Vua Trần Nhân Tông: Những đóng góp vĩ đại, đặc biệt nhất trong lịch sử dân tộc
09/10/2024
Một người vừa lên ngôi vua đã đánh bại đội quân Nguyên Mông hùng mạnh nhất thời bấy giờ, từ bỏ đỉnh cao danh vọng để xuất gia - đó là Phật hoàng Trần Nhân Tông.
09/10/2024
Mục lục [Ẩn]
Một con người vừa lên ngôi vua đã đánh bại được đội quân Nguyên Mông hùng mạnh nhất thời bấy giờ; một con người đã đưa thời Trần trở thành thời kỳ hưng thịnh bậc nhất trong lịch sử; một con người đã từ bỏ đỉnh cao danh vọng và quyền lực để xuất gia tu hành, thành tựu đạo quả… Đó không ai khác, chính là Đức vua - Phật hoàng Trần Nhân Tông: Một vị vua, nhà sư tiêu biểu bậc nhất trong lịch sử dân tộc Việt Nam.
Xin mời quý vị cùng nhìn lại những đóng góp có một không hai trong lịch sử dân tộc của Phật hoàng Trần Nhân Tông nhé!
Lãnh đạo quân dân đánh bại quân Nguyên Mông hùng mạnh
Vua Trần Nhân Tông lên ngôi trong bối cảnh đất nước chuẩn bị đón cơn gió lớn từ phương Bắc, đó là sự xâm lược của đế chế Nguyên Mông hùng mạnh nhất thời bấy giờ. Đội quân này đã thống trị nhiều vùng đất rộng lớn ở châu Á, châu Âu và châu Phi; nổi tiếng với sức mạnh quân sự hủy diệt, thiện chiến… Có câu: Vó ngựa Mông Cổ đến đâu thì cỏ không mọc được ở đó, khiến cả thế giới phải khiếp sợ.
Đứng trước vận nước nguy nan, vua Trần Nhân Tông đã nhanh chóng cùng cha của mình là Trần Thánh Tông tổ chức hai hội nghị: Hội nghị Bình Than (1282) và Hội nghị Diên Hồng (1284).
Hội nghị Bình Than triệu tập các vương hầu, danh sĩ, tướng lĩnh để bàn bạc và thống nhất về kế sách đánh giặc; còn Hội nghị Diên Hồng tập hợp các bô lão - đại diện cho tiếng nói của nhân dân để trưng cầu dân ý đánh giặc.
Tại Hội nghị Diên Hồng, Thượng hoàng Trần Thánh Tông đã hỏi: Nên hòa hay nên đánh? Các bô lão đã đồng thanh hô: “Đánh”, muôn người cùng một tiếng, muôn lời như bật ra từ một miệng. Có thể nói, đây được coi là hội nghị dân chủ đầu tiên trong lịch sử, thể hiện tầm nhìn chiến lược, đúng đắn của vua tôi nhà Trần.
Hội nghị Diên Hồng được coi là hội nghị dân chủ đầu tiên trong lịch sử (ảnh minh họa: internet)
Hai hội nghị được tổ chức trong tinh thần lục hòa, từ tướng lĩnh cho đến dân chúng đều tôn trọng và thống nhất chủ trương là “Đánh giặc”. Vua Trần Nhân Tông đã đoàn kết toàn dân, áp dụng tinh thần lục hòa trên dưới đồng lòng như một giúp quân dân Đại Việt đã làm nên chiến thắng vẻ vang đánh bại quân Nguyên Mông xâm lược.
Trong bài kinh “Phật dạy bảy pháp khiến đất nước không bị diệt vong” có đoạn: “Vua tôi, thần dân nước đó trên dưới một lòng. Kẻ làm tôi làm dân thì trung lương, người làm vua thì nghe lời can gián, không bạo ác”.
Cụ thể, ngay từ khi biết tin quân Nguyên Mông chuẩn bị sang tái chiếm Đại Việt lần 2, vua Trần Nhân Tông đã đoàn kết toàn dân, đưa ra kế sách đánh giặc tài tình, mưu trí. Vì thế, quân dân Đại Việt đã giành chiến thắng oanh liệt và đây được coi là một trong những chiến thắng vĩ đại nhất trong lịch sử dân tộc Việt Nam.
Xây dựng đất nước thái bình dựa trên tinh thần lục hòa
Một điều xuyên suốt trong tư tưởng trị nước của vua Trần Nhân Tông là Ngài lấy triết lý đạo Phật (pháp tu lục hòa) làm tư tưởng chủ đạo để cố kết lòng người, vun bồi trí đức, cùng nhau xây dựng cuộc sống an lạc, xây dựng đất nước thái bình.
Tôn tượng Đức vua Trần Nhân Tông (nguồn ảnh: Internet)
Về đối nội, Ngài chú trọng tới việc giáo dục, tuyển chọn hệ thống quan lại, xây dựng bộ máy Nhà nước liêm chính, trong sạch, bình đẳng, phát triển. Ngài còn tích cực ban thưởng cho những người có công với đất nước nhằm khích lệ, động viên tinh thần mỗi người; đồng thời giáo dục con cháu phải biết sống biết ơn và đền ơn.
Không những vậy, Ngài cũng đích thân đi trừ bỏ các miếu thờ dâm từ (miếu thờ Thần không chính đáng); tích cực truyền bá giáo lý nhà Phật, dạy dân chúng giữ năm giới, hành thập thiện (tức là về thân: không sát sinh, không trộm cắp, không tà dâm; về khẩu: không nói dối, không nói lời thêu dệt, không nói hai lời, không nói lời ác độc; về ý: không tham lam, không sân hận, không si mê, tà kiến), sống lục hòa, yêu thương...
Về ngoại giao, Ngài nỗ lực xây dựng mối quan hệ mềm dẻo, hòa giải, hòa bình đối với các nước lớn; chính sách thân thiện, hữu nghị đối với các nước láng giềng. Khi xảy ra chiến tranh Nguyên - Chiêm (1283), vua Trần Nhân Tông đã gửi chi viện cho nước Chiêm 2 vạn quân và 500 chiến thuyền. Chính ơn nghĩa này và những hành động xây đắp nền hòa bình hữu nghị Đại Việt - Chiêm Thành đã giúp vua Chiêm có sự kính mến và ngưỡng mộ đối với vua Trần Nhân Tông.
Năm 1301, trong chuyến thăm nước Chiêm Thành, vua Trần Nhân Tông đã hứa gả công chúa Huyền Trân cho vua Chiêm. Năm 1306, vua Chiêm sang cầu hôn, đồng thời đem dâng Châu Ô (nay là tỉnh Quảng Trị) và Châu Lý (nay là tỉnh Thừa Thiên - Huế) cho Đại Việt. Từ đây, mối quan hệ giữa hai nước Đại Việt và Chiêm Thành càng được củng cố và vững mạnh.
Thứ nữa, để củng cố nền hòa bình lâu dài, Ngài chủ động thả các tù binh quân Nguyên Mông mà quân ta đã bắt được trong hai cuộc chiến nhằm tạo điều kiện thuận lợi bang giao giữa hai nước. Lần đầu tiên trong lịch sử dân tộc, một số lượng lớn quân thù có nợ máu với nước ta được phóng thích. Điều này thể hiện lòng từ bi, nhân hậu cùng sự khôn khéo, mềm dẻo trong chính sách đối ngoại của vua Trần Nhân Tông; được các sử gia đánh giá cao và hậu thế sau này áp dụng.
Với tấm lòng vì dân, vì nước, Ngài đã tích cực xây đạo vào đời, răn dạy toàn dân tu pháp lục hòa, sống yêu thương, đoàn kết. Nhờ áp dụng giáo lý nhà Phật mà nhà Trần không chỉ tạo nên chiến công hiển hách mà còn trở thành quốc gia hưng thịnh bậc nhất trong lịch sử dân tộc. Vua Trần Nhân Tông được thế giới đánh giá là một đại diện tiêu biểu nhất về tinh thần hòa giải. Vào đầu năm 2012, trường Đại học Harvard ở thành phố Boston, bang Massachusetts, Hoa Kỳ - một trường đại học danh tiếng trên thế giới - đã lập Giải thưởng Trần Nhân Tông về hòa giải.
Xuất gia tu hành, hành hạnh đầu đà, tích cực tiếp Tăng độ chúng
Khi đất nước đã thái bình, năm 1299, Ngài rời bỏ ngai vàng, xuất gia và lên núi Yên Tử tu hành. Tại đây, Ngài chuyên cần tu tập 12 Pháp hạnh đầu đà và lấy hiệu là Hương Vân Đại Đầu Đà.
Ngài từng nói rằng: Núi rừng Yên Tử cách biệt với phàm trần, là nơi ghi dấu chân của các bậc Tổ phụ họ Trần. Ta cũng muốn tới đó tìm đường bước vào chân tu, sau đó sẽ đi khắp nước Đại Việt để thuyết Pháp. Giờ ta đã là đệ tử của Phật, ta có trọng trách đưa giáo lý đạo Phật trở thành điểm tựa, để xây dựng đạo đức xã hội. Việc theo đuổi Phật Pháp đã trở thành niềm vui…
Tôn tượng Phật hoàng Trần Nhân Tông được thờ tự tại non thiêng Yên Tử (ảnh minh họa nguồn internet)
Sau đó, Ngài xây chùa, cất tịnh xá, khai giảng… nên học chúng đua nhau đến tu học rất đông. Tiếp đó, Ngài đến chùa Phổ Minh ở Phủ Thiên Trường (nay thuộc tỉnh Nam Định) để lập giảng đường giảng dạy và vân du đến các trại Bố Chính lập am Tri Kiến (nay thuộc tỉnh Quảng Bình) để giáo hóa chúng sinh.
Khi tu tập ở trên núi Yên Tử thành tựu giác ngộ, Ngài hạ sơn và tiếp tục đi hoằng dương Phật Pháp để làm lợi lạc chúng sinh.
Điểm nổi bật trong cuộc đời tu hành của Ngài là sự sáng lập dòng thiền Trúc Lâm - một dòng thiền có tư tưởng nhập thế cao và mang tinh thần dân tộc sâu sắc, thể hiện trí tuệ, bản lĩnh Đại Việt và được kế thừa cho đến ngày nay.
Dòng thiền Trúc Lâm với tinh thần nổi bật là “Hòa quang đồng trần”, tu tập và đưa Phật Pháp vào trong cuộc sống hàng ngày. Phật Pháp không chỉ ở trong chùa hay chỉ ở trong núi… mà nên ứng dụng được Phật Pháp tu hành, đó mới là giá trị đích thực của Phật Pháp đối với đời sống nhân sinh.
Vua Trần Nhân Tông đang ở đỉnh cao của quyền lực và danh vọng nhưng lại từ bỏ tất cả để xuất gia tu hành, bước theo dấu chân của Tổ Sư Ca Diếp (Đệ nhất đầu đà), miên mật thực hành Pháp hạnh đầu đà, tích cực tiếp Tăng độ chúng, trở thành vị Tổ thứ nhất trong Tam Tổ Trúc Lâm. Ngài đã đào tạo ra nhiều thiền sư tài giỏi, trong đó có Nhị Tổ Pháp Loa và Tam Tổ Huyền Quang. Những Thiền sư này đã tiếp tục truyền bá giáo lý Phật Pháp, góp phần giúp dòng thiền Trúc Lâm ngày càng phát triển.
Hiểu được giá trị cao quý của Pháp đầu đà, ngày nay, tiếp nối bước chân các vị Sư Tổ truyền trao, chư Tăng chùa Ba Vàng đã và đang tích cực tu tập: thực hành hạnh đầu đà, nghiêm trì giới luật, sống đời thiểu dục tri túc,... mang lại lợi ích giải thoát cho bản thân và làm cho Phật Pháp được xương minh, lâu dài.
Với những đóng góp to lớn cho đạo Pháp và dân tộc, vua Trần Nhân Tông được người đời kính trọng, sau được suy tôn là Phật hoàng Trần Nhân Tông (hay còn gọi là vua Phật Việt Nam).
-----
Sắp tới đây, chương trình “Kính mừng 766 năm Phật hoàng Trần Nhân Tông đản sinh” sẽ được tổ chức tại chùa Ba Vàng vào ngày 08/11/Giáp Thìn (tức 08/12/2024)
Kính mong quý vị theo dõi trang chuabavang.com để cập nhập các thông tin nhanh nhất về sự kiện này nhé!
Phật Pháp và đời sống🞄 16/8/2025
Tảo mộ là phong tục truyền thống của người Việt, thể hiện lòng hiếu kính với tổ tiên thông qua việc dọn dẹp, sửa sang, thắp hương ở phần mộ.
Phật Pháp và đời sống 🞄 16/8/2025
Tảo mộ là phong tục truyền thống của người Việt, thể hiện lòng hiếu kính với tổ tiên thông qua việc dọn dẹp, sửa sang, thắp hương ở phần mộ.
Phật Pháp và đời sống🞄 15/8/2025
Thủ tục, nghi thức chuyển bàn thờ cũ để thay bàn thờ mới đúng cách, chi tiết, đầy đủ; giúp gia đình nhận được nhiều phúc lành, bình an.
Phật Pháp và đời sống 🞄 15/8/2025
Thủ tục, nghi thức chuyển bàn thờ cũ để thay bàn thờ mới đúng cách, chi tiết, đầy đủ; giúp gia đình nhận được nhiều phúc lành, bình an.
Phật Pháp và đời sống🞄 13/8/2025
Rằm tháng 7 là ngày Tết Trung Nguyên - là dịp mỗi gia đình lại cùng nhau chuẩn bị mâm cơm tươm tất dâng lên cúng ông bà, tổ tiên.
Phật Pháp và đời sống 🞄 13/8/2025
Rằm tháng 7 là ngày Tết Trung Nguyên - là dịp mỗi gia đình lại cùng nhau chuẩn bị mâm cơm tươm tất dâng lên cúng ông bà, tổ tiên.
Phật Pháp và đời sống🞄 09/8/2025
Tụng kinh là để ôn lại và hiểu lời Đức Phật dạy. Tụng kinh sẽ đem lại nhiều phúc báu, an vui cho những người trì tụng ngay trong hiện tại.
Phật Pháp và đời sống 🞄 09/8/2025
Tụng kinh là để ôn lại và hiểu lời Đức Phật dạy. Tụng kinh sẽ đem lại nhiều phúc báu, an vui cho những người trì tụng ngay trong hiện tại.
Phật Pháp và đời sống🞄 07/8/2025
Lễ Vu Lan là dịp để những người con bày tỏ tâm tri ân, thực hành báo hiếu đối với cha mẹ hiện đời và nhiều đời về trước.
Phật Pháp và đời sống 🞄 07/8/2025
Lễ Vu Lan là dịp để những người con bày tỏ tâm tri ân, thực hành báo hiếu đối với cha mẹ hiện đời và nhiều đời về trước.
Phật Pháp và đời sống🞄 04/8/2025
Hộ niệm là một phương pháp giúp cho người sắp lâm chung có một cận tử nghiệp thiện lành, giúp quyết định chỗ tái sinh cao tốt trong kiếp sau.
Phật Pháp và đời sống 🞄 04/8/2025
Hộ niệm là một phương pháp giúp cho người sắp lâm chung có một cận tử nghiệp thiện lành, giúp quyết định chỗ tái sinh cao tốt trong kiếp sau.
Kiến thức Phật giáo🞄 02/8/2025
Nơi Đức Phật đản sinh là vườn Lâm Tỳ Ni. Ngài chọn chọn sinh ra ở rừng hoa vô ưu là bởi muốn truyền tải 3 thông điệp ý nghĩa đến chúng sinh.
Kiến thức Phật giáo 🞄 02/8/2025
Nơi Đức Phật đản sinh là vườn Lâm Tỳ Ni. Ngài chọn chọn sinh ra ở rừng hoa vô ưu là bởi muốn truyền tải 3 thông điệp ý nghĩa đến chúng sinh.
Phật Pháp và đời sống🞄 01/8/2025
Đối với nhiều người, số phận là những điều được định sẵn trong cuộc đời. Tuy nhiên, đạo Phật không chấp nhận thuyết định mệnh, không có số phận con người định sẵn.
Phật Pháp và đời sống 🞄 01/8/2025
Đối với nhiều người, số phận là những điều được định sẵn trong cuộc đời. Tuy nhiên, đạo Phật không chấp nhận thuyết định mệnh, không có số phận con người định sẵn.
Tin tức🞄 31/7/2025
Tuyển tập những lời chúc lễ Vu Lan mới nhất - hay, chân thành và ý nghĩa, giúp bạn thể hiện tình cảm và lòng biết ơn đến đấng sinh thành.
Tin tức 🞄 31/7/2025
Tuyển tập những lời chúc lễ Vu Lan mới nhất - hay, chân thành và ý nghĩa, giúp bạn thể hiện tình cảm và lòng biết ơn đến đấng sinh thành.
Phật Pháp và đời sống🞄 30/7/2025
Bốc mộ theo đúng nghi thức Phật giáo sẽ giúp người mất được siêu thoát, an ổn; người sống được tăng phúc, bình an.
Phật Pháp và đời sống 🞄 30/7/2025
Bốc mộ theo đúng nghi thức Phật giáo sẽ giúp người mất được siêu thoát, an ổn; người sống được tăng phúc, bình an.
Kiến thức Phật giáo🞄 29/7/2025
“Tam” là ba, “Bảo” là quý báu, “Tam Bảo” là ba ngôi quý báu: Phật Bảo, Pháp Bảo, Tăng Bảo; có Tam Bảo bên ngoài và Tam Bảo ngay trong tâm mỗi chúng ta.
Kiến thức Phật giáo 🞄 29/7/2025
“Tam” là ba, “Bảo” là quý báu, “Tam Bảo” là ba ngôi quý báu: Phật Bảo, Pháp Bảo, Tăng Bảo; có Tam Bảo bên ngoài và Tam Bảo ngay trong tâm mỗi chúng ta.
Nhân vật Phật giáo🞄 27/7/2025
Trước khi xuất gia, Đề Bà Đạt Đa là em họ của Đức Phật. Mặc dù nhiều lần âm mưu hãm hại Đức Phật, nhưng Đức Phật lại coi Đề Bà Đạt Đa là bậc thiện hữu tri thức.
Nhân vật Phật giáo 🞄 27/7/2025
Trước khi xuất gia, Đề Bà Đạt Đa là em họ của Đức Phật. Mặc dù nhiều lần âm mưu hãm hại Đức Phật, nhưng Đức Phật lại coi Đề Bà Đạt Đa là bậc thiện hữu tri thức.
Nhân vật Phật giáo🞄 21/7/2025
Bị vua Lưu Ly đánh đập, Tỳ kheo Sa-la-na vô cùng sân hận, muốn hoàn tục để báo thù. Nhưng Ngài đã chuyển hóa lòng hận thù, tinh tấn tu hành, chứng Thánh quả.
Nhân vật Phật giáo 🞄 21/7/2025
Bị vua Lưu Ly đánh đập, Tỳ kheo Sa-la-na vô cùng sân hận, muốn hoàn tục để báo thù. Nhưng Ngài đã chuyển hóa lòng hận thù, tinh tấn tu hành, chứng Thánh quả.
Phật Pháp và đời sống🞄 17/7/2025
Chép kinh với ý định lan tỏa Phật Pháp sẽ tốt, sinh ra một chút công đức. Nhưng phải đúng ý nghĩa là lan tỏa Phật Pháp, không phải cất vào kho, vùi xuống đất.
Phật Pháp và đời sống 🞄 17/7/2025
Chép kinh với ý định lan tỏa Phật Pháp sẽ tốt, sinh ra một chút công đức. Nhưng phải đúng ý nghĩa là lan tỏa Phật Pháp, không phải cất vào kho, vùi xuống đất.
Phật Pháp và đời sống🞄 30/6/2025
Phóng sinh là hành động cứu mạng con vật, giúp chúng kéo dài mạng sống, thả chúng về với môi trường sống tự nhiên của mình.
Phật Pháp và đời sống 🞄 30/6/2025
Phóng sinh là hành động cứu mạng con vật, giúp chúng kéo dài mạng sống, thả chúng về với môi trường sống tự nhiên của mình.
Kiến thức Phật giáo🞄 24/6/2025
Tam Bảo là hải đảo an lành cho tất cả chúng sinh. Ba bậc Tam Bảo trong Phật giáo gồm: thế gian trụ trì Tam Bảo, xuất thế gian Tam Bảo và đồng thể Tam Bảo
Kiến thức Phật giáo 🞄 24/6/2025
Tam Bảo là hải đảo an lành cho tất cả chúng sinh. Ba bậc Tam Bảo trong Phật giáo gồm: thế gian trụ trì Tam Bảo, xuất thế gian Tam Bảo và đồng thể Tam Bảo
Phật Pháp và đời sống🞄 14/6/2025
Trong cuộc sống, ai cũng cần những người bạn tốt. Đức Phật đã dạy về 4 nhóm bạn chân thật, đáng quý mà ai cũng nên có.
Phật Pháp và đời sống 🞄 14/6/2025
Trong cuộc sống, ai cũng cần những người bạn tốt. Đức Phật đã dạy về 4 nhóm bạn chân thật, đáng quý mà ai cũng nên có.
Phật Pháp và đời sống🞄 30/5/2025
Theo quan niệm dân gian, Tết Đoan Ngọ có nghĩa là ăn Tết vào giờ Ngọ; thường được tổ chức vào ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch.
Phật Pháp và đời sống 🞄 30/5/2025
Theo quan niệm dân gian, Tết Đoan Ngọ có nghĩa là ăn Tết vào giờ Ngọ; thường được tổ chức vào ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch.
Phật Pháp và đời sống🞄 30/5/2025
Các gia đình thường chuẩn bị mâm cúng Tết Đoan Ngọ để bày tỏ lòng thành dâng lên cúng Phật, các vị Thần linh và gia tiên.
Phật Pháp và đời sống 🞄 30/5/2025
Các gia đình thường chuẩn bị mâm cúng Tết Đoan Ngọ để bày tỏ lòng thành dâng lên cúng Phật, các vị Thần linh và gia tiên.
