an ổn, tốt đẹp?
